Παρασκευή, 29η Μαρτίου 2024  12:18 πμ
 
wm small
Τετάρτη, 20 Μαϊος 2020 19:48

Πρώτη Πανελλήνια έκθεση Γυναικείων Εργόχειρων | Οι προετοιμασίες

Αν βρίσκετε το άρθρο ενδιαφέρον κοινοποιήστε το

20 Μαΐου 1898

Κείμενο: Λ. Τηλιγάδας

Στις 15 Ιουλίου 1896 ιδρύθηκε στο Αγρίνιο ένας από τους πρώτους γυναικείους συλλόγους της χώρας με την επωνυμία «Εργάνη Αθηνά», ο οποίος από την ίδρυσή του προσπάθησε και πέτυχε να έχει πανελλαδικές συνεργασίες με παρόμοιους συλλόγους. Πρόεδρος του συλλόγου ήταν η Ελένη Σκαλτσοδήμου, Αντιπρόεδρος η Ελένη Κούκα, Ταμίας η Χριστίνα Στάικου, σύζυγος του Στάθη Στάικου, που ήταν Δήμαρχος Αγρινίου από το 1891 έως το 1899, έφορος η Κατίνα Πολυχρονοπούλου, Γενική Γραμματέας η Αικατερίνη Κουντουριώτου, Ειδική Γραμματέας η Παρασκευή Γκέλλου και μέλη του Δ.Σ. (αλφαβητικά), η Κατίνα Γκιώκα, η Δήμητρα Γούναρη, η Μαρία Δημητριάδου, η Σπυριδούλα Ευθυμίου, η Κατίνα Θεοφανίδου, η Μαριγώ Ιωαννίδου, η Αλεξάνδρα Ιωάννου, η Πόττα Κεσσελίδου, η Σαπφώ Στάικου, η Ειρήνη Στράτου, η Καλλιόπη Σωτηροπούλου, η Δήμητρα Τριανταφυλλίδου, η Έλλη Τριανταφυλλίδου, η Λάμπρω Τριανταφυλλίδου και η Ελευθερία Χρηστοπούλου[1].

Στις διαδικασίες της ίδρυσης του συλλόγου, το καταστατικό του, καθώς και τη γενικότερη δράση του θα αναφερθούμε σε επόμενη ανάρτησή μας, αφού σαν σήμερα πριν από 124 χρόνια ο σύλλογος βρέθηκε προ των πυλών του μεγαλύτερου εμπορικού γεγονότος της τότε ελληνικής επικράτειας, που ο ίδιος οργάνωσε και υλοποίησε. Και αυτό το γεγονός δεν ήταν άλλο από τη λειτουργία της πρώτης πανελλήνιας έκθεσης γυναικείων εργόχειρων.

Σύμφωνα με το καταστατικό του συλλόγου, δύο από τους τέσσερεις βασικούς σκοπούς της ίδρυσής του ήταν, η κατάργηση της άσκοπης πολυτέλειας και η χρησιμοποίηση των κατά τόπους ελληνικών προϊόντων στη γυναικεία βιοτεχνία.

Στα τέλη του 1986 (η πηγή[2] δεν αναφέρει συγκεκριμένη ημερομηνία) το Δ.Σ. του συλλόγου αποφάσισε να πραγματοποιήσει την «1η πανελλήνια έκθεση γυναικείων εργόχειρων» στις 21η Απριλίου του 1897. Για την όσο το δυνατόν μεγαλύτερη συμμετοχή έστειλε μία εγκύκλιο προς όλα τα μέλη του στην Ελλάδα στην οποία ανέφερε μεταξύ άλλων ότι το φεμινιστικό ζήτημα είναι ένα από τα σπουδαιότερα κοινωνικά ζητήματα που απασχολούν όλη την ανθρωπότητα, επισημαίνοντας μάλιστα, ότι «η συζήτησις του υψίστου αυτού θέματος ανήκει αποκλειστικώς εις την γυναίκα, μόνη αρμοδίαν να ρυθμίση την θέσιν της απέναντι της κοινωνίας». Πρώτο θέμα, όπως αναφέρει στη συνέχεια η εγκύκλιος, το οποίο πρέπει να συζητηθεί είναι το ζήτημα της γυναικείας εργασίας, καθώς και η κατάργηση της άσκοπης και μάταιης πολυτέλειας. «Και επί τούτω», συνεχίζει το κείμενο, «ο σύλλογος θέλει διοργανώση κατά την 21η Απριλίου 1897 την πρώτην πανελλήνιαν έκθεσιν γυναικείων εργοχείρων, όπως εκ ταύτης καταδειχθή εις ποίας χειροτεχνίας ασχολείται σήμερον, η Ελληνίς, κατανοηθήσαι δ’ αι ατέλειαι της γυναικείας εργασίας εν Ελλάδι, και επιζητηθεί η άρσις των ατελειών και η αντικατάστασις των εν χρήσει ατελών μέσων, ων ένεκα τα σήμερον παραγόμενα γυναικεία έργα, ως επι το πλείστον και δαπανηρά εισί και φιλοκαλίας στερούνται».

Η έναρξη όμως του «Ατυχούς Πολέμου» με την Οθωμανική αυτοκρατορία ανάγκασε το διοικητικό όργανο του συλλόγου να αναβάλλει για το επόμενο έτος την υλοποίηση του και η νέα ημερομηνία διεξαγωγής τους ορίστηκε να είναι η 21 Μαΐου 1898.

Όλη εκείνη τη χρονιά η ανδροκρατούμενη εκείνη την εποχή δημοσιογραφία προχώρησε σε ένα συγκρατημένο, αλλά εξόχως ειρωνικό μπούλιγκ, ένα δείγμα της οποίας βλέπουμε στο πρωτοσέλιδο «Εμπρός», που δημοσιεύουμε στη συνέχεια:

ΕΜΠΡΟΣ 14/1/1897 σελ. 1


Αυτού του περιεχομένου τα άρθρα ήταν πολλά όλη τη χρονιά που μεσολάβησε από την αναβολή της έκθεσης μέχρι και έναν μήνα πριν την έναρξη της. Σ’ αυτό συνέβαλλε καθοριστικά το γεγονός ότι για την έκθεση αυτή ενδιαφέρθηκε η ίδια η βασίλισσα της Ελλάδας Όλγα, αλλά και ο Βασιλιάς Γεώργιος ο Α’, ο οποίος αποφάσισε να την εγκαινιάσει.

Την παραμονή των εγκαινίων στην μικρή τότε πόλη του Αγρινίου, ο πληθυσμός της οποίας σύμφωνα με την απογραφή του 1896 ήταν 6.733 κάτοικοι, από τους οποίους οι 3.700 ήταν άρρενες και οι 3.033, θήλεις[3],όλα ήταν έτοιμα για να υποδεχθούν τους ποιο πολλούς επισκέπτες που περίμενε η πόλη από την ίδρυση της. 

Στο γεγονός αυτό συνέβαλε κατά πολύ και η απόφαση της εταιρείας των Σ.Π.Α.Π., «χάριν της εν Αγρινίω τελεσθησομένης την 21 τρ. Εκθέσεως…» να εκδώσει εισιτήρια από τις 19 Μαΐου 1898 «…διά τας πρωϊνάς αμαξοστοιχίας εκ των σταθμών Πειραιώς – Αθηνών – Κορίνθου – Ναυπλίου – Τριπόλεως – Αιγίου και Πύργου ειδικά εισιτήρια κατ’ ευθείαν δι’ Αγρίνιον, με έκπτωσιν 40% και ισχύοντα άνευ διακοπής μέχρι της 25 τρ.»[4].

Όλοι οι δρόμοι είχαν στολιστεί με έλατα που κόπηκαν από το Παναιτωλικό και παντού ήταν αναρτημένες σημαίες, καθώς και προσωπογραφίες του Βασιλικού ζευγαριού που αναμένονταν με ενθουσιασμό. Ο εκθεσιακός χώρος ξεκινούσε από το σημείο που σήμερα βρίσκεται το σπίτι του Σκαλίγκου (κατάστημα της VOTAFON για τους νεώτερους) στην πλατεία Μπέλλου (σήμερα Πλατεία Δημοκρατίας) και έφτανε μέχρι του σημείου που σήμερα βρίσκεται ο Ο.Τ.Ε. Στο ίδιο σημείο βρισκόταν και το ταμείο, όπου γίνονταν το σύνολο των αγορών της έκθεσης. Για το λόγο αυτό είχαν εκδοθεί 4.000 γραμμάτια, τα οποία πουλιόνταν προς μία (1) δραχμή το καθένα και η αγορά τους ήταν απαραίτητη για κάθε συναλλαγή. Όλος χώρος ήταν περιφραγμένος με σανίδες και ανάμεσα στα σπίτια του Ευθυμίου και του Τσακανίκα (εκεί που σήμερα βρίσκεται η Εθνική Τράπεζα) είχαν κατασκευαστεί ξύλινες εξέδρες για το κοινό, στο κέντρο των οποίων βρισκόταν ο βασιλικός θρόνος.

Ο ΧΩΡΟΣ ΤΗΣ ΕΚΘΕΣΗΣ ΚΑΤΑ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΗ (Ο άσπρος κύκλος με τη μαύρη γραμμή)[5]

Γύρω από τις κερκίδες και το κεντρικό περίπτερο της έκθεσης είχαν αναπτυχθεί τα υπόλοιπα περίπτερα των εκθεμάτων.

Θα πρέπει εδώ να σημειώσουμε ότι τη διακόσμηση του εκθεσιακού χώρου είχαν επιμεληθεί αφιλοκερδώς ο Πάνος Κουτσογιαννόπουλος και ο Κώστας Χαντζής.

Την διαχείριση του Ταμείου της έκθεσης και τις αγοροπωλησίες είχε αναλάβει μία επιτροπή, η οποία αποτελούνταν από τον Δήμαρχο Στάθη Στάικο, τον ειρηνοδίκη και μέλη του Διοικητικού Συμβουλίου της «Εργάνης» και του «Ηρακλή».

Αύριο η άφιξη του Γεωργίου του Α’ στο Αγρίνιο και τα εγκαίνια της έκθεσης

------------------------------

1. Καταστατικό «Εργάνη Αθηνά» (Αριστείδη Μπαρχαμπά, Το Αγρίνιο κάποτε, Έκδοση ERGO, Αθήνα 2003, σελ: 301). | 2. Αριστείδη Μπαρχαμπά, Παναιτωλικός ΓΦΣ Αγρινίου, Έκδοση Ο.Β.Ε.Π.Π., Αγρίνιο 1998, σελ: 49. | 3. Στατιστικά αποτελέσματα της απογραφής του πληθυσμού κατά την 5η και 6η Οκτωβρίου 1896, Μέρος δεύτερον, Α - Πληθυσμός κατά νομούς – επαρχίας - πόλεις και χωρία, εκ του Εθνικού Τυπογραφείου και Λιθογραφείου, Αθήνα 1897, σελ. 45. | 4. ΣΚΡΙΠ, Τρίτη 12/5/1898, Έτσι Γ΄, Περίοδος Β. Αρ. Φύλ.: 975, σελ: 3 | 5. Ο χάρτης αποτελεί τμήμα της τροποποίησης του σχεδίου πόλεως που συνοδεύει το Β.Δ. από 23/5/1903 ΦΕΚ 112 Α 29/5/1903 (Αρχείο χαρτών ΥΠΕΧΩΔΕ) και αφορα τη διάνουξη της σημερινής οδού Γ. Μπαϊμπά (Πηγή: Δώρα Μανιούδη Γαβαλά, Αγρίνιο - Πολεοδομική εξέλιξη από την αναδημιουργία στην ακμή του μεσοπολέμου 1830 - 1940, Έκδοση Δήμου Αγρινίου, Αγρίνιο 2010, σελ. 114).

Φωτογραφία ανάρτησης: Δύο σελίδες από το καταστατικό του Συλλόγου "Εργάνη Αθηνά" (Πηγή: Αριστείδη Μπαρχαμπά, Το Αγρίνιο κάποτε, Έκδοση ERGO, Αθήνα 2003, σελ: 301).

archeionagriniouemerologio.blogspot.com

Διαβάστηκε 2470 φορές
Ακολουθείστε το AitoloakarnaniaBest.gr στο Google News
Συντακτική Ομάδα του AitoloakarnaniaBest.gr

Καθημερινή ενημέρωση με οτι καλύτερο συμβαίνει και ότι είναι χρήσιμο για τον κόσμο στην Αιτωλοακαρνανία. Σε πρώτο πλάνο η ανάδειξη του νομού, ως φυσική ομορφιά, πολιτισμικές δράσεις, ιστορικά θέματα, ενδιαφέροντα πρόσωπα και ομάδες και οτι άλλο αξίζει να αναδειχθεί.