Περίπου 850.000 άτομα (ελεύθεροι επαγγελματίες νυν και πρώην) αλλά και αγρότες εμφανίζονται, σύμφωνα με τα στοιχεία, υπερχρεωμένα με οφειλές που –για τη συντριπτική πλειονότητα των ελεύθερων επαγγελματιών– κυμαίνονται από 500 μέχρι 50.000 ευρώ (άνω του 80%). Στους αγρότες –και λόγω του μικρότερου ύψους των εισφορών– το 87% των οφειλετών χρωστάει από 500 μέχρι 10.000 ευρώ.

Κούρεμα

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν όταν ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός των παλαιών ασφαλιστικών εισφορών για τους οφειλέτες με βάση τον νέο ασφαλιστικό νόμο Κατρούγκαλου. Κάτι τέτοιο αναμένεται να γίνει εντός του Φεβρουαρίου ή το αργότερο μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου.

Υπολογίζεται ότι από αυτήν τη διαδικασία θα προκύψουν εισφορές μικρότερες περίπου κατά 45%. Εχει επισήμως δηλωθεί από την ηγεσία του υπουργείου Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης ότι θα υπάρξει διαγραφή κατά 87% του συνόλου των προστίμων και των προσαυξήσεων. Ο συνδυασμός των δύο διαδικασιών υπολογίζεται ότι θα οδηγήσει σε μέση μείωση των οφειλών σε ποσοστό υψηλότερο του 50%.

Η εφαρμογή των 120 δόσεων θα γίνει πάνω στα νέα ποσά οφειλής που θα προκύψουν. Το ιδιαιτέρως ενδιαφέρον στοιχείο της νέας ρύθμισης είναι ότι θα είναι ευνοϊκότερη για τους πλέον αδύναμους οικονομικά, καθώς για τον αριθμό των δόσεων και τη συνολικότερη ρύθμιση (κούρεμα κ.λπ.) θα λαμβάνεται υπόψη η γενικότερη περιουσιακή κατάσταση του οφειλέτη.

Σύμφωνα με τα ακριβή στοιχεία οφειλών που διαθέτει ο ΕΦΚΑ, σχεδόν το 60% των οφειλετών του πρώην ΟΑΕΕ έχει χρέη που κυμαίνονται μεταξύ 500 και 20.000 ευρώ, ενώ το ποσοστό των πρώην ασφαλισμένων του ΟΓΑ που οφείλουν μέχρι 10.000 ευρώ είναι υψηλό (87%).

Για τους αγρότες τα σχετικά στοιχεία καταδεικνύουν ότι η συνολική οφειλή ξεπερνά το 1,3 δισ. ευρώ. Αξιοσημείωτο είναι ότι περίπου το μισό της οφειλής αφορά το 13% των αγροτών, με το άλλο μισό να επιμερίζεται στο υπόλοιπο 87%.

Και πρώην…

Η προωθούμενη ρύθμιση περιλαμβάνει και όσους λόγω οικονομικής ένδειας εξαιτίας της κρίσης διέκοψαν την άσκηση επαγγέλματος για να αποφύγουν την καταβολή των πάσης φύσεως φορολογικών επιβαρύνσεων (τέλη επιτηδεύματος, εισφορά αλληλεγγύης κ.λπ.).

Είναι χαρακτηριστικό το γεγονός ότι στο σύνολο των 508.086 οφειλετών του ΟΑΕΕ κάτι λιγότεροι από τους μισούς (216.606) έχουν διακόψει ασφαλιστικά και φορολογικά την επαγγελματική τους δραστηριότητα και είτε είναι άνεργοι ή μισθωτοί είτε ασκούν κάποια άλλη δραστηριότητα. Είναι επίσης ιδιαιτέρως ενδιαφέρον το γεγονός ότι σχεδόν το 55% εξ όσων ελεύθερων επαγγελματιών έχουν διακόψει τη δραστηριότητά τους οφείλει μικρά ποσά μέχρι 10.000 ευρώ.

Σύμφωνα με σχετικές εκτιμήσεις, η προωθούμενη ρύθμιση μαζί με το κούρεμα των συνολικών υποχρεώσεων θα δώσουν τη δυνατότητα σε σημαντικό τμήμα των ανενεργών οφειλετών να επανεκκινήσουν την επαγγελματική τους δραστηριότητα.

Δικαίωμα σύνταξης

Σύμφωνα με τα στοιχεία που έχουν περιέλθει σε γνώση του Documento, αρκετοί εκ των οφειλετών έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα από πλευράς ετών, όμως δεν λαμβάνουν σύνταξη λόγω των οφειλών τους. Οπως αποκαλύψαμε στο φύλλο της περασμένης Κυριακής (13 Ιανουαρίου 2019), περισσότεροι από 70.000 ενεργοί και πρώην ελεύθεροι επαγγελματίες ανήκουν στην κατηγορία αυτή και θα ευεργετηθούν τα μάλα από τη ρύθμιση των 120 δόσεων και το κούρεμα, καθώς το ασφαλιστικό τους χρέος θα «προσγειωθεί» σε συντάξιμα επίπεδα, δηλαδή κάτω από τις 20.000 ευρώ. Αυτό σημαίνει ότι θα μπορέσουν να λάβουν άμεσα σύνταξη καταβάλλοντας το υπόλοιπο της οφειλής με μηνιαίο (μέχρι και 120 δόσεις) συμψηφισμό με τμήμα της σύνταξής τους. Από τις 70.000 της κατηγορίας αυτής, περίπου οι 42.000 είναι άνω των 62 ετών και οι 23.300 εξ αυτών πάνω από 67.

Από την παράθεση και μόνο των αριθμητικών στοιχείων γίνεται εμφανές ότι πολλοί από όσους θα «ευεργετηθούν» θα έχαναν παρά τα πολλά χρόνια εργασίας τη δυνατότητα να λάβουν σύνταξη σε περίπτωση μη προώθησης της σχετικής ρύθμισης.

Οι σχετικές ανακοινώσεις θα γίνουν εντός Φεβρουαρίου ή το αργότερο μέσα στο πρώτο δεκαπενθήμερο του Μαρτίου, όταν θα έχει ολοκληρωθεί ο επανυπολογισμός των παλαιών ασφαλιστικών εισφορών για όσους χρωστάνε

Προσδοκία εσόδων

Δεδομένου ότι στα μέσα του 2018 οι οφειλές προς τον πρώην ΟΑΕΕ ξεπερνούσαν τα 14 δισεκατομμύρια ευρώ υπολογίζεται ότι η ρύθμιση ακόμη και του 100% των οφειλών αυτών θα μειώσει σχεδόν 50% το ύψος τους λόγω του κουρέματος και του επανυπολογισμού. Αν και είναι πολύ δύσκολο να γίνουν ακριβείς υπολογισμοί, θεωρείται βέβαιο ότι μόνο τμήμα των οφειλών θα εισπραχτεί και επειδή 120 δόσεις σημαίνουν δεκαετή περίοδο εξόφλησης γίνεται εμφανές ότι το ετήσιο έσοδο του ΕΦΚΑ θα είναι μάλλον αρκετά χαμηλότερο του ενός δισ. ευρώ. Το ποσό αυτό όμως θεωρείται ότι είναι ικανό να χρηματοδοτήσει τις συντάξεις των 70.000 ατόμων (μάξιμουμ) που θα προστεθούν στον αριθμό των ήδη συνταξιοδοτουμένων.

Στάθης Σχινάς