Του Κώστα Σακαρέλου
Στις 28 Οκτωβρίου του 1940 η Ιταλία κήρυξε τον πόλεμο στην Ελλάδα. Όσοι Έλληνες μπορούσαν να φέρουν όπλο, επιστρατεύτηκαν, εξοπλίστηκαν, και, με διάφορα μέσα, προωθήθηκαν, άμεσα, στις πρώτη γραμμή του Μετώπου, στα ελληνοαλβανικά σύνορα, προκειμένου να αμυνθούν στις εχθρικές επιθέσεις.
Για την προστασία των αμάχων, στις εφημερίδες της εποχής εκείνης, με μέριμνα των αρμοδίων Αρχών, δημοσιεύονταν οδηγίες, οι οποίες αφορούσαν μέτρα προστασίας τους από τους αεροπορικούς βομβαρδισμούς.
Για παράδειγμα, η εφημερίδα «ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΣ», στις 31 Οκτωβρίου του 1940, στην πρώτη και τη δεύτερη σελίδα της, σε άρθρο της με τίτλο: «ΚΑΤΑΦΥΓΙΑ ΣΤΟ ΑΓΡΙΝΙΟ», δημοσίευσε τον κατάλογο των διαθέσιμων καταφυγίων στην πόλη του Αγρινίου. Εκεί, διαβάζουμε σχετικά:
«Ως καταφύγια ωρίσθησαν τα υπόγεια των κάτωθι οικημάτων: 1) Παντελή Γαλανοπούλου πλατεία Δημαρχείου, 2) Κων. Μαγκλάρα Χαρ. Τρικούπη 72, 3) Αδελφών Στύλιου οδός Μακρή, 4) Δημοτικόν Σχολείον Αγ. Τριάδος, 5) Σοχωρίτη ένθα το Ειρηνοδικείον οδός Γρίβα, 6) Κλινική Μαυρομμάτη οδός Γρίβα, 7) Ανδρέου Παπανδρέου οδός Μπαϊμπά,8) Χρήστου Παπανδρέου οδός Μπαϊμπά, 9) Χριστοφόρου Σοχωρίτη οδός Μπαϊμπά, 10) Δημοτικόν Σχολείον Σταθοπούλου οδός Δωριμάχου, 11) Αδφών Στρανωμίτη Πλατεία Μπέλλου, 12) Αδφών Αυδή «Παλλάδιον» πλατεία Μπέλλου, 13) Αδφών Παπακωνσταντίνου πλατεία Μπέλλου γωνία Μπαϊμπά και Παπακώστα (πρώην Μπόμη), 14) Αποθήκαι Εθνικής Τραπέζης οδός Παπακώστα, 15) Δημοτική Αγορά οδός Σκαλτσοδήμου, 16) Ηλία Παππά πάροδος Αδφών Παπαστράτου, 17) Κων. Μητσοπούλου οδός Αδφών Παπαστράτου, 18) Αθαν. Παπαλέξη οδός Αδφών Παπαστράτου, 19) Ιω. Κόκκαλη οδός Μπουκογιάννη, 20) Δημ. Σκαλτσά οδός αδ/φών Παπαστράτου, 21) Βασ. Ρήγα οδός αδφών Παπαστράτου, 22) Αναστ. Χασουράκη οδός αδφών Παπαστράτου, 23) Γυμνάσιον (Παπαστράτειον), 24) Ιω. Εξάρχου οδός Π. Γαλάνη, 25) Απ. Νάκου γωνία Ζωοδόχου Πηγής και Αγίου Κων/νου, 26) Θεοδώρου Κολοκύθα πλατεία Χατζοπούλου, 27) Κων. Πολίτη οδός Τσαλδάρη, 28) Λεωνίδα Παπαφώτη οδός Τσαλδάρη, 29) Παν. Σκαλίγκου οδός αδφών Κέντρου, 30) Αδφών Παπακωνσταντίνου οδός αδφών Παπαστράτου, 31) Κακκαβιά οδός αδφών Παπαστράτου, 32) Δημοτικόν Σχολείον Αγίου Δημητρίου, 33) Μαρ. Λιόντου οδός Παλαμά, 34) Γεωρ. Παπαχρήστου οδός αδφών Κέντρου.
Δια τον συνοικισμόν του Αγίου Κωνσταντίνου το υπόγειον του Δημοτικού Σχολείου.»
Στο ίδιο δημοσίευμα, ήταν καταχωρημένες και συστάσεις προς τους πολίτες. Διαβάζουμε σχετικά:
«Εκείνο επίσης εις το οποίον θέλουμε να επιστήσουμε την προσοχήν του κόσμου, είναι το σβύσιμο των φώτων τη νύκτα. Δεν μπορούμε να καταλάβουμε τι νοοτροπίαν έχουν μερικοί άνθρωποι οι οποίοι δεν μπόρεσαν να χωνέψουν ότι μία απροσεξία τους, μπορεί να καταστρέψη την πόλιν ολόκληρον. Είναι όχι απλώς κακή, αλλά εγκληματική η αντίληψις αυτή και πρέπει όλοι να πεισθούν ότι την νύκτα η πόλις πρέπει να είναι βυθισμένη εις απόλυτον σκότος. Από τον δήμαρχον από τον Νομάρχην και από τας αστυνομικάς αρχάς έγιναν επανειλημμένως σχετικαί συστάσεις για το ζήτημα αυτό. Εν τούτοις μερικοί δεν εννοούν να συμμορφωθούν προς αυτάς. Αλλά τους κυρίους αυτούς ειδοποιούμεν ότι από σήμερον θα λειτουργή καθ’ όλην την ημέραν έκτακτον πταισματοδικείον εις το οποίον θα παραπέμπεται αμέσως ο ιδιοκτήτης ή ενοικιαστής παντός οικήματος ή καταστήματος του οποίου τα φώτα φαίνονται απ’ έξω και εις τους οποίους θα επιβάλλονται αυστηρόταται ποιναί.
Και μία τελευταία σύστασις.
Τα αστυνομικά όργανα και τα ευγενικά εκείνα παιδιά της Νεολαίας, τα οποία αψηφούν κάθε κίνδυνον, τρέχουν κατά την ώραν του συναγερμού και απευθύνουν διαφόρους συστάσεις και συμβουλάς προς το κοινόν, κάνουν κάτι το οποίον δεν έχουμε όλοι το θάρρος να κάνουμε και για το οποίον πρέπει να τους θαυμάζουμε και να τους ευγνωμονούμε, κι όχι να τους ειρωνευόμεθα με διάφορες ανόητες εξυπνάδες, όπως μερικοί υπερβολικά έξυπνοι και παλληκαράδες. Βέβαια η ψυχραιμία εις παρομοίας περιπτώσεις είναι το πρώτον και κύριον στοιχείον αμύνης. Αλλά μεταξύ ψυχραιμίας και επιπολαιότητος υπάρχει μεγάλη απόστασις.
Αυτές είναι αι κρίσεις και τα συμπεράσματά μας από τον πρώτον συναγερμόν στο Αγρίνιον.
Ευχόμεθα στους συμπολίτας να μην ξαναενοχληθούν. Αλλά ο εχθρός μας είναι κακός και μοχθηρός και ύπουλος. Γι’ αυτό πρέπει εις το μέλλον να λάβουμε όλα μας τα μέτρα ώστε να αποφύγουμε δυσαρέστους συνεπείας.»
Στο θέμα των καταφυγίων στο Αγρίνιο επανήλθε η ίδια εφημερίδα με άρθρο της στις 31/12/1940, όπου διαβάζουμε σχετικά:
«Ως εν εκ των καταφυγίων χρησιμοποιείται και το Γ’ Δημοτικόν Σχολείον, το οποίον είναι και το μοναδικόν της συνοικίας Αγίας Τριάδος. Ως εξηκριβώσαμεν όμως, καίτοι οι περίοικοι έχουν μεταφέρει άμμον δεν τους εδόθησαν σάκκοι όπως προφυλάξουν τα παράθυρα του καταφυγίου. Επιβάλλεται όπως το ταχύτερον η αρμοδία υπηρεσία ενεργήση δια την έμφραξιν με σάκκους άμμου των παραθύρων του εν λόγω καταφυγίου.»
Πηγές:
- εφημερίδα «ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΣ», 31/10/1940, έτος Α΄, Αριθμός Φύλλου 123, σελίδες 1 & 2 (ΒΒ 383 & 384 )
- εφημερίδα «ΔΥΤΙΚΗ ΕΛΛΑΣ», 31/12/1940, Αριθμός Φύλλου 183 (ΒΒ 493)
agrinionews.gr