του Κώστα Σακαρέλου
Στις 6 Οκτωβρίου του 1874 ο Χαρίλαος Τρικούπης, λίγους μήνες μετά τη δημοσίευση στην εφημερίδα «Καιροί» του περίφημου σαρκαστικού άρθρου του με τον τίτλο «Τις πταίει», με το οποίο κατήγγειλε το πολιτικό σύστημα της εποχής και τον Βασιλιά, επειδή μετά την πτώση του Επαμεινώνδα Δεληγιώργη, εξ αιτίας των «Λαυρεωτικών», είχε χρίσει κυβέρνηση εκείνη του Βούλγαρη που ήταν της μειοψηφίας, και λίγο καιρό πριν θέσει και επίσημα ως δόγμα την «αρχή της δεδηλωμένης» (εμπιστοσύνη) της Βουλής, ταξίδεψε με την αδελφή του Σοφία στο Αγρίνιο.
Η υποδοχή που του επιφύλαξαν οι Αγρινιώτες ήταν μεγάλη κι ενθουσιώδης. Τριακόσιοι έφιπποι τον υποδέχτηκαν στα γεφύρια του Αλάμπεη, ενώ στην είσοδο της πόλης τον περίμεναν δύο χιλιάδες κάτοικοι. Ο γιατρός Θεοφανίδης, «άριστος επιστήμων και ευρύτατα εγκυκλοπαιδικώς μορφωμένος τον προσεφώνησε με εμπνευσμένον λογίδριον». Αμέσως μετά ο Τρικούπης, ακολουθούμενος από πάρα πολύ κόσμο, εισήλθε στο Αγρίνιο και κατευθύνθηκε στην οικία Μπέλλου, από τον εξώστη της οποίας μίλησε στον λαό, λέγοντας τα εξής:
«Ευγνωμονώ δια την φιλικωτάτην υποδοχήν σας και ευχαριστώ τον κ. Θεοφανίδην δια τους ευμενείς λόγους, δι’ ων εξέφρασε την περί εμού αγαθήν γνώμην των συμπολιτών του. Εις τον πολιτευόμενον ουδεμία αμοιβή είναι ανταξία της επιδοκιμασίας και της αγάπης του λαού, διότι εκ του λαού αρύεται τας δυνάμεις του και εις την ευημερίαν του λαού οφείλουσι ν’ αφορώσι πάσαι αι πράξεις αυτού. Ιδίως όμως πολύτιμος είνε εις εμέ η υπέρ εμού έκφρασις των πολιτών του Αγρινίου, διότι η πόλις αύτη κατέχει επιφανή θέσιν μεταξύ των πόλεων της δυτικής Ελλάδος και συνδέεται δια στενοτάτων σχέσεων και σχεδόν συνταυτίζεται, ως προς τα ηθικά και υλικά συμφέροντα μετά της ιδιαιτέρας μου πατρίδος. Ζώμεν εν εποχή γιγαντιαίας υλικής προόδου, η δε Ελλάς σπουδαίως καθυστερεί των άλλων πεπολιτισμένων εθνών ως προς αυτήν· εξαιρέτως όμως καθυστερεί η δυτική Ελλάς, καίτοι έχει πάντα τα στοιχεία της αναπτύξεως. Δεσμός άρα των επαρχιών της δυτικής Ελλάδος και των εν αυτή πολιτευομένων είνε η από κοινού επιδίωξις της αναπτύξεως ταύτης, ης άνευ η Ελλάς δεν δύναται να τηρήση την ανήκουσαν αυτή θέσιν εν τω πεπολιτισμένω κόσμω, ουδέ να εκπληρώση τον προορισμόν της. Αλλ’ η υλική πρόοδος δεν δύναται να είνε σπουδαία και διαρκής, αν δεν στηρίζεται επί πολιτικής, βάσιν εχούσης την ηθικότητα και την νομιμοφροσύνην της κυβερνήσεως και τον σεβασμόν προς τας ελευθερίας και τα δικαιώματα των πολιτών. Ως προς τους θεμελιώδεις δε τούτους ηθικούς όρους, υπολείπεται δυστυχώς η επικράτεια ημών εις βαθμόν προκαλούντα τέλος σπουδαίας σκέψεις. Τας αληθείας ταύτας είχον πάντοτε γνώμονα της πολιτικής μου πορείας· η δε προς με εύνοια του Αγρινίου, ην διατρανούσιν η παρουσία υμών ενταύθα και οι λόγοι, δι’ ων μοι προσαγορεύετε αποδεικνύει ότι τας αυτάς αρχάς ασπάζεται και ο λαός της πόλεως ταύτης».
Στη διάρκεια της παραμονής του στην πόλη ο Τρικούπης συναντήθηκε και συζήτησε με πολλούς φίλους του από τα χωριά της Τριχωνίδας. Τον προσκάλεσαν να μεταβεί και στο Θέρμο. Παρά την επιθυμία του να δει τον χώρο, στον οποίο βρίσκεται ο ναός του Θέρμιου Απόλλωνα και είχε την έδρα της η Αιτωλική Συμπολιτεία, δεν τα κατάφερε, επειδή ήταν αδύνατο να κάμει τόσο μεγάλο ταξίδι έφιππη η αδελφή του. Από το Αγρίνιο επέστρεψε και πάλι στο Μεσολόγγι «μέσω των θαυμασίων λιμνών της Τριχωνίδος και της Λυσιμαχίας, δια των γεφυρών του Αλάμπεη».
Πηγή: «Αιτωλοακαρνανικά Χρονικά», Όργανον της Νομαρχίας Αιτωλίας και Ακαρνανίας, Έτος Α΄, Οκτώβριος 1956, Αριθμός 4
agrinionews.gr