Του Λίνου Υφαντή,
Οι Εχινάδες νήσοι απέναντι της Αιτωλίας ήταν ένα στρατηγικό σημείο από την αρχαιότητα που έκρινε τον έλεγχο του Ιονίου Πελάγους και της Δυτικής Ελλάδας. Στο σημείο αυτό έγιναν πολλές ναυμαχίες με πιο γνωστή εκείνη του 1571, γνωστής ως “Ναυπάκτου” μεταξύ δύο παγκόσμιων δυνάμεων της εποχής, των Οθωμανών και του χριστιανικού συνασπισμού της Δύσης.
Η σημασία της Ναυμαχίας αυτής των Εχινάδων του 1571 καλύπτει εκείνη που σήμανε την τελευταία ναυτική νίκη της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας και έγινε ενά μιση περίπου αιώνα πριν, το 1427 στο ίδιο σημείο. Αντίπαλοι ήταν ο στόλος της Αυτοκρατορίας υπό τον Δημήτριο Λάσκαρη Λεοντάριο και του στόλου του Λατίνου ηγεμόνα Λευκάδας – Ζακύνθου – Κεφαλονιάς και δυτικής Ελλάδας Κάρλο Α’ Τόκο.
Ο Κάρλο Τόκο ήθελε πέρα από την Αιτωλοακαρνανία να επεκταθεί και στην Πελοπόννησο. Για αυτό και ξεκίνησε επιδρομές κατά των Βυζαντινών στην Ηλεία από τη Γλαρέντζα την οποία κατείχε και είχε καταστήσει ορμητήριο και το 1426 ο πόλεμος ξέσπασε και επίσημα. Οι Βυζαντινοί ξεκίνησαν αμέσως να πολιορκούν την πόλη από στεριά και θάλασσα, παρουσία και του αυτοκράτορα Ιωάννη Η’ Παλαιολόγου, ο οποίος είχε μεταβεί στην Πελοπόννησο. Σε απάντηση ο Κάρλο Τόκο συγκέντρωσε στόλο από τις κτήσεις του τη διοίκηση του οποίου ανέθεσε στον νόθο γιο του Τόρνο. Δεν υπάρχουν ακριβείς πληροφορίες για την σύνθεση του στόλου αυτού και τον αριθμό και τον τύπο των πλοίων που διέθετε.
Απέναντι στον στόλο αυτό εστάλη ο βυζαντινός στόλος υπό τον Δημήτριο Λάσκαρη Λεοντάριο. Ούτε για τον αριθμό των πλοίων και την σύνθεση του βυζαντινού στόλου έχουμε ακριβείς πληροφορίες. Αυτό που είναι γνωστό από πανηγυρικό λόγο προς τον αυτοκράτορα Μανουήλ Β’ Παλαιολόγο είναι το αποτέλεσμα της σύγκρουσης που έλαβε χώρα κοντά στις Εχινάδες νήσους.
Η γλαφυρή περιγραφή της μάχης
Ο συγγραφέας του Πανηγυρικού εις Μανουήλ και Ιωάννην Η΄Παλαιλόγους αναφέρει ότι “αφού ήχησαν στην αρχή οι σάλπιγγες, τα βούκινα και τα τύμπανα, τα Βυζαντινά πλοία επιτέθηκαν με ακάθεκτη ορμή εναντίων των αντιπάλων, καταφέρνοντας τους τις πρώτες σοβαρές απώλειες. Τα πληρώματα στην πρώτη φάση της ναυμαχίας χρησιμοποίησαν τόξα, ακόντια και καταπέλτες για να πλήξουν τον εχθρό. Στη συνέχεια τα πλοία προσέγγισαν το ένα το άλλο με αποτέλεσμα να εξελιχθεί ο αγώνας σώμα με σώμα. Οι Βυζαντινοί κατάφεραν να βυθίσουν αρκετά πλοία του Τόκκου και τον έτρεψαν σε άτακτη υποχώρηση. Επίσης αιχμαλωτίστηκε ο Τόρνο, αρχηγός του στόλου ο οποίος κατάφερε να σπάσει τα δεσμά που κρατούσαν αιχμάλωτο το πλοίο του και να διαφύγει στη Λευκάδα εκμεταλλευόμενος έναν ευνοϊκό άνεμο. Συνολικά οι Βυζαντικοί αιχμαλώτισαν μόνο 150 άνδρες ενώ γιατί οι περισσότεροι -μεταξύ αυτών οι κωπηλάτες-σκοτώθηκαν.
Ως συνέπεια της Ναυμαχίας ο Τόκκος περιορίστηκε στη Δυτική Ελλάδα ενώ οι Παλαιολόγοι απελευθέρωσαν όλη την Πελοπόννησο, πλην των ελεγχόμενων από τη Βενετία, περιοχών, απελευθερώνοντας και την Πάτρα, το 1430.
Με πληροφορίες από:
Τσιόπας Ζήσης, Η Βυζαντινή Πελοπόννησος υπό τους Παλαιολόγους, Διπλωματική εργασία, Τμήμα Ιστορίας-Αρχαιολογίας, τομέας Βυζαντινών και Μεσαιωνικών Σπουδών, Α.Π.Θ., 2018.
agrinionews.gr
