Του Λίνου Υφαντή,

Οι  δυναστεία των Τόκκων ήταν από τους ισχυρότερους Φράγκους δυνάστες. Είχαν  καταγωγή από την Λομβαρδία της Ιταλίας. Κατείχαν για περισσότερο και πλέον αιώνα την Αιτωλοακαρνανία τον 14ο αιώνα πριν περάσει σε Οθωμανική κυριαρχία.  Πριν εδραιωθούν ανταγωνίστηκαν ομάδες Αρβανιτών-Βλάχων,  οι οποίες έκαναν επιδρομές στην περιοχή. Μία από τις μεγαλύτερες νίκες των Φράγκων   ήταν στη θέση “Βρωμοπίδα” που μελετητές όπως ο Ασωνίτης τοποθετούν στη σημερινή Σπολάιτα Αγρινίου. 

Η μάχη έγινε το 1402/1403. Ήταν ουσιαστικά ενέδρα του πρωτοπαλίκαρου του Καρόλου Α΄Τόκκου «καπετάνιου» Γαλάσσο Πεκατόρε έναντι του   φύλαρχου Σγουρού Μπούα Σπάτα. Οι Μπούα ήταν οικογένεια (φάρα) Αρβανιτών ή Αρμάνων (Βλάχων) προερχόμενη, κατά τον Βυζαντινό αυτοκράτορα και ιστορικό Ιωάννη Καντακουζηνό, από τα ορεινά της Θεσσαλίας ή της Ηπείρου. Αρμάνικης καταγωγής που προέρχονταν από περιοχές της Αλβανίας.

Η μονομαχία Πεκατόρε-Σγουρού Μπούα

Η μάχη ήταν κυριολεκτικά σώμα με σώμα και διεξήχθη σε πεδινό έδαφος. Στο χρονικό των Τόκκων περιγράφεται η σκληρότητά της καθώς και ο ηρωϊσμός του Πεκατόρε που κατάφερε με μια χούφτα “σιδηρόφρακτους” στρατιώτες όχι μόνο να τρέχει σε φυγή τους πολυάριθμους στρατιώτες του Σγουρού Μπούα Σπάτα, αλλά να συλλάβει και τον ίδιο. Αναφέρει χαρακτηριστικά με έμμετρο λόγο  πως με κοντάρια μονομάχησαν οι δύο αρχηγοί:

«Ὁ  Σγοῦρος ἀπαντήθηκεν μετά τοῦ καπετάνου, καὶ κονταρία τον ἔδωσεν τον Σγοῦρον ὁ Γαλιάσσος.  Στ στόμα ὅσον ἐδύνατον, ἀλλ’ οὐδ’ ἐσπάραξέν τον. Πάλιν ἄλλον τον ἔδωσεν ἀπὸπλευροῦ εἰς τὸχέρι. Χειροπιαστά  τον ἔπιασαν…/ κα το φουσσᾶτο ἐτζάκισαν…»

Μάλιστα υπάρχει και αναφορά που αναφέρει ότι Οἱ Φράγκοι τοὺς ἐδίωχναν ὡς τὰ γουργὰ γεράκια

Κατά τη συμπλοκή αυτή «ἦσαν καὶ πολλοὶ ἐκεῖνοι τοῦ κύρ Σγούρου», ενώ τις δυνάμεις του Καρόλου Α΄ Τόκκο αποτελούσαν «ὀλιγοί, ἀλήθειαν διαλεγμένοι,ἀρματωμένοι ὄμορφα, Φράγκοι καὶ Αλβανῖται». Η επιτυχία του Γαλάσο Πεκατόρε προήλθε από την εφαρμογή ενέδρας και αιφνιδιασμού. Ήταν όμως πρόσκαιρη γιατί σύντομα ένας άλλος Σπάτα, ο Μουρίκης, κατάφερε να κυριαρχήσει επιτιθέμενος στο κέντρο της μικρής άμυνας του Πεκατόρε.

Παρόλα αυτά όμως οι Τόκκοι κατάφεραν να κυριαρχήσουν στην Αιτωλία καταλαμβάνοντας το κομβικό τότε Αγγελόκαστρο και παρέμειναν έως και λίγο μετά την Άλωση της Κωνσταντινούπολης.

Με πληροφορίες από:

Ευστρατία Συγκέλου, Ο πόλεμος στο Δυτικό Ελλαδικό Χώρο κατά τον όψιμο Μεσαίωνα  (13ος -15ος αιώνας). Διδακτορική Διατριβή, Φιλοσοφική Σχολή Πανεπιστημίου Ιωαννίνων, 2006.

el.wikipedia.org.

Χρονικό των Τόκκων

agrinionews.gr