Του Λίνου Υφαντή,
Οι Αγραίοι ήταν ένα τοπικό φύλο, το οποίο έδωσε κατά πολλούς το όνομά του στο σημερινό Αγρίνιο. Λέγεται ότι προέρχονται από την Εφύρα, πόλη ψηλά στον Αχελώο, η τοποθεσία της οποίας σήμερα καλύπτεται από τη λίμνη Κρεμαστών. Όπως αναφέρει ο Στράβων (Η΄ ΙΙΙ. 5) στην περιγραφή της Πελοποννήσου: «…και εν τη Αγραία όπως Αιτωλίας Εφύρα κώμη…». Στην περιγραφή της Αιτωλίας οι Αγραείς μνημονεύονται και πάλι παρεμπιπτόντως, σε κάποια σημεία που ο Στράβων απαριθμεί διάφορα γένη (υπο-φύλα) των Αιτωλών (Ι΄ ΙΙ. 5 και ΙΙΙ. 6).
Φαίνεται ότι οι Αγραίοι ήταν ένα πολεμοχαρές φύλο, με κύρια ασχολία το κυνήγι (Πάπυρος-Λαρούς-Μπριτάνικα), το οποίο ήταν στην αφάνεια μέχρι τους κλασσικούς χρόνους, οπότε αρχίζουν και να συμμετέχουν στα πολιτικο-στρατιωτικά γεγονότα της εποχής.
Η εμπλοκή της περιοχής στους Ρωμαϊκούς εμφυλίους.
Από το 50 π.Χ. η περιοχή έγινε θέατρο των πολεμικών συγκρούσεων του Καίσαρα με τον Πομπήιο, ο οποίος διατηρούσε στρατεύματα στην Αιτωλία και είχε εγκαταστήσει φρουρές στη
Ναύπακτο και στην Καλυδώνια. Με την άφιξη του Καίσαρα, οι Αιτωλοί του ζήτησαν να παρέμβει, εκδιώκοντας τις φρουρές του Πομπηίου, ενώ ομάδες Αιτωλών και Λοκρών ενώθηκαν με τα
στρατεύματα του και εισέβαλαν στη Θεσσαλία. Αιτωλοί άλλωστε βρίσκονται ανάμεσα στις δυνάμεις του Καίσαρα και στη μάχη των Φαρσάλων το 48 π.Χ.
Με πληροφορίες από:
Χ. Παπαγεωργιάδου, Εύρημα IGCH 317 και η νομισματική κυκλοφορία στην Αιτωλία το 2ο αιώνα π.Χ. Αθήνα 1996.
https://en.wikipedia.org/wiki/Lucius_Calpurnius_Piso_Caesoninus_(consul_58_BC)
http://ethnologic.blogspot.com/2011/05/blog-post_19.html
agrinionews.gr