Εδώ και μία δεκαετία, κάθε χρόνο το Περιβαλλοντικό Πρόγραμμα των Ηνωμένων Εθνών (UN Environment Programme) εκδίδει την έκθεση Emissions Gap Report, όπου συγκρίνει την πραγματική εξέλιξη των αερίων του θερμοκηπίου σε σχέση με την εξέλιξη που θα έπρεπε να έχουν προκειμένου να αποφευχθούν οι χειρότερες επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής.
Κάθε χρόνο επίσης, η έκθεση αυτή επιβεβαιώνει πως σε παγκόσμιο επίπεδο «δεν γίνονται όσα απαιτούνται». Οι εκπομπές αυξάνονται διαρκώς, φτάνοντας για το 2018 ένα ακόμα «ρεκόρ» στο ύψος των 55,3 γιγατόνων ισοδύναμων εκπομπών διοξειδίου του άνθρακα (Gt CO2 eq.).
Η έκθεση επίσης διαπιστώνει ότι ακόμα και αν εφαρμοστούν όλες οι Εθνικές Προκαθορισμένες Συνεισφορές (NDCs - National Determined Contributions) βάσει της συμφωνίας των Παρισίων, εξακολουθούμε να βρισκόμαστε σε πορεία αύξησης της θερμοκρασίας κατά 3,2°C. Αυτό αποτελεί κατά μία έννοια μία ομολογία συλλογικής αποτυχίας για την αδυναμία ανάληψης επαρκούς παγκόσμιας δράσης, με άμεση συνέπεια να κληθούμε πλέον να εφαρμόσουμε πολύ γρήγορα πιο βαθιές και επείγουσες περικοπές στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου αν θέλουμε να αντιμετωπίσουμε την κλιματική κρίση.
- Αναφέρει χαρακτηριστικά λοιπόν, πως εφόσον θέλουμε να συμβαδίσουμε με τη Συμφωνία των Παρισίων (2015) οι εκπομπές πρέπει να μειώνονται κατά 7,6% ετησίως από το 2020 έως το 2030 για τον στόχο 1,5°C, ενώ η μείωση πρέπει να φτάσει στο 2,7% ετησίως για να επιτευχθεί ο στόχος των 2°C.
Τα νούμερα αυτά αναδεικνύουν την τεράστια πρόκληση που ως ανθρωπότητα συνολικά καλούμαστε να αντιμετωπίσουμε, ιδιαίτερα όσον αφορά στην επίτευξη του στόχου περιορισμού της αύξησης της θερμοκρασίας μέχρι τους 1,5°C.
Κάτι τέτοιο ίσως φαίνεται εξαιρετικά δύσκολο, αλλά είμαστε η γενιά που μπορεί να αλλάξει τα δεδομένα, αρκεί να είμαστε αποφασιστικοί. Κάθε επιπλέον καθυστέρηση συνεπάγεται την ανάγκη για ακόμα μεγαλύτερες, ακριβότερες και οριακά «μη επιτεύξιμες» περικοπές στις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου.
Απαιτούνται γρήγορες νίκες ειδάλλως ο στόχος των 1,5°C της Συμφωνίας των Παρισίων δε φαίνεται εφικτός.
Το συμπέρασμα είναι ένα: Δεν έχουμε την πολυτέλεια να αποτύχουμε.
Τώρα λοιπόν είναι η ώρα να ληφθούν σε παγκόσμιο επίπεδο συγκεκριμένες και ακόμα πιο φιλόδοξες δράσεις και δεσμεύσεις. Ενδεικτικά, προκειμένου να είναι επιτεύξιμος ο στόχος για τους 1,5°C και τους 2°C αντίστοιχα, οι Εθνικές Προκαθορισμένες Συνεισφορές (NDCs), δηλαδή οι επιμέρους εθνικές δεσμεύσεις θα πρέπει να πενταπλασιαστούν και να τριπλασιαστούν αντίστοιχα. Στη συνέχεια, πρέπει να ακολουθήσουν αμέσως πολιτικές και στρατηγικές για την υλοποίηση των δεσμεύσεων αυτών.
Σημαντικό στοιχείο είναι η αναφορά στην απαίτηση ριζικών μετασχηματισμών των κοινωνιών και των οικονομιών.
- Η νέα γενιά μας δείχνει ήδη τον δρόμο, ανεβάζοντας την κλιματική κρίση στη διεθνή ατζέντα και υποχρεώνοντας τους παγκόσμιους ηγέτες και φορείς λήψης αποφάσεων να διαλέξουν πλευρά: θα υποστηρίξουν τα όνειρα και το μέλλον των παιδιών τους ή θα συνεχίσουν σε έναν αδιέξοδο και καταστροφικό δρόμο;
Στα θετικά καταγράφονται αρκετές φιλόδοξες προσπάθειες από κυβερνήσεις, πόλεις, επιχειρήσεις και επενδυτές. Υπάρχουν επιλογές για γρήγορες και οικονομικά αποδοτικές μειώσεις εκπομπών.
Η μετατόπιση στις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και στην ενεργειακή αποδοτικότητα στους τομείς της παραγωγής ενέργειας, των κτιρίων και των μεταφορών, για παράδειγμα, θα μπορούσε να επιφέρει μειώσεις άνω των 16 γιγατόνων ισοδύναμου CO2 (Gt CO2 eq) ετησίως έως το 2050.
Αυτή η έκθεση είναι μία ακόμα αφορμή που μας καλεί να κάνουμε μία σαφή και μεγάλη αλλά αναγκαία επιλογή: να θέσουμε σε κίνηση σε παγκόσμιο επίπεδο τους ριζοσπαστικούς μετασχηματισμούς που χρειαζόμαστε άμεσα ή να αντιμετωπίσουμε τις συνέπειες ενός πλανήτη που θα αλλάξει ριζικά από την κλιματική κρίση και δεν θα είναι βιώσιμος. Απαιτείται να αλλάξουμε λοιπόν άμεσα, για τις γενιές του σήμερα αλλά και του αύριο.
Αποτελεί χρέος όλων μας να είμαστε στη σωστή πλευρά της ιστορίας.
Δείτε εδώ ολόκληρη την αναφορά
Δημήτρης Τσέκερης
