Μεγάλο εντυπωσιακό φαράγγι που τέμνει τον Αράκυνθο. Επιβλητικά κάθετα γκρεμνά ύψους 300 μέτρων υψώνονται στα πρανή του.
Το διασχίζει η σημερινή εθν. Οδός Αντιρρίου – Ιωαννίνων. Κατά την προϊστορική εποχή, μέσω του φαραγγιού έβρισκαν διέξοδο τα νερά του γιγαντιαίου λιμναίου συστήματος που κάλυπτε όλες τις σημερινές πεδιάδες και λίμνες της περιοχής μεταξύ Μακρυνείας – Αγρινίου – Αμφιλοχίας.
Οι φερτές ύλες του Αχελώου σε συνδυασμό με γεωλογικές ανακατατάξεις πρόσχωσαν σημαντικό ποσοστό αυτής της μεγάλης λεκάνης.
Ο Αχελώος εκτονώνει τα νερά του τώρα δυτικότερα, ενώ από την παλαιά ενιαία λίμνη απέμειναν οι λίμνες Τριχωνίδα, Λυσιμαχία, Οζερός και Αμβρακία.
Η περιβαλλοντική αξία του φαραγγιού παραμένει ιδιαίτερα μεγάλη, παρ’ ότι έχουν χαθεί από αυτό σπάνια αρπακτικά πουλιά που φώλιαζαν παλαιότερα στα βράχια του ή στα γύρω δάση, όπως ο Γυπαετός, ο Μαυρόγυπας, ο Βασιλαετός, ο Χρυσαετός και ο Σπιζαετός.
Τα Όρνια που φωλιάζουν είναι σήμερα στα όρια της εξαφάνισης. Φωλιάζουν ακόμα βραχόφιλα είδη όπως οι Κάργιες, το Βραχοκιρκίνεζο, ο Γαλαζοκότσυφας, οι Βουνοσταχτάρες κ.ά.
Στα γειτονικά του φαραγγιού δάση φωλιάζει ο Φιδαετός, το Ξεφτέρι, ο Δεντρογέρας και η Γερακίνα.
Πολύ ενδιαφέρουσα είναι η βλάστηση στο φαράγγι με την ύπαρξη συστάδων από γέρικες κουτσουπιές αριές, γάβρους και μελικουκιές.
Μεγάλο είναι το ενδιαφέρον της χασμοφυτικής χλωρίδας (φυτά στις σχισμάδες των βράχων), με αποκορύφωση το τοπικό ενδημικό φυτό Centaurea niederi. Στα βόρεια του φαραγγιού υπήρξε η ομηρική πόλη Πυλήνη.
Εκεί σήμερα συναντούμε τα απομεινάρια οχυρωματικού πύργου που λειτούργησε κατά την τουρκοκρατία – ενετοκρατία και λίγο βορειότερα τον οικισμό Φραγγουλαίικα.
Στο μέσον του φαραγγιού υπάρχει σήμερα η μονή Ζωοδόχου Πηγής και η εκκλησία της Αγίας Ελεούσας σε οροφοσπηλιά απόκρημνου βράχου.
Εκεί υπήρξε παλαιά σκήτη, στην οποία μόνασε ο Γιάννης Γούναρης (Ζούκας), ο οποίος έσωσε το Μεσολόγγι το 1822 κατά την 1η πολιορκία από τον στρατό του Ομέρ Βρυώνη.
Στα γκρεμνά αναρριχάται απότομο μονοπάτι, βατό σήμερα, που οδηγεί μέσα από το φαράγγι ψηλότερα, στα υψίπεδα του Αράκυνθου, στους οικισμούς Κάτω Αμπέλια και Ελληνικά.
Τμήμα των βράχων στα βόρεια είναι κατάλληλο για αναρρίχηση και έχουν ήδη διανοιχτεί σε αυτό ορισμένες διαδρομές από Έλληνες αναρριχητές.
Πηγή: www.agro-tour.net / video @Above View