Από πέντε βασικούς άξονες (στόχους πολιτικής) αποτελείται η στρατηγική του νέου ΕΣΠΑ για την προγραμματική περίοδο 2021-2027.

Η βασικότερη διαφορά του νέου ΕΣΠΑ και στην Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας είναι ότι αυτή τη φορά περίπου το ένα τρίτο των πόρων του προγράμματος θα διατεθούν στον άξονα που αφορά πολιτικές ενίσχυσης της κοινωνικής συνοχής και καταπολέμησης της ανεργίας με ενεργητικά μέτρα.

Περισσότερα λοιπόν από 200 εκατ. από το σύνολο των 600 εκατ. ευρώ θα αφορά δράσεις σχετικές με την ανάπτυξη κοινωνικών υποδομών και της κοινωνικής οικονομίας, με μέτρα που αφορούν υπηρεσίες στην εκπαίδευση, την κατάρτιση και τη διά βίου μάθηση, την ένταξη μειονεκτουσών ομάδων, τη βελτίωση της πρόσβασης στην απασχόληση, τη βελτίωση της αποτελεσματικότητας και της συνάφειας των συστημάτων εκπαίδευσης και κατάρτισης με την αγορά εργασίας, τις δράσεις αναβάθμισης των δεξιοτήτων και επανειδίκευσης, καθώς επίσης την προώθηση της κοινωνικής ένταξης των ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού,  και την αντιμετώπιση της υλικής στέρησης με παροχή τροφίμων ή βασικής υλικής βοήθειας προς τους απόρους.

Ο δεύτερος μεγαλύτερος άξονας σε προϋπολογισμό (120 εκατ. ευρώ) αφορά το περιβάλλον. Εδώ προωθείται η ανάπτυξη έξυπνων ενεργειακών συστημάτων και προαγωγή των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας, η αντιμετώπιση των επιπτώσεων της κλιματικής αλλαγής στο δομημένο και φυσικό περιβάλλον της Περιφέρειας, η βιώσιμη διαχείριση των υδάτινων πόρων της Περιφέρειας με συμπλήρωση και αναβάθμιση των απαραίτητων υποδομών, η προώθηση της κυκλικής οικονομίας, η προστασία, βελτίωση και ανάδειξη του φυσικού, αστικού και πολιτιστικού περιβάλλοντος της Δυτικής Ελλάδας μέσω προώθησης πράσινων δράσεων, ενίσχυσης υποδομών κι ενοποίησης διαδρομών, αλλά και η βελτίωση των αστικών λειτουργιών και συνδέσεων μέσω της προώθησης των αρχών της βιώσιμης αστικής κινητικότητας.

Αξίζει τέλος να σημειωθεί ότι σε αντίθεση με το τρέχον ΕΣΠΑ ο άξονας που αφορά τις υποδομές και τα δίκτυα μεταφορών είναι ο «φτωχότερος» σε προϋπολογισμό στο νέο ΕΣΠΑ με διαθέσιμους πόρους που μόλις ξεπερνούν τα 40 εκατ. ευρώ.

Βέβαια σε κάθε περίπτωση , όπως συνέβη και στην τρέχουσα χρηματοδοτική περίοδο, είναι πολύ πιθανό στην πορεία του προγράμματος να υπάρξει ανακατανομή πόρων και να μεταφερθούν χρήματα από κάποιον τομέα σε έναν άλλο…

Οι Στόχοι Πολιτικής του νέου ΕΣΠΑ

• ΣΠ.1: Μια πιο ανταγωνιστική και εξυπνότερη Ευρώπη μέσω της προώθησης του καινοτόμου και έξυπνου οικονομικού μετασχηματισμού και της περιφερειακής ψηφιακής συνδεσιμότητας.

• ΣΠ.2: Μια πιο πράσινη με χαμηλές εκπομπές διοξειδίου του άνθρακα, σε μετάβαση προς μια καθαρή οικονομία μηδενικού άνθρακα και ανθεκτική Ευρώπη, μέσω της προώθησης της καθαρής και δίκαιης ενεργειακής μετάβασης, των πράσινων και γαλάζιων επενδύσεων, της κυκλικής οικονομίας, της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή, και της πρόληψης και διαχείρισης των κινδύνων και της βιώσιμης αστικής κινητικότητας.

•  ΣΠ.3: Μια πιο διασυνδεδεμένη Ευρώπη μέσω της ενίσχυσης της κινητικότητας.

• ΣΠ.4: Μια πιο κοινωνική και χωρίς αποκλεισμούς Ευρώπη μέσω της υλοποίησης του Ευρωπαϊκού Πυλώνα Κοινωνικών Δικαιωμάτων.

•  ΣΠ5: Μια Ευρώπη πιο κοντά στους πολίτες της μέσω της προώθησης της βιώσιμης και ολοκληρωμένης ανάπτυξης όλων των εδαφικών τύπων και των τοπικών πρωτοβουλιών.

ΣΠ 1   75.594.629,00 €

ΣΠ 2   120.176.077,00 €

ΣΠ 3   43.612.286,00 €

ΣΠ 4   237.817.525,00 €

ΣΠ 5   106.607.811,00 €

ΣΥΝΟΛΟ 594.850.970,00 €

Το προφίλ της Δυτικής Ελλάδας

Σύμφωνα με τις πιο πρόσφατες μετρήσεις η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας παράγει το 5% του εγχώριου ΑΕΠ και είναι σύμφωνα με την Έκθεση του ΟΟΣΑ η 6η περιφερειακή οικονομία της χώρας. Το αναπτυξιακό της δυναμικό, όσον αφορά το κατά κεφαλήν ΑΕΠ είναι ωστόσο, χαμηλό, στο 74% του εθνικού και στο 44% του Ευρωπαϊκού.

Η οικονομία της Περιφέρειας στηρίζεται σημαντικά στον πρωτογενή τομέα, σε έναν αξιοσημείωτο δευτερογενή και έναν ισχυρό τριτογενή. Ο πρωτογενής περιλαμβάνει κυρίως τη γεωργία και την κτηνοτροφία με χαμηλά επίπεδα σχετικής παραγωγικότητας. Ο δευτερογενής τομέας βασίζεται στον κατασκευαστικό κλάδο και σε βιομηχανίες έντασης εργασίας με ικανοποιητικά επίπεδα σχετικής παραγωγικότητας. Ο τριτογενής τομέας παρουσιάζει επίσης ικανοποιητικά επίπεδα παραγωγικότητας, εστιάζοντας στον τομέα των τεχνολογιών πληροφοριών και επικοινωνιών, καθώς και τις διοικητικές και υποστηρικτικές υπηρεσίες. Ο τριτογενής τομέας αποτελεί πεδίο που παρουσιάζει περαιτέρω δυναμική ισχυρής ανάπτυξης.

Τα δεδομένα της αγοράς εργασίας στην Περιφέρεια χαρακτηρίζονται από υστέρηση, τόσο σε σχέση με τον εθνικό, όσο και τους ευρωπαϊκούς δείκτες. Ειδικότερα, το ποσοστό των οικονομικά ενεργών πολιτών ηλικίας 15-74 ετών ανέρχεται σε 58% (2018), όντας ελαφρώς χαμηλότερο από το αντίστοιχο εθνικό (59,4%) και σε επίπεδο EU-28 (64,8%). Σε ότι αφορά το ποσοστό απασχόλησης, για το 2018 στη Δυτική Ελλάδα, αυτό ανέρχεται σε 44,1% για την ηλικιακή ομάδα 15–74 ετών, παρουσιάζοντας αυξητική τάση την τελευταία πενταετία, παραμένοντας ωστόσο αισθητά κάτω από το αντίστοιχο εθνικό (47,9%) και ευρωπαϊκό επίπεδο (60,4%). Η κλιμάκωση και διατήρηση της ανεργίας σε υψηλά επίπεδα αποτελεί την πιο χαρακτηριστική εκδήλωση της αναπτυξιακής υστέρησης και του ελλείμματος ανταγωνιστικότητας όχι μόνο της Περιφέρειας Δυτικής Ελλάδας αλλά και ολόκληρης της χώρας, έναντι των υπολοίπων ευρωπαϊκών. Η ανεργία στην Ελλάδα το 2019 ήταν τριπλάσια από το μέσο όρο των 28 χωρών μελών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Η Περιφέρεια Δυτικής Ελλάδας κατατάσσεται ένατη (9η) μεταξύ των ελληνικών Περιφερειών, καταγράφοντας υπερδιπλάσιο ποσοστό ανεργίας σε σχέση με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο. Η Περιφέρεια αποτελεί μία από τις σημαντικότερες Περιφέρειες της χώρας στην παραγωγή ερευνητικής δραστηριότητας, καθώς χαρακτηρίζεται από την ύπαρξη σημαντικού αριθμού ερευνητικών και εκπαιδευτικών υποδομών. Επίσης, σημειώνεται ότι οι φοιτητές τριτοβάθμιας εκπαίδευσης ως ποσοστό του συνολικού μαθητικού πληθυσμού ανέρχονται σε υψηλότερα επίπεδα του εθνικού και ευρωπαϊκού μέσου όρου (ΕΕ 27), καθιστώντας σαφή τη δυναμική της τριτοβάθμιας εκπαίδευσης στην περιοχή.

Δημήτρης Παπαδάκης Εφημερίδα Συνείδηση

sinidisi.gr