Του Λίνου Υφαντή

Η εκπαίδευση των Ελλήνων κατά την Τουρκοκρατία δεν είχε κεντρική δομή ούτε σταθερή χρονική συνέχεια. Βασίζονταν σε προσπάθειες εύπορων Ελλήνων με συμμετοχή  ανθρώπων της εκκλησίας. Υπήρχαν και περίοδοι όπου η ανάπτυξη των ελληνικών σχολείων ήταν ιδιαίτερα δυσχερής λόγω της εχθρικής στάσης της Οθωμανικής εξουσίας σε διάφορες περιοχές, ανάλογα με την πολιτική που ακολουθούνταν σε τοπικό επίπεδο.

Ιδιαίτερη άνθηση γνώρισε η ανάπτυξη των σχολείων μετά την συνθήκη Κιουτσούκ Καιναρτζή το 1774. Ο απεγκλωβισμός της οικονομικής δραστηριότητας των Ελλήνων στις θάλασσες έφερε περισσότερους πόρους στον τουρκοκρατούμενο ελληνισμό. Η ίδρυση των σχολείων από εκείνο το διάστημα και μετά προχώρησε με γρήγορους ρυθμούς.

Στο πλαίσιο αυτό ίσως εντάξουμε και την ίδρυση του πρώτου σχολείου στο τουρκοκρατούμενο Βραχώρι το 1775. Ήταν ένα από τα εκατοντάδες σχολεία που αποδίδεται στον Κοσμά τον Αιτωλό, ο οποίος χρειάζονταν και την συνδρομή σε υλικό και έμψυχο δυναμικό προκειμένου να λειτουργήσουν τα σχολεία. Καταγράφεται  με την ονομασία «Σχολή Αγρινίου»

Οι δάσκαλοι που δίδαξαν σε αυτό ήταν οι εξής:

Καραβίας Πανταζάτος Ευστάθιος («διδάσκαλος Βραχωρίου Ακαρνανίας» σύμφωνα με τον Λεξικό των ένδοξων ανδρών του Νικόλαου Καραβιά)

Καραβίας Πανταζάτος Πέτρος (διδάσκαλος). Κατάγονταν από την Ιθάκη, όπου γεννήθηκε το 1750. Ήταν ιερωμένος και έμεινε γνωστός ως Παπά-Πέτρος ο Ιθακήσιος. Πιθανότατα δίδαξε στο Βραχώρι και την περιοχή της Λοκρίδας  έως το 1784,αφότου αποφοίτησε από την Παλαμαϊκή Σχολή στο Μεσολόγγι. Στη συνέχεια έζησε 35 χρόνια στο Καρπενήσι έως το 1819.

Πέτρος εκ Φθιώτιδος (διδάσκαλος, δίδαξε έως το 1821)

Καραπάνος Κωνσταντίνος (διδάσκαλος). . Ήταν ένας από τους πρώτους δασκάλους . Κατά την Eπανάσταση ήταν κοντά στον Μαυροκορδάτο και εκτελούσε χρέη γραμματικού.

Κωνσταντίνος Ραζικότσικας (εκ Μεσολογγίου) (διδάσκαλος(1790 – 1815).

Η σχολή διατηρήθηκε για να προαχθεί σε ελληνική σχολή και αργότερα σε Γυμνάσιο.

Πριν το Βραχώρι λειτουργούσε στο Μεσολόγγι η Παλαμαϊκή Σχολή (Παλαμαία Σχολή Μεσολογγίου Μεσολογγιάδα Ακαδημία) με ιδρυτή τον Παναγιώτη Παλαμά ( 1760)

Πηγές :

Λεξικό των ένδοξων ανδρών του Νικόλαου Καραβιά, 1841

Ευρυτανικά Χρονικά, Οκτώβρης-Δεκέμβρης 2016.

agrinionews.gr