2 Ιουνίου 1879
Επιμέλεια: Λευτέρης Τηλιγάδας*
Απεβίωσε στις 2 Ιουνίου σε ηλικία 80 ετών, ο Λάμπρος Κουτσονίκας, ο επιτελής του Καραϊσκάκη και των Μποτσαραίων, πρώτος φρούραρχος του απελευθερωμένου Μεσολογγίου το 1829, ιστοριογράφος και τελευταίος επιζών του Ζαλόγγου και του Σέλτσου και εκ των τελευταίων επιφανών αγωνιστών της Εθνεγερσίας του 1821, αφήνοντας πίσω τους αγαπημένους συγγενείς, φίλους και συμπολεμιστές του Σπυρομήλιο (1800-1880), Δημήτριο Αινιάν (1800-1880) Θεόδωρο Ρηγόπουλο (1803-1885), Ναστούλη Δαγκλή (1800-1886) και Δημήτριο Νότη Μπότσαρη (1808-1892).
Η νεκρική πομπή ξεκίνησε από την οικία της φάρας Κουτσονίκα από την σημερινή οδό Δημοτσελίου, διέσχισε την συνοικία των Σουλιωτών του Αγρινίου, πέρασε από τον Ιερό Ναό της Ζωοδόχου Πηγής και κατέληξε στο Ιερό Κοιμητήριο του Ιερού Ναού του Αγίου Δημητρίου, όπου έγινε η ταφή του Λάμπρου Κουτσονίκα.
Το φέρετρο το σήκωσαν ο εξάδελφός και συναγωνιστής του, στρατηγός Δημήτριος Νότη Μπότσαρης, ο φίλος και συναγωνιστής του Ναστούλης Δαγκλής, ο γιος του, ίλαρχος (ΙΠ) ε.α., ο Κώστας Κουτσονίκας και ο ανηψιός του, μετέπειτα στρατηγός και βουλευτής, Κίτσος Κων. Μπότσαρης. Την νεκρική πομπή συνόδευσε τιμητικό άγημα της φρουράς του Αγρινίου με επιτίμους τελετάρχες τον Σπυρομήλιο και τον τότε ταγματάρχη (ΠΒ) Γιαννακό Κων. Μπότσαρη, ανιψιό του εκλιπόντος.
Τη σορό του στους δρόμους του Αγρινίου ακολούθησε μεγάλος αριθμός απογόνων καπεταναίων και οπλαρχηγών της Επανάστασης του 1821, ανάμεσα στους οποίους ήταν: ο Πάνος Κολοκοτρώνης, ο Θεόδωρος Γεν. Κολοκοτρώνης, ο διπλωμάτης Νικόλαος Δικαίος, ο Σπύρος Καραϊσκάκης με την αδελφή του Ελένη, ο γαμπρός του στρατηγού Ανδρέα Νοταρά, ο γιος του Νικηταρά, ταγματάρχης Ιωάννης Νικηταράς, ο γιος του Δημητρίου Πλαπούτα, Γεώργιος Πλαπούτας, οι Μποτσαραίοι, ο Δημήτριος Αινιάν (γραμματικός και βιογράφος του Καραϊσκάκη), η φάρα των Ζερβαίων, ο κατοπινός επιτελάρχης των Βαλκανικών Πολέμων του 1912-1913, Παναγιώτης Δαγκλής, ο μετέπειτα αστυνομικός διευθυντής Αθηνών, Δημήτριος Μπαϊρακτάρης και τα μέλη των Σουλιωτικών φαρών Κάσκαρη και Καραμπίνα.
Οι δρόμοι του Αγρινίου ήταν κατάμεστοι από κόσμο που συγκινημένος απέδωσε τον τελευταίο χαιρετισμό σε έναν από τους πιο επιφανείς εκπροσώπους μίας εποχής, η οποία έκλεισε και τυπικά το 1892 με τον θάνατο του Δημητρίου Νότη Μπότσαρη στην Αθήνα, σε ηλικία 84 ετών.
Μόλις ετάφη ο Λάμπρος Κουτσονίκας στον Ιερό Ναό του Αγίου Δημητρίου, η φρουρά του Αγρινίου κανονιοβόλησε ως ύστατο φόρο τιμής, σε έναν άνθρωπο, ο οποίος όχι μόνο έλαβε μέρος στα ιστορικά γεγονότα, αλλά και εν πολλοίς ήταν και συνδημιουργός τους, ως επιτελής του Καραϊσκάκη και των Μποτσαραίων.
Ο Λάμπρος Κουτσονίκας ήταν σπουδαίος Σουλιώτης αγωνιστής, παρά το νεαρό της ηλικίας του, ο οποίος μετά την συγγραφή της ιστορίας της επανάστασης χαρακτηρίζεται ως ο «Μακρυγιάννης της Ρούμελης».
Γεννήθηκε το 1799 στο Σούλι και ήταν γιός του Γιάννου και της Ελένης Κουτσονίκα. Από το 1804 ως το 1819, η χήρα του Γιάννου Κουτσονίκα, Ελένη, και τα ορφανά παιδιά της, Μάρκος, Νάσης και Λάμπρος, βρίσκονται υπό την προστασία των συγγενών τους Μποτσαραίων στην Κέρκυρα. Εκεί ο Λάμπρος Κουτσονίκας, μαθαίνει γράμματα, καθώς και την γαλλική και ιταλική γλώσσα. Συμμετέχει στην Απελευθέρωση του Αγρινίου, στην Μάχη του Αγίου Βλασσίου και στην Απελευθέρωση της Άρτας, στις μάχες του Πέτα και της Σπλάντζας, στην υπεράσπιση του Μεσολογγίου κατά την πρώτη πολιορκία του. Παίρνει μέρος στην εκδίωξη των Τούρκων προς τον Αχελώο, στη Μάχη του Κεφαλοβρύσου και στις Μάχες της Αράχωβας και του Διστόμου.
Μετά τη συνθήκη του Λονδίνου τοποθετείται ως φρούραρχος Μεσολογγίου και γεννιέται η κόρη του Μαρία. Με τον ερχομό του Όθωνα τοποθετείται στη Βασιλική Φάλαγγα και κατόπιν στα Ανάκτορα. Μετατίθεται στην Κύμη, όπου πεθαίνει ο γιος του Δημήτριος και μετέπειτα τοποθετείται ως νομοεπιθεωρητής στη Βοιωτία. Συμμετείχε στο απελευθερωτικό κίνημα της Ηπείρου του 1854 και το 1863 εκδίδεται η «Γενική Ιστορία της Ελληνικής Επαναστάσεως» από τις εκδόσεις Δ. Καρακατζάνη και παρασημοφορείται μαζί με τον Γενναίο Κολοκοτρώνη και το Νικολάο Μάντζαρο με τον Ταξιάρχη του Τάγματος του Σωτήρος. Συμμετέχει στην επιτροπή του Μετοχικού Ταμείου Στρατού και αποστρατεύεται.
Πεθαίνει όπως προαναφέραμε στο Αγρίνιο στις 2 Ιουνίου του 1879.
-------------------------------------------------------------------
*Με πληροφορίες από το προφίλ στο fb που διατηρεί ο τρισέγγονος του Νικόλαος Λάμπρου Κουτσονίκας, με το όνομα του προπάππου του. (Δείτε ΕΔΩ περισσότερα)
πηγή: archeionagriniouemerologio.blogspot.com