Σε μία δύσκολη οικονομική συγκυρία εν μέσω της πανδημίας καλούνται οι κοινωνικοί εταίροι και οι επιστημονικοί ερευνητικοί φορείς να αποφασίσουν την αύξηση ή μη του κατώτατου μισθού στη χώρα μας.
Αξίζει να σημειωθεί ότι ήδη στο τραπέζι του Συμβουλίου Υπουργών της Ε.Ε. βρίσκεται από τον περασμένο Οκτώβριο πρόταση της Κομισιόν για ένα κοινό ευρωπαϊκό πλαίσιο με ελάχιστα πρότυπα για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού στα κράτη-μέλη που διαθέτουν σχετική νομοθεσία.
Παρότι η διαμόρφωση του κατώτατου μισθού είναι αποκλειστικό δικαίωμα του κάθε κράτους-μέλους, η Επιτροπή παρεμβαίνει στο όλο θέμα επικαλούμενη νομικά τον Ευρωπαϊκό Χάρτη Θεμελιωδών Δικαιωμάτων.
Ωστόσο το υπουργείο Εργασίας αναμένεται να παραλάβει μελέτη της Παγκόσμιας Τράπεζας καθώς έχει συμφωνηθεί με τους θεσμούς, σε σχέση με τις συνέπειες της προηγούμενης αύξησης του κατώτατου μισθού (11% τον Φεβρουάριο 2019) στην οικονομία και την απασχόληση.
Ουσιαστικά η έκθεση αυτή θα αναδείξει αν μια αύξηση θα βοηθήσει την αγορά εργασίας ή θα φέρει μείωση της απασχόλησης. Επομένως θα παίξει σημαντικό ρόλο για το αν θα δοθεί το πράσινο φως από τους θεσμούς για μια νέα αύξηση του κατώτατου μισθού.
Στην χώρα μας το τελευταίο 10ήμερο του Μαρτίου αναμένεται να ξεκινήσει η διαδικασία διαμόρφωσης του κατώτατου μισθού μετά την νέα παράταση που δόθηκε λόγω της πανδημίας του κορονοϊού.
Με το νέο χρονοδιάγραμμα όλες οι διεργασίες θα ολοκληρωθούν το δεύτερο 15ήμερο του Ιουλίου και στη συνέχεια ο υπουργός Εργασίας θα πρέπει να εισηγηθεί τον νέο κατώτατο μισθό στο υπουργικό συμβούλιο.
Σύμφωνα με τον νόμο το ύψος του κατώτατου μισθού και ημερομισθίου πρέπει να καθορίζεται «λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της για ανάπτυξη από την άποψη της παραγωγικότητας, των τιμών, και της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης, του ποσοστού της ανεργίας, των εισοδημάτων και μισθών».
Η ίδια διαδικασία ορίζει πως ο υπουργός Εργασίας δεν δεσμεύεται από το πόρισμα των εμπειρογνωμόνων αλλά το λαμβάνει υπόψη του για να προτείνει στο υπουργικό συμβούλιο το νέο ύψος του μισθού.
Υπενθυμίζεται σήμερα ο κατώτατος μισθός έχει οριστεί στα 650 ευρώ και το κατώτατο ημερομίσθιο στα 29,04 ευρώ. Το νέο χρονοδιάγραμμα, λόγω των έκτακτων και αναγκαίων μέτρων για τον περιορισμό της διάδοσης της πανδημίας του κορονοϊού COVID-19, έχει ως εξής:
Το τελευταίο δεκαήμερο Μαρτίου ξεκινά η διαδικασία καθώς η 3μελής Επιτροπή Διαβούλευσης (Πρόεδρος Ο.ΜΕ.Δ., εκπρόσωπος υπουργού Οικονομικών και εκπρόσωπος του υπουργού Εργασίας) αποστέλλει έγγραφη πρόσκληση προς εξειδικευμένους επιστημονικούς ερευνητικούς και λοιπούς φορείς, μεταξύ των οποίων, η Τράπεζα της Ελλάδος, η Εθνική Στατιστική Υπηρεσία, ο Οργανισμός Απασχόλησης Εργατικού Δυναμικού (ΟΑΕΔ), το Ινστιτούτο Εργασίας της Γ.Σ.Ε.Ε./ΑΔΕΔΥ (ΙΝΕ−Γ.Σ.Ε.Ε.), το Ινστιτούτο ΙΜΕ−Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., το Ινστιτούτο Βιομηχανικών και Οικονομικών Ερευνών (ΙΟΒΕ), το Ινστιτούτο του ΣΕΤΕ (ΙΝΣΕΤΕ), το Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ), ο Οργανισμός Μεσολάβησης και Διαιτησίας (ΟΜΕΔ), το Ινστιτούτο Εμπορίου και Υπηρεσιών της Εθνικής Συνομοσπονδίας Ελληνικού Εμπορίου (ΙΝ. ΕΜ.Υ. ΕΣΕΕ).
Οι ερευνητικοί αυτοί φορείς πρέπει να συντάξουν έκθεση για την αξιολόγηση του ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου με εκτιμήσεις για την προσαρμογή τους στις επίκαιρες οικονομικές συνθήκες.
Οι φορείς πρέπει να λάβουν υπόψη τους σύμφωνα με την σχετική διάταξη, την ειδική ρήτρα που προβλέπεται στον νόμο του 2013
«Το ύψος του νομοθετημένου κατώτατου μισθού και νομοθετημένου ημερομισθίου θα πρέπει να καθορίζεται λαμβάνοντας υπόψη την κατάσταση της ελληνικής οικονομίας και τις προοπτικές της για ανάπτυξη από την άποψη της παραγωγικότητας, των τιμών, και της ανταγωνιστικότητας, της απασχόλησης, του ποσοστού της ανεργίας, των εισοδημάτων και μισθών».
Έως την 30 Απριλίου θα πρέπει να υποβληθούν από τους επιστημονικούς φορείς σύμφωνα με το νέο χρονοδιάγραμμα οι εκθέσεις για την αναπροσαρμογή του κατώτατου μισθού.
Η Επιτροπή Διαβούλευσης σχηματίζει φάκελο με τις εκθέσεις των εξειδικευμένων ερευνητικών φορέων και των παραγόντων διαφοροποίησης του κατωτάτου μισθού και ημερομισθίου και τον στέλνει στους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, ΓΣΕΕ, Σ.Ε.Β., Γ.Σ.Ε.Β.Ε.Ε., Ε.Σ.Ε.Ε., Σ.Ε.Τ.Ε. ώστε να εκφράσουν γνώμη, με υποβολή υπομνήματος και τεκμηρίωσης για την αναπροσαρμογή του ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου.
- Έως την 15η Μαΐου, η Επιτροπή Διαβούλευσης πρέπει να διαβιβάσει το υπόμνημα κάθε δια βουλευόμενου προς τους υπόλοιπους εκπροσώπους των κοινωνικών εταίρων, με πρόσκληση για προφορική διαβούλευση σε σχέση με την τυχόν αναπροσαρμογή του εκάστοτε ισχύοντος νομοθετημένου κατώτατου μισθού και ημερομισθίου.
- Έως την 31 Μαΐου πρέπει να διαβιβαστούν όλα τα υπομνήματα και η τεκμηρίωση των διαβουλευομένων, καθώς και η έκθεση των εξειδικευμένων επιστημονικών και ερευνητικών φορέων στο Κέντρο Προγραμματισμού και Οικονομικών Ερευνών (ΚΕΠΕ) προς σύνταξη Σχεδίου Πορίσματος Διαβούλευσης.
Το πόρισμα συντάσσεται σε συνεργασία με επιτροπή αποτελούμενη από 5 ανεξάρτητους εμπειρογνώμονες σε θέματα οικονομίας και κυρίως οικονομίας της εργασίας, κοινωνικής πολιτικής καθώς και εργασιακών σχέσεων.
- Έως την 30η Ιουνίου ολοκληρώνεται το Σχέδιο του Πορίσματος Διαβούλευσης και υποβάλλεται στον υπουργό Οικονομικών και τον υπουργό Εργασίας. Ακολούθως πρέπει να δημοσιευθεί στην ιστοσελίδα του υπουργείου Εργασίας μαζί με όλες τις εκθέσεις, τα υπομνήματα και κάθε άλλο σχετικό έγγραφο τεκμηρίωσης.
Εντός του τελευταίου δεκαπενθημέρου του Ιουλίου ο υπουργός Εργασίας, θα πρέπει να εισηγηθεί στο υπουργικό Συμβούλιο, τον νέο κατώτατο μισθό υπαλλήλων και το κατώτατο ημερομίσθιο των εργατοτεχνιτών, λαμβάνοντας υπόψη το Πόρισμα Διαβούλευσης, όπως αυτό υποβλήθηκε και συντάχθηκε.
Κατώτατος μισθός στην ΕΕ
Η Επιτροπή θέλει να διασφαλίσει ότι οι εργαζόμενοι στην Ε.Ε. προστατεύονται από επαρκείς κατώτατους μισθούς που τους επιτρέπουν να ζουν με αξιοπρέπεια όπου κι αν εργάζονται.
Προκειμένου οι κατώτατοι μισθοί να κινούνται σε επαρκή επίπεδα, η πρόταση οδηγίας προβλέπει σαφή και σταθερά κριτήρια για τον καθορισμό του κατώτατου μισθού. Κι αυτό γιατί καταγράφονται σημαντικές αποκλίσεις εντός της Ε.Ε. στο ύψος του κατώτατου μισθού στα 21 κράτη-μέλη που είναι θεσμοθετημένος, σύμφωνα με στοιχεία της Εurostat.
Σύμφωνα με τα κοινοτικά στοιχεία, η διαφορά στον κατώτατο ονομαστικό μισθό μεταξύ των δύο άκρων της σχετικής ψαλίδας, που είναι του Λουξεμβούργου (ψηλότερος) και της Βουλγαρίας (χαμηλότερος), φτάνει τις 6,6 φορές.
Ειδικότερα, 10 κράτη-μέλη που βρίσκονται στην Ανατολική Ευρώπη έχουν κατώτατο μισθό κάτω από 700 ευρώ.
Ο χαμηλότερος είναι στη Βουλγαρία (332 ευρώ/μήνα), ενώ ακολουθούν η Ουγγαρία (442 ευρώ) και η Ρουμανία (458 ευρώ).
Πέντε κράτη-μέλη της μεσαίας ομάδας που βρίσκεται στον Νότο έχουν κατώτατο μισθό που κυμαίνεται μεταξύ 700 και 1.108 ευρώ.
Στην κατηγορία αυτή βρίσκεται και η Ελλάδα (758 ευρώ {650X14}), ακολουθούμενη από την Πορτογαλία (776 ευρώ), τη Μάλτα (785), τη Σλοβενία (1.024) και την Ισπανία (1.108).
Στα υπόλοιπα 6 κράτη-μέλη, που όλα βρίσκονται στα δυτικά και βόρεια της Ε.Ε., οι ελάχιστοι μισθοί ήταν πάνω από 1.500 ευρώ τον μήνα: Γαλλία (1.555 ευρώ), Γερμανία (1.614), Βέλγιο (1.626 ευρώ), Ολλανδία (1.685 ευρώ), Ιρλανδία (1.724 ευρώ), Λουξεμβούργο (2.202 ευρώ).
Σε 6 κράτη-μέλη (Κύπρος, Δανία, Ιταλία, Αυστρία, Φινλανδία, Σουηδία) δεν προβλέπεται θεσμοθετημένος κατώτατος μισθός.
Συγκριτικά, ο ομοσπονδιακός ελάχιστος μισθός στις Ηνωμένες Πολιτείες ανέρχεται σε 1.024 ευρώ.
