γράφει ο Δημοσιογράφος-Ερευνητής Μάκης Εξαρχόπουλος
ΟΙ ΕΞΟΔΙΤΕΣ ΦΘΑΝΟΥΝ ΣΤΟ ΝΑΥΠΛΙΟ
Στις 16 Μαΐου του 1826 (με το Ιουλιανό ημερολόγιο), οι διασωθέντες πολεμιστές της Φρουράς του Μεσολογγίου, οι γενναίοι Εξοδίτες, φθάνουν στο Ναύπλιο.
Από την ηρωική τους Έξοδο από το Μεσολόγγι, την τραγική εκείνη νύχτα της 10ης Απριλίου, είχαν περάσει 36 μέρες. Όλες αυτές τις μέρες είχαν διανύσει μια τεράστια απόσταση εκατοντάδων χιλιομέτρων, από τη Δυτική Στερεά μέχρι την Ανατολική Πελοπόννησο.
Πρόκειται για μιά δραματική, αιματοβαμμένη πορεία 1500 (κατ' άλλους 1300) ανδρών και μόνο 13 γυναικών, από τις οποίες οι τρείς ήταν πληγωμένες.
Ο Κασομούλης περιγράφει παραστατικά τη διαδρομή αυτή, όπως και την εμφάνιση των Εξοδιτών, οι οποίοι διακρίνονταν από το εκτός του Μεσολογγίου στράτευμα "από το αγριωμένον πρόσωπον και ωχρόν, από την ισχνότητά των, από τα αιματοβαμμένα φορέματα, από ταις βολιαίς οπού εφερναν εις διάφορα μέρη τών ενδυμάτων τους, από τα κόκκινα και λιγωμένα μάτια, από τα ακτένιστα μαλλιά και κορνιαχτισμένα και από τα καταλασπωμένα φορέματα και φουστανέλλαις".
Απ' όπου περνούσαν, αλλού έβρισκαν έρημα χωριά, δίχως κατοίκους, όπως στον Πλάτανο και στην Άνω Χώρα στη Ναυπακτία και στο Κυριάκι Βοιωτίας, αλλού πλήρωναν ότι έτρωγαν και προσπαθούσαν να τους πουλήσουν σφαχτά, όπως στα Σάλωνα (σημερινή Άμφισσα) κι αλλού άνοιξαν τις αγκαλιές τους οι κάτοικοι και τους φίλεψαν με ότι είχαν, ευχαριστώντας τους, όπως στους Πενταγιούς, στο Χρισσό και στην Αράχωβα.
Το μεγαλύτερο μέρος της Φρουράς, όπως αναφέρει ο Κασομούλης, έφθασε στο Ναύπλιο στις 16 Μαΐου, με επικεφαλής τους στρατηγούς Νότη Μπότσαρη, Κίτσο Τζαβέλλα και Γεωργάκη Βαλτινό.
Όλοι οι κάτοικοι τους περίμεναν έξω από τα τείχη με δάκρυα χαράς, με θαυμασμό, αλλά και ανυπομονησία, για να δουν εκείνα τα υπερφυσικά όντα, για τα οποία "ούτε η γλώσσα έχει λέξεις, ούτε η φύσις χρώματα" για να τα περιγράψει.
Οι Εξοδίτες είναι ρακένδυτοι, εξουθενωμένοι, γεμάτοι ψείρες, με τα ξίφη και τα μαχαίρια τους δίχως θήκη, επειδή την είχαν πετάξει όταν έβγαιναν από το Μεσολόγγι, και με τη φυσιογνωμία τους άγρια και θηριώδη.
Είναι όμως περήφανοι για τον ηρωισμό τους και εδώ, στο Ναύπλιο, συνειδητοποιούν τη μοναδικότητα της πράξης τους, όταν τους υποδέχονται, κυβέρνηση και λαός, ως ήρωες με πέντε κανονιοβολισμούς!
Η κάμερα του ντοκιμαντέρ που ετοιμάζουμε, μετά την Πολιορκία και την Έξοδο, θα ακολουθήσει τα βήματά τους από το Μεσολόγγι μέχρι το Ναύπλιο, σ' αυτή τη συγκλονιστική διαδρομή προς την Ελευθερία.
Όμως, θα επανέλθω σύντομα με τη δική μου συγκλονιστική εμπειρία από το πρώτο τμήμα της διαδρομής τους, μέχρι τον Πλάτανο της Ναυπακτίας, όπου με οδήγησαν σημαντικοί μελετητές της τοπικής ιστορίας από το Μεσολόγγι και τη γύρω περιοχή, κατά την επιτόπια έρευνά μου.
Στις 16 Μαΐου του 1826 (με το Ιουλιανό ημερολόγιο), οι διασωθέντες πολεμιστές της Φρουράς του Μεσολογγίου, οι γενναίοι Εξοδίτες, φθάνουν στο Ναύπλιο.
Από την ηρωική τους Έξοδο από το Μεσολόγγι, την τραγική εκείνη νύχτα της 10ης Απριλίου, είχαν περάσει 36 μέρες. Όλες αυτές τις μέρες είχαν διανύσει μια τεράστια απόσταση εκατοντάδων χιλιομέτρων, από τη Δυτική Στερεά μέχρι την Ανατολική Πελοπόννησο.
Πρόκειται για μιά δραματική, αιματοβαμμένη πορεία 1500 (κατ' άλλους 1300) ανδρών και μόνο 13 γυναικών, από τις οποίες οι τρείς ήταν πληγωμένες.
Ο Κασομούλης περιγράφει παραστατικά τη διαδρομή αυτή, όπως και την εμφάνιση των Εξοδιτών, οι οποίοι διακρίνονταν από το εκτός του Μεσολογγίου στράτευμα "από το αγριωμένον πρόσωπον και ωχρόν, από την ισχνότητά των, από τα αιματοβαμμένα φορέματα, από ταις βολιαίς οπού εφερναν εις διάφορα μέρη τών ενδυμάτων τους, από τα κόκκινα και λιγωμένα μάτια, από τα ακτένιστα μαλλιά και κορνιαχτισμένα και από τα καταλασπωμένα φορέματα και φουστανέλλαις".
Απ' όπου περνούσαν, αλλού έβρισκαν έρημα χωριά, δίχως κατοίκους, όπως στον Πλάτανο και στην Άνω Χώρα στη Ναυπακτία και στο Κυριάκι Βοιωτίας, αλλού πλήρωναν ότι έτρωγαν και προσπαθούσαν να τους πουλήσουν σφαχτά, όπως στα Σάλωνα (σημερινή Άμφισσα) κι αλλού άνοιξαν τις αγκαλιές τους οι κάτοικοι και τους φίλεψαν με ότι είχαν, ευχαριστώντας τους, όπως στους Πενταγιούς, στο Χρισσό και στην Αράχωβα.
Το μεγαλύτερο μέρος της Φρουράς, όπως αναφέρει ο Κασομούλης, έφθασε στο Ναύπλιο στις 16 Μαΐου, με επικεφαλής τους στρατηγούς Νότη Μπότσαρη, Κίτσο Τζαβέλλα και Γεωργάκη Βαλτινό.
Όλοι οι κάτοικοι τους περίμεναν έξω από τα τείχη με δάκρυα χαράς, με θαυμασμό, αλλά και ανυπομονησία, για να δουν εκείνα τα υπερφυσικά όντα, για τα οποία "ούτε η γλώσσα έχει λέξεις, ούτε η φύσις χρώματα" για να τα περιγράψει.
Οι Εξοδίτες είναι ρακένδυτοι, εξουθενωμένοι, γεμάτοι ψείρες, με τα ξίφη και τα μαχαίρια τους δίχως θήκη, επειδή την είχαν πετάξει όταν έβγαιναν από το Μεσολόγγι, και με τη φυσιογνωμία τους άγρια και θηριώδη.
Είναι όμως περήφανοι για τον ηρωισμό τους και εδώ, στο Ναύπλιο, συνειδητοποιούν τη μοναδικότητα της πράξης τους, όταν τους υποδέχονται, κυβέρνηση και λαός, ως ήρωες με πέντε κανονιοβολισμούς!
Η κάμερα του ντοκιμαντέρ που ετοιμάζουμε, μετά την Πολιορκία και την Έξοδο, θα ακολουθήσει τα βήματά τους από το Μεσολόγγι μέχρι το Ναύπλιο, σ' αυτή τη συγκλονιστική διαδρομή προς την Ελευθερία.
Όμως, θα επανέλθω σύντομα με τη δική μου συγκλονιστική εμπειρία από το πρώτο τμήμα της διαδρομής τους, μέχρι τον Πλάτανο της Ναυπακτίας, όπου με οδήγησαν σημαντικοί μελετητές της τοπικής ιστορίας από το Μεσολόγγι και τη γύρω περιοχή, κατά την επιτόπια έρευνά μου.
