Φωτογραφία: Κώστας Ιωνάς. Με πληροφορίες από: Γ. Ζώης, αναδημοσίευση σημειωμάτων Κ. Σαλταούρα και φωτογραφιών Κ. Ιωνά.
Του Λίνου Υφαντή,
Ο Σαλύνθιος λέγεται ότι ήταν ο τελευταίος βασιλιάς των Αγραίων. Οι Αγραίοι ζούσαν στην κοιλάδα του Αχελώου και λέγεται ότι κατέβηκαν από την πόλη Εφύρα προς την Αιτωλική πεδιάδα. Εκεί ίδρυσαν το αρχαίο Αγρίνιο, το όνομα των οποίων φέρει η σημερινή πόλη. Που ήταν όμως η κατοικία του τελευταίου βασιλιά των Αγραίων Σαλύνθιου;
Ο Σαλύνθιος υπήρξε βασιλιάς των Αγραίων επί Πελοποννησιακού πολέμου, όπου είχε ουδέτερη στάση. Έδωσε καταφύγιο σε Πελοποννήσιους και Αμβρακιώτες στρατιώτες μετά την ανεπιτυχή εισβολή τους στο Αμφιλοχικό Άργος. Άλλωστε τα όρια του κράτους των Αγραίων ήταν δυτικά ο Ίναχος και ανατολικά η Ερμίτσα με “κεντρικό φυσικό άξονα” τον ποταμό Αχελώο.
Οι Αγραίοι ως πανάρχαιο φύλο που ζούσε μεταξύ Αιτωλών και Ακαρνάνων διατηρούσε τη φυλετική δομή του. Εξέλεγε τον καλύτερο πολεμιστή με θάρρος, τόλμη, ευφυία και ευγλωττία ως βασιλιά. Ο Σαλύνθιος ήταν ο τελευταίος από αυτούς. Το όνομα του θυμίζει πελασγικής προέλευσης λόγω του διφθόγγου -νθ- που περιέχει. Είναι μια επιβεβαίωση ότι το φύλο των Αγραίων υπήρχε πολύ πριν την κάθοδο των Δωριέων και απαντάται ακόμα και τη Ρωμαϊκή περίοδο.
Η μοναδική επιγραφή των Αγραίων σε κάστρο
Σχεδόν τίποτα πλέον δε σώζεται από το πανάρχαιο φύλο των Αγραίων που έδωσε το όνομά του στο Αγρίνιο. Η αρχαία αγορά της πόλης δεν υπάρχει πια . Πριν κάποια χρόνια διασώζονται τα εικονιζόμενα ίχνη του κάστρου στην τοποθεσία “Μακριάδα” βορειοδυτικά των “Αμοργιανών” κοντά στην όχθη του Αχελώου. Η τοποθεσία αυτή βρίσκεται στο ύψος μεταξύ των τεχνητών πλέον λιμνών Κρεμαστών και Καστρακίου, όπου ο Αχελώος έχει σταματήσει. Σύμφωνα με τις μελέτες του αρχαιολόγου Heuzey, στο κάστρο αυτό υπήρχε ένα είδος ψηλού τετράγωνου πύργου με μια στενή στοά. Σε αυτό πιστεύονταν ότι ζούσε ο βασιλιάς των Αγραίων, ο Σαλύνθιος. Στη βάση του οποίου διακρινεται μια μεταγενέστερη επιγραφή του 3ου αιώνα π.Χ. που αναγράφει «ΕΥΡΙΠΙΩΝ ΕΡΓΟΝ Ζ ΕΠΙΜΕΛΗΤΑΣ ΚΡΥΤΙΝΑΣ ΦΑΡΣΑΛΙΟΣ». Η επιγραφή αυτή αποδεικνύει τη σχέση με την παραθαλάσσια πόλη του Ευρίπου στον Αμβρακικό κόλπο.
Δεν είναι τυχαία η θέση του κάστρου. Όπως μπορείτε να δείτε στην τελευταία εικόνα του άρθρου βρίσκεται ακριβώς απέναντι από την τοποθεσία “Κουλόπυργος” στη σημερινή Δ.Ε. Παρακαμπυλίων του Δήμου Αγρινίου. Υπήρχε και εκεί κάστρο όπου επόπτευαν προφανώς την περιοχή του Αχελώου και από τις δύο πλευρές. Ίσως τίποτα να μην ήταν τυχαίο για το φύλο των Αγραίων, που ουσιαστικά κυριαρχούσαν ανατολικά και δυτικά του Αχελώου για αιώνες.
Όσο για το κάστρο -κατοικία του Σαλύνθιου δυστυχώς σήμερα έχει καλυφθεί και η πρόσβαση είναι ιδιαίτερα δύσκολη. Πεδίον δόξης λαμπρό λοιπόν αποτελεί η συγκεκριμένη περιοχή για ανασκαφές που ίσως διαφωτίσουν περισσότερο τις θέσεις του φύλου των Αγραίων.
Φωτογραφίες:
Κώστας Ιωνάς
Με πληροφορίες από:
Γ. Ζώης, αναδημοσίευση σημειωμάτων Κ. Σαλταούρα και φωτογραφιών Κ. Ιωνά.
Μάρκος Γκιόλιας, «
