Στα πρώτα μεταπολεμικά χρόνια λοιπόν,γύρω στα 1946, οι συνεταιρισμοί Αγρινίου και Ηπείρου ζήτησαν από το κράτος την ίδρυση του πορθμείου Ρίου-Αντιρρίου.
Και το αίτημα τους έγινε δεκτό, παρά την σφοδρή αντίδραση των Ναυπακτίων, οι οποίοι ήθελαν να διατηρήσουν το πορθμείο στην πόλη τους.
Ως αποζημίωση προς τους «πληγέντες πλοιοκτήτες» της Ναυπάκτου τους δόθηκε είτε άδεια δρομολόγησης ferry boat στο Ρίο-Αντίρριο είτε άδεια λεωφορείου.
Το πρώτο F/B που ξεκίνησε την γραμμή ήταν το (πρώην αποβατικό του πολέμου) «ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΙΑΣΕΜΙΔΗΣ» ιδιοκτησίας της συνεταιριστικής ΚΥΔΕΠ (νυν αειμνήστου, λόγω χρεωκοπίας). Το πλοίο ξεκίνησε αρχικά ναυλωμένο από τους συνεταιρισμούς που είχαν την πρωτοβουλία…και στην συνέχεια μετά από πλειοδοτικό διαγωνισμό περιήλθε στην ιδιοκτησία της Ένωσης Εμπόρων Αγρινίου.
Στο διαγωνισμό συμμετείχε χωρίς αποτέλεσμα και ομάδα Ναυπακτίων «πληγέντων πλοιοκτητών», οι οποίοι όμως αργότερα αγόρασαν και δρομολόγησαν, το 1950, το 2ο F/B της γραμμής, το «ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ». Ναυπάκτιοι πάλι πλοιοκτήτες δρομολόγησαν το 1958 το «ΑΓΙΟΣ ΑΝΔΡΕΑΣ». Επίσης, 10 χρόνια αργότερα, Ναυπάκτιοι πλοιοκτήτες ναυπήγησαν στα ναυπηγεία Ζέρβα στο Πέραμα το «ΘΕΜΙΣΤΟΚΛΗΣ», το οποίο ήταν το σταθερότερο και ταχύτερο F/B εκείνης της εποχής.
Σύμφωνα με τον Γ.Χαλάτση, μεταπολεμικά στη γραμμή Πατρών-Κρυονερίου ο Σ.ΒΔ.Ε δρομολόγησαν το «ΚΑΛΥΔΩΝ ΙΙΙ» (πρώην κορβέτα του Βρετανικού Ναυτικού) και το πρώην οπλιταγωγό-αποβατικό ΡΟΔΟΣ, ναυπήγησης του 1944, το οποίο αγόρασαν από το Π.Ν. Ο Σ.ΒΔ.Ε μετασκεύασε το ΡΟΔΟΣ σε σιδηροδρομικό πορθμείο, ώστε να μεταφέρονται και βαγόνια μεταξύ Πάτρας και Κρυονερίου.
Το ΡΟΔΟΣ είχε 2 σειρές ράγες και μπορούσε να μεταφέρει 7 φορτηγά βαγόνια ή 2 ατμομηχανές ή αντίστοιχα 10 φορτηγά ή λεωφορεία και 20 ΙΧ. Σύμφωνα με τον Γ.Χ., το ΡΟΔΟΣ είναι το πρώτο και μοναδικό σιδηροδρομικό πορθμείο στην Ελλάδα. Το 1970 -όταν ο Σ.ΒΔ.Ε διέκοψε την λειτουργία του και συγχρόνως σταμάτησε και η γραμμή Πατρών-Κρυονερίου- το ΡΟΔΟΣ δρομολογήθηκε στο Ρίο-Αντίρριο μέχρι «τα τέλη της δεκαετίας του 1970 που βυθίσθηκε κοντά στο Αντίρριο.» Συνεπώς, όσοι έτυχε να θυμούνται κάποιο σιδηροδρομικό ferry boat με ράγες…αυτό ήταν το ΡΟΔΟΣ.
Γνωρίζαμε ότι στη γραμμή του Ρίου – Αντίρριου από το ξεκίνημα της ήταν δρομολογημένα πρώην αποβατικά του Β’Π.Π. Η αρχή είχε γίνει βέβαια το 1946 με το ΣΩΚΡΑΤΗΣ ΙΑΣΕΜΙΔΗΣ (σημερινό ΕΥΓΕΝΙΑ Π) και ακολούθησαν την δεκαετία ’50 τα ΡΟΔΟΣ, ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ, ΜΕΛΙΝΑ κ.α.
Προκαλεί όμως εντύπωση το γεγονός ότι τουλάχιστον μέχρι και τα τέλη της δεκαετίας ’60 (όταν και είχε αρχίσει πλέον από καιρό η ραγδαία ναυπήγηση ελληνικών πλοίων ανοιχτού τύπου) η ιστορική γραμμή απασχολούσε τον μεγαλύτερο αριθμό πρώην αποβατικών που είχαν μετασκευαστεί σε Ε/Γ-Ο/Γ.
Σε δημοσίευμα από το έντυπο «ΧΡΗΜΑ» της 22ας Μαίου 1969, σχετικό με τα πορθμεία ανοιχτού τύπου που εξυπηρετούσαν τις διάφορες πορθμειακές γραμμές εκείνο το χρονικό διάστημα, από τα δεκαπέντε (15) πλοία ανοιχτού τύπου που ήταν δρομολογημένα στη γραμμή Ρίου – Αντίρριου, τα έντεκα (11) ήταν πρώην αποβατικά. Να τα παραθέσουμε όπως αναγραφόντουσαν στο δημοσίευμα :
Πορθμείο της γραμμής Ρίου-Αντιρρίου στα 1990.Η φωτογραφία προέρχεται από το αρχείο Kiss Sandor στο Flickr.
Πορθμείο Ρίο-Αντίρριο Οκτώβριος 1975. Από το panoramio και το αρχείο του Πέτερ Φάρσανγκ.
Πορθμείο Ρίο-Αντίρριο Οκτώβριος 1975. Από το panoramio και το αρχείο του Πέτερ Φάρσανγκ.
Πορθμείο Ρίο-Αντίρριο Οκτώβριος 1975. Από το panoramio και το αρχείο του Πέτερ Φάρσανγκ.
Αντίρριο 1981. Φωτογραφίες από το αρχείο του Aled Betts στο Flickr.
Αντίρριο 1981. Φωτογραφίες από το αρχείο του Aled Betts στο Flickr.-
Γραμμή Ρίου – Αντίρριου (έντεκα πρώην αποβατικά σε σύνολο δεκαπέντε πλοίων)
ΠΑΛΙΡΡΟΙΑ (502 κοχ.)
ΡΟΔΟΣ (477 κοχ. επιβάται 215)
ΜΕΛΙΝΑ (372 κοχ. επιβάται 175)
ΕΛΕΑΝΝΑ (412 κοχ. επιβάται 210)
ΕΥΒΟΙΚΟΣ (531 κοχ. επιβάται 217)
ΑΓ. ΑΝΔΡΕΑΣ (595 κοχ. επιβάται 190)
ΝΑΥΠΑΚΤΟΣ (485,50 κοχ. επιβάται 150)
ΑΓ. ΝΙΚΟΛΑΟΣ (489 κοχ. επιβάται 172)
ΑΙΚΑΤΕΡΙΝΗ Κ. (521,66 κοχ. επιβάται 300)
ΠΟΛΥΞΕΝΗ Θ. (514,29 κοχ. επιβάται 252)
ΙΑΣΕΜΙΔΗΣ (349 κοχ. επιβάται (θέρος) 152)
Πριν την αποπεράτωση της γέφυρας ο αριθμός τον πλοίων που εξυπηρετούσαν το πορθμείο Ρίο-Αντίρριο ήταν περίπου 35.
Σήμερα είναι μόλις 11…
ΦΩΤΟ-ΚΕΙΜΕΝΟ -ΕΡΕΥΝΑ
Αλέξιος Κατεφίδης
καθηγητής στο Γυμνάσιο Νυρεμβέργης
Πηγή: nautilia.gr
