Ο Οδυσσέας στην Αιτωλία
|
Δεν πρόκειται για συνομωσιολογία, ούτε για φανταστική επινόηση. Είναι καταγραφή ενός ιστορικού του 2ου αι. π.Χ., του Απολλοδώρου, ο οποίος μαζί με τον Όμηρο και τον Ησίοδο, δίνουν μέσα από τα έργα τους, μια πολύ καλή και λεπτομερή εικόνα των ελληνικών μύθων για τους θεούς και τους ήρωες.
Στην ραψωδία λ της Οδύσσειας, αναφέρεται μόνο ένας χρησμός του μάντη Τειρεσία για την επιστροφή του ήρωα στην πατρίδα του,
Το τέλος του ομηρικού Οδυσσέα ήταν πάντοτε θέμα έρευνας, αλλά και πηγή έμπνευσης πολλών συγγραφέων, από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα.  Η Οδύσσεια τελειώνει εκεί, αλλά σε μια συνέχειά της -όπως θα λέγαμε σήμερα- ο Οδυσσέας θανατώνεται από τον Τηλέγονο, τον γιο του από την Κίρκη. Ήταν αυτός που ήρθε από τη θάλασσα και σκότωσε τον πατέρα του χωρίς να το γνωρίζει.Πρόκειται για το έπος Τηλεγονεία του Ευγάμμωνα του Κυρηναίου. Ο ιστορικός Θεόπομπος αναφέρει πως όταν ο ήρωας επέστρεψε στην Ιθάκη, βρήκε την Πηνελόπη να έχει συνάψει ερωτικές σχέσεις με τους μνηστήρες, και γι’ αυτό εγκατέλειψε το νησί του, πήγε στην Τυρρηνία, εγκαταστάθηκε στην Γορτυνία, όπου και πέθανε δολοφονημένος από τους κατοίκους της. Ο Αισχύλος κάνει λόγο για μια προφητεία του Τειρεσία, ότι ο θάνατός του θα προέλθει από το αγκάθι κάποιου ψαριού που θα βρίσκεται μέσα στην κουτσουλιά ενός ερωδιού, ο οποίος κάποτε θα πετάξει πάνω από το κεφάλι του. Τίποτε άλλο όμως για την πραγματοποίηση του χρησμού.  Μια άλλη εκδοχή είναι αυτή του Σοφοκλή (Ευρύαλος), όπου ο Οδυσσέας, μετά τη δολοφονία των μνηστήρων, καταφεύγει στην Ήπειρο για να πάρει χρησμό από το μαντείο της Δωδώνης. Εκεί φιλοξενείται από τον βασιλιά Τυρίμα και συνάπτει σχέση με την κόρη του βασιλιά, Ευίππη. Όταν ο Οδυσσέας βρίσκεται πλέον στην Ιθάκη, η Ευίππη γεννάει τον γιο του τον Ευρύαλο. Μετά από χρόνια, ο Ευρύαλος ταξιδεύει στην Ιθάκη για να γνωρίσει τον πατέρα του. Συναντάει την Πηνελόπη, ενώ ο Οδυσσέας απουσίαζε. Η Πηνελόπη, καταλαβαίνοντας πως πρόκειται για το νόθο παιδί μιας παράνομης σχέσης, πείθει τον άντρα της να τον δολοφονήσει, όπως και έγινε. Στη συνέχεια εμφανίζεται ο Τηλέγονος, ο γιος του από την Κίρκη, ο οποίος δολοφονεί τον πατέρα του τον Οδυσσέα.
 Ένας φιλόσοφος, ο Πρόκλος, στο έργο του "Χρηστομάθεια", μας πληροφορεί πως ο Οδυσσέας πήγε στη Θεσπρωτία, παντρεύτηκε μια βασίλισσα, την Καλλιδίκη και έγινε αρχηγός των Θεσπρωτών στον πόλεμο που είχαν με τους Βρύγους από τη Θράκη. Έπειτα από χρόνια, η Καλλιδίκη πέθανε και τον θρόνο των Θεσπρωτών τον πήρε ο Πολυποίτης, ο γιος τους.
Ο Οδυσσέας επέστρεψε στην Ιθάκη, όπου ο γιος του Τηλέγονος τον σκότωσε χωρίς να γνωρίζει πως είναι ο πατέρας του. Παρόλα αυτά όμως, μετέφερε το σώμα του πατέρα του Οδυσσέα, την Πηνελόπη και τον Τηλέμαχο,στο νησί της Κίρκης, όπου η μητέρα του, τους χάρισε την αθανασία.
 Κι ερχόμαστε στην εκδοχή που έχει σχέση με την περιοχή μας.
Ο Απολλόδωρος στην "Επιτομή", καταγράφει ελληνικούς μύθους και θρύλους,όπως αυτοί είχαν καταγραφεί στη λογοτεχνία της πρώιμης, της κλασικής αλλά και της ελληνιστικής αρχαιότητας. Έτσι λοιπόν σχετικά με τον Οδυσσέα:
Μετά το φόνο των μνηστήρων, ο Οδυσσέας συγκρούεται με τους συγγενείς τους, οι οποίοι ζητούν την εξορία του από το νησί, ακόμη και τη θανάτωσή του. Ο Οδυσσέας τότε, ζητάει βοήθεια αλλά και να κριθεί από τον παλιό του συμπολεμιστή στην Τροία Νεοπτόλεμο, ο οποίος πλέον ήταν βασιλιάς των Μολοσσών. Ο Νεοπτόλεμος όμως που εποφθαλμιούσε την Ιθάκη, προσφέρει δήθεν βοήθεια στον Οδυσσέα, συμβουλεύοντάς τον να εγκαταλείψει το νησί του και να διαμείνει για κάποιο διάστημα στο ανάκτορο του κοινού τους φίλου και συμπολεμιστή Θόα, στην Καλυδώνα της Αιτωλίας.
 Κατά τη διάρκεια του Τρωικού πολέμου, οι δυο τους είχαν άριστες σχέσεις και μάλιστα ο ίδιος ο Οδυσσέας είχε ζητήσει από τον Θόα να τον μαστιγώσει πολλές φορές στο πρόσωπο, για να παραμορφωθεί και να μπει αγνώριστος στην Τροία, προκειμένου να συναντήσει την ωραία Ελένη. Ο Οδυσσέας αρνείται να δεχθεί αυτή τη λύση και να ακούσει τον Νεοπτόλεμο, ο οποίος τον καταδιώκει. Ο βασιλιάς της Ιθάκης τότε αναγκάστηκε να εγκαταλείψει το νησί του και την οικογένειά του, που τόσο αγαπούσε, και βρέθηκε κοντά στον Βασιλιά της Καλυδώνας, όπου του πρόσφερε την φιλοξενία του. Εκεί στην Καλυδώνα έμεινε αρκετά χρόνια και η φιλία τους δυνάμωσε περισσότερο, τόσο πολύ που ο Θόας ζήτησε από τον Οδυσσέα να νυμφευθεί την κόρη του. Μαζί της απέκτησε έναν γιο, τον Λεοντοφόνο και παρέμεινε εκεί μέχρι τα βαθιά του γεράματα, όπου και πέθανε.
«Ὀδυσσέα δὲ εἰς Αἰτωλίαν πρὸς Θόαντα τὸν Ἀνδραίμονος παραγενόμενον τὴν τούτου θυγατέρα γῆμαι, καὶ καταλιπόντα παῖδα Λεοντοφόνον ἐκ ταύτης γηραιὸν τελευτῆσαι» Ίσως έτσι, ο τόπος μας να διεκδικεί κι αυτός το γοητευτικό κυνήγι της αναζήτησης του τάφου του Οδυσσέα.
|
