Με αφορμή τη σημερινή σύσκεψη για τη Διεπαγγελματική Οργάνωση Φέτας, ο Α. Σ. ΕΝΩΣΗ ΑΓΡΙΝΙΟΥ παρουσιάζει αναλυτικά στοιχεία τόσο για τους ελέγχους που έχει διενεργήσει η πολιτεία τα τελευταία χρόνια όσο και για την εξέλιξη της µέσης τιµής, του αριθµού παραγωγών και της παραγόµενης ποσότητας αιγοπρόβειου γάλακτος.

Τα στοιχεία που δημοσιεύουμε είναι τα επίσημα και στη βάση αυτών μπορούν να εξαχθούν χρήσιμα συμπεράσματα. Σημειώνουμε ότι επίσημα στοιχεία υπάρχουν μέχρι και για το 2018 (για το 2019 αναμένονται μέχρι την Άνοιξη).

Αξίζει, επίσης, να σημειωθεί ότι το θεσμικό πλαίσιο για τους ελέγχους είναι συγκεκριμένο, ωστόσο οφείλει η πολιτεία να βρει τρόπους που θα προστατεύσουν τους παραγωγούς και τους καταναλωτές από αθέμιτες πρακτικές.

Όλες οι επιχειρήσεις που δραστηριοποιούνται στην παραγωγή γάλακτος και γαλακτοκοµικών προϊόντων, ανάλογα µε τη δραστηριότητά τους, υποχρεούνται να υποβάλουν ηλεκτρονικά στην εφαρµογή ΑΡΤΕΜΙΣ που έχει αναπτύξει ο ΕΛ.Γ.Ο. - ΔΗΜΗΤΡΑ:

• τις Μηνιαίες ή Ετήσιες ∆ηλώσεις Εισκοµίσεων Γάλακτος,
• τις Μηνιαίες ή Ετήσιες ∆ηλώσεις Ισοζυγίου Γάλακτος (Μ.∆.Ι.Γ.) και
• τις Μηνιαίες ∆ηλώσεις Προµήθειας ειδών γάλακτος και γαλακτοκοµικών προϊόντων (Μ.∆.Π.Γ.).

Ο ΕΛ.Γ.Ο. – ∆ΗΜΗΤΡΑ διαθέτει όλα τα στοιχεία που αφορούν τόσο στις ποσότητες αγελαδινού, πρόβειου και γίδινου γάλακτος που παράγονται στην Ελλάδα, όσο και στις ποσότητες κάθε µορφής γάλακτος που εισάγονται, καθώς και τα προϊόντα στα οποία αυτές χρησιµοποιούνται.

Σκοπός των ισοζυγίων γάλακτος είναι ο έλεγχος:

• της νόµιµης χρήσης όλων των ειδών γάλακτος στα διάφορα γαλακτοκοµικά προϊόντα,
• της τήρησης της συµβατικής τους υποχρέωσης για µη χρήση πρώτων υλών προέλευσης τρίτων χωρών για παραγωγή γαλακτοκοµικών προϊόντων σε εγκαταστάσεις µεταποίησης που έχουν επιδοτηθεί από εθνικά ή κοινοτικά προγράµµατα,
• της ορθότητας των ισχυρισµών για τη γεωγραφική προέλευση της πρώτης ύλης που χρησιµοποιήθηκε στην παραγωγή συγκεκριµένων γαλακτοκοµικών προϊόντων και
• της διακίνησης, διάθεσης και παράδοσης υποπροϊόντων γάλακτος. Μετά την επεξεργασία των δηλώσεων του ισοζυγίου γάλακτος, εκδίδεται πληθώρα στατιστικών πληροφοριών σχετικά µε τα παραγόµενα γαλακτοκοµικά προϊόντα, την πρώτη ύλη που χρησιµοποιήθηκε κ.ά.

Στον παρακάτω πίνακα αποτυπώνεται ο αριθµός των παραγωγών πρόβειου και γίδινου γάλακτος, καθώς και οι ποσότητες που αυτοί παρέδωσαν το χρονικό διάστηµα από το 2011 έως και το 2018 σύµφωνα µε τα στοιχεία από τις Δηλώσεις Εισκοµίσεων των επιχειρήσεων που αγοράζουν γάλα από τους παραγωγούς. Επίσης, στον ίδιο πίνακα παρουσιάζονται οι παραγόµενες ποσότητες ΦΕΤΑΣ και λοιπών τυριών ΠΟΠ το ίδιο χρονικό διάστηµα, σύµφωνα µε τις Μ.Δ.Ι.Γ.:

Σε ό,τι αφορά στο έτος 2018, σηµειώνεται ότι οι αγορές πρώτων υλών που δήλωσαν οι γαλακτοκοµικές επιχειρήσεις και χρησιµοποιήθηκαν στην παραγωγή τυροκοµικών προϊόντων, παρουσιάζονται στον κάτωθι πίνακα:

Επίσης στα σχεδιαγράµµατα που τίθενται κατωτέρω παρουσιάζονται η εξέλιξη της µέσης τιµής, του αριθµού παραγωγών και της παραγόµενης ποσότητας αιγοπρόβειου γάλακτος για το χρονικό διάστηµα 2002-2017.

Αναφορικά µε το έτος 2018, σηµειώνεται ότι σύµφωνα µε τα στοιχεία που έχουν δηλώσει οι γαλακτοκοµικές επιχειρήσεις, έχουν εισκοµισθεί 586.436 τόνοι πρόβειου γάλακτος µε µέση τιµή 0,86 ευρώ /κιλό και 141.800 τόνοι γίδινου γάλακτος µε µέση τιµή 0,53 ευρώ/κιλό.

Επιπρόσθετα, αναφέρεται ότι οι επιχειρήσεις γάλακτος έχουν το δικαίωµα να πραγµατοποιούν αγορές γάλακτος, οι οποίες δηλώνονται στον ΕΛ.Γ.Ο. - ΔΗΜΗΤΡΑ ως Γάλα Ελληνικό, Γάλα Ευρωπαϊκής Ένωσης, Γάλα Τρίτων Χωρών, σε όποια µορφή και από όποια χώρα επιθυµούν, αρκεί να τεκµηριώνουν σε ηµερήσια βάση την ανάλωσή του ανά προϊόν. Τα παραπάνω αποτελούν αντικείµενο των ελέγχων που διενεργεί ο ΕΛ.Γ.Ο. - ΔΗΜΗΤΡΑ.

Σε ό,τι αφορά στους ελέγχους των Μ.Δ.Ι.Γ., αναφέρονται τα ακόλουθα:

• το 2015 πραγµατοποιήθηκαν 120 έλεγχοι σε επιχειρήσεις, από τους οποίους οι 38 παρουσίασαν ευρήµατα, έγιναν συστάσεις σε 28 περιπτώσεις και εισήγηση επιβολής προστίµου για 10 επιχειρήσεις,
• το 2016 πραγµατοποιήθηκαν 263 έλεγχοι σε επιχειρήσεις γάλακτος, από τους οποίους οι 105 παρουσίασαν ευρήµατα, έγιναν συστάσεις σε 76 περιπτώσεις και εισήγηση επιβολής προστίµου για 29 επιχειρήσεις,
• το 2017 πραγµατοποιήθηκαν 198 έλεγχοι σε επιχειρήσεις γάλακτος, από τους οποίους οι 72 παρουσίασαν ευρήµατα, έγιναν συστάσεις σε 51 περιπτώσεις και εισήγηση επιβολής προστίµου για 21 επιχειρήσεις και
• το 2018 πραγµατοποιήθηκαν 231 έλεγχοι σε επιχειρήσεις γάλακτος από τους οποίους οι 73 παρουσίασαν ευρήµατα, έγιναν συστάσεις σε 60 περιπτώσεις και εισήγηση επιβολής προστίµου για 13 επιχειρήσεις.

Παράλληλα µε το δείγµα ελέγχων έγιναν έλεγχοι αποθεµάτων σε 24 επιχειρήσεις από τις µεγαλύτερες σε παραγωγή Φέτας, στο πλαίσιο διερεύνησης της υπόθεσης ότι τα υψηλά αποθέµατα τυριού Φέτας ΠΟΠ των εταιρειών µεταποίησης γάλακτος οδηγούν σε συµπίεση των τιµών του αιγοπρόβειου γάλακτος, χωρίς, ωστόσο, να αποδειχθεί κάτι τέτοιο.

Επίσης, σηµειώνεται ότι έλαβαν χώρα έκτακτοι αιφνιδιαστικοί έλεγχοι σε βυτία µεταφοράς γάλακτος κατά την παράδοσή τους στις επιχειρήσεις, µε ταυτόχρονη δειγµατοληψία και επιβεβαίωση της µεταφερόµενης ποσότητας, στα Εργαστήρια Ελέγχου Ποιότητας Γάλακτος του Ε.Λ.Γ.Ο.-ΔΗΜΗΤΡΑ (φυσικοχηµικές αναλύσεις, εξακρίβωση είδους γάλακτος).

Επισηµαίνεται ότι τα ανωτέρω αναφερθέντα αφορούν στον συστηµατικό, τακτικό έλεγχο στην αγορά του γάλακτος, ενώ πραγµατοποιούνται µε συνέργεια δράσεων και συνασπισµό δυνάµεων από µικτά ελεγκτικά κλιµάκια όλων των φορέων του ΥΠΑΑΤ, όπως και σε άλλες κατηγορίες τροφίµων, έκτακτοι στοχευµένοι έλεγχοι µε τη συνδροµή και άλλων φορέων και θεσµών, όπως του Συντονιστικού Κέντρου Εποπτείας Αγοράς και Αντιµετώπισης Παραεµπορίου (ΣΥΚΕΑΑΠ).

Θέµατα που αφορούν σε αντιµετώπιση φαινοµένων νοθείας και απάτης, αποτελούν διαχρονική προτεραιότητα του Ενιαίου Φορέα Ελέγχου Τροφίµων (ΕΦΕΤ) κατά τη διεξαγωγή των επίσηµων ελέγχων στον τοµέα του γάλακτος και των γαλακτοκοµικών προϊόντων, τους οποίους ελέγχους διενεργεί ο εν λόγω Οργανισµός µε την πραγµατοποίηση συντονισµένων και στοχευµένων δράσεων και τη συνεργασία µε άλλες συναρµόδιες υπηρεσίες, όπου κριθεί απαραίτητο, σε επίπεδο παραγωγικών εγκαταστάσεων, αλλά και σε καταστήµατα λιανικού εµπορίου και µαζικής εστίασης, µε στόχο την προστασία και την αποτροπή φαινοµένων παραπλάνησης των καταναλωτών.