Η αρχαία πόλη του Στράτου, τα ερείπια της πρώτης Ακαρνανικής πρωτεύουσας, βρίσκεται βόρεια του σημερινού ομώνυμου οικισμού, πολύ κοντά στη δυτική όχθη του Αχελώου, ο οποίος στην αρχαιότητα, έως τη θέση αυτή, ήταν πλωτός. Ο Στράτος υπήρξε μία από τις μεγαλύτερες και καλύτερα οχυρωμένες πόλεις – κράτη της Ακαρνανίας. Από τον 4ο αιώνα έως το 272 π.Χ, ο Στράτος αποτέλεσε την πρώτη πρωτεύουσα και κεντρικό ιερό του Κοινού των Ακαρνάνων.

Τα νεκροταφεία της αρχαίας πόλης βρίσκονται εκατέρωθεν των δρόμων που την συνέδεαν με την κεντρική Ακαρνανία και την αρχαία Λιμναία (σημερινή Αμφιλοχία). Οι τάφοι, σε πολλές περιπτώσεις πλούσια κτερισμένοι, ανήκουν σε απλούς τύπους (κιβωτιόσχημοι απλοί ή κτιστοί, καλυβίτες), ενώ δεν απουσιάζουν και οι περιπτώσεις τάφων μνημειακού τύπου, της κατηγορίας των «μακεδονικών».

Ναός Στρατίου Διός

Στο τέλος της γέφυρας Στράτου, επιστρέφοντας κανείς από το Καστράκι, συναντάμε το λόφο που είναι τα ερείπια του αρχαίου ναού του Στράτιου Δία. Το ιερό του Δία στον Στράτο αποτέλεσε λατρευτικό και πολιτικό κέντρο όλων των Ακαρνάνων. Στο Δυτικό άκρο της οχύρωσης της αρχαίας πόλης του Στράτου, ήταν ενσωματωμένος ο περίφημος δωρικός Ναός του Στρατίου Διός.
Ο Στράτιος Δίας ήταν ο πολιούχος – προστάτης – φρουρός Θεός των Στρατιών και ο ναός του κατείχε δεσπόζουσα θέση μέσα στην οχυρωμένη περίμετρο της πόλης. Οικοδομήθηκε στα τέλη του 3ου αιώνα π.Χ., επί της κορυφής του λόφου και γι’ αυτό δεν θάφτηκε από σωρό χώματος. Θεωρείται πιο σύγχρονος από τους ναούς του Ασκληπιού στην Επίδαυρο, του Απόλλωνα στους Δελφούς και του Μητρώου της Ολυμπίας. Χρησιμοποιήθηκε ως κέντρο λατρείας μιας ισχυρής συμπολιτείας, της Ακαρνανικής. Ο Ναός ακολουθεί δωρική γραμμή κατασκευής, περιλαμβάνοντας έξι κίονες δωρικού ρυθμού, στις στενές πλευρές, και έντεκα στις μακριές του πλευρές, δημιουργώντας ένα αυτόνομο κτήριο, που προστάτευε τον «Οίκο του Θεού». Τα κιονόκρανά του είναι αντίστοιχα του Παρθενώνα και των Προπυλαίων του ναού.
Ο ναός δεν αποπερατώθηκε καθώς παρατηρούνται αρχιτεκτονικές ελλείψεις. Επίσης, απουσιάζουν κάποια γλυπτά και ο πλαστικός διάκοσμος των εσωτερικών μετοπών, ενώ διάφορα αρχιτεκτονικά μέλη του βρέθηκαν σε αρχαίο λατομείο του Στράτου. Ο ναός είναι προσβάσιμος και θα σας οδηγήσουν σε αυτόν οι πινακίδες που υπάρχουν σε όλη τη διαδρομή.

Αγορά

Η Αγορά της αρχαίας πόλης του Στράτου αποτελούσε το εμπορικό, πολιτικό και διοικητικό κέντρο της πόλης και ήταν περίκλειστη. Η πλατεία της, κτισμένη σε δυο πλατώματα στη δυτική πλευρά του διατειχίσματος, περιβάλλονταν από στοές, ενώ η πρόσβαση γινόταν μέσω της κεντρικής πύλης της πόλης. Το βουλευτήριο της πόλης, ένα ορθογώνιο οικοδόμημα με εσωτερικούς κίονες για τη στήριξη της τετράριχτης στέγης του και με καθίσματα στις τέσσερις πλευρές του, ήταν κτισμένο λίγο πιο ανατολικά.
Στην πλατεία της Αγοράς εντοπίστηκαν ένα ημικυκλικό βάθρο ανδριάντων, μια αναθηματική εξέδρα και άλλα σημαντικά αναθήματα. Επίσης, σχεδόν στο κέντρο της αγοράς δεσπόζει ένας βωμός για τις θυσίες ζώων. Ακριβώς δίπλα του σώζεται ο κρίκος που προοριζόταν για το προσωρινό δέσιμο των ζώων.

Θέατρο της αρχαίας Στράτου

Το θέατρο της αρχαίας Στράτου βρίσκεται στο ανατολικό τμήμα της αρχαίας πόλης και χρονολογείται στο τέλος του 4ου αιώνα π.Χ.. Αποτελεί το μεγαλύτερο, από τα πέντε έως σήμερα αποκαλυφθέντα, θέατρο του νομού αφού η χωρητικότητά του είναι περίπου 6.000-7.000 ατόμων. Στο θέατρο που σώζεται σε πολύ καλή κατάσταση, υπάρχουν 35 σειρές καθισμάτων, εκ των οποίων 11 ήταν για τα τιμώμενα πρόσωπα. Είναι σκαλισμένο ολόκληρο σε φυσικό βράχο και ορισμένες σειρές εδωλίων, οι προεδρίες, η ορχήστρα και ο αποχετευτικός αγωγός διατηρούνται σε καλή κατάσταση. Από το σκηνικό οικοδόμημα σώζεται η θεμελίωση του προσκηνίου και των παρασκηνίων, καθώς επίσης και τμήματα των ραμπών ανόδου των ηθοποιών στη σκηνή. Το θέατρο ως επί το πλείστον είναι δομημένο από γκριζοπράσινους ντόπιους ψαμμιτόλιθους (κοίλο, σκηνή), ενώ τα κατώτερα μέρη του κοίλου, η κρηπίδα της περιφέρειας της ορχήστρας και ο αποχετευτικός αγωγός είναι κατασκευασμένα από λευκό ασβεστόλιθο προερχόμενο από τη Λεπενού. Στην ορχήστρα του, σώζεται η προεδρία (η οποία προοριζόταν για τον ιερέα του Διονύσου και τους ανώτερους κρατικούς λειτουργούς) με ερεισίνωτα και ερεισίχειρα και τρεις βωμοί. Στη σκηνή του διακρίνονται τρεις κατασκευαστικές φάσεις, οι οποίες ακολουθούν την εξέλιξη του αρχαίου ελληνικού θεάτρου. Τέλος, στα Νότια του θεάτρου υπάρχει ισχυρός αναλημματικός τοίχος και ο αρχαίος δρόμος που οδηγούσε σε αυτό.

http://discoveragrinio.gr/