Ας κλείσουμε τα μάτια και ας φανταστούμε ότι κρατάμε ένα πλαστικό πορτοκάλι στο ένα χέρι και ένα αληθινό πορτοκάλι στο άλλο. Μπορούμε εύκολα να αναγνωρίσουμε ποιο είναι το πλαστικό και ποιο το πραγματικό χωρίς να το δούμε! Το ξεχωρίζουμε από την υφή,  την μυρωδιά,  το βάρος του, τη θερμοκρασία του, από το αν είναι σκληρό ή μαλακό. Για όλες αυτές τις ταυτόχρονες πληροφορίες είναι υπεύθυνη η Αισθητηριακή μας Ολοκλήρωση!

Η Αισθητηριακή Ολοκλήρωση είναι η ικανότητα του εγκεφάλουνα οργανώνει και να επεξεργάζεται τις πληροφορίες που μεταφέρονται σε αυτόν από τα αισθητήρια όργανα (μάτια, αυτιά, στόμα, μύτη, δέρμα, μυς, αρθρώσεις, κλπ) και να τις χρησιμοποιεί συντονισμένα προκειμένου να παράγει κατάλληλες προσαρμοστικές αντιδράσεις του σώματος στο περιβάλλον (Ayres, 1989).Η διαδικασία αυτή αναπτύσσεται ομαλά και σταδιακά από τη γέννηση μέσα από το παιχνίδι και τις καθημερινές δραστηριότητες ως μία φυσική εξέλιξη της ωρίμανσης του εγκεφάλου.

Διαταραχή της επεξεργασίας της Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης συμβαίνει όταν οι αισθητηριακές πληροφορίες  από το περιβάλλον δεν οργανώνονται κατάλληλα στον εγκέφαλο. Το αποτέλεσμα είναι προβλήματα στην ανάπτυξη, στην κίνηση, στη μάθηση, στην επικοινωνία, στην κοινωνικοποίηση, στην οργάνωση, στην προσαρμογή, στην επεξεργασία της πληροφορίας, στη συμπεριφορά και γενικότερα στην ανεξαρτητοποίηση του ατόμου σε δραστηριότητες καθημερινής ζωής.

Οι ενδείξεις της διαταραχής της αισθητηριακής επεξεργασίας που μπορεί να παρατηρήσει ο γονιός ενός παιδιού μπορεί να είναι π.χ. όταν αυτό βρίσκεται σε συνεχή εγρήγορση ή κινείται αργά, κουράζεται (βαριέται) εύκολα, έχει περιορισμένη συγκέντρωση, υπερκινητική ή προκλητική συμπεριφορά/επιθετικότητα, αρνείται να φοράει ρούχα με συγκεκριμένες υφές, αρνείται να πλύνει δόντια ή να του κόβουν τα μαλλιά/τα νύχια, φοβάται τις σκάλες, αποφεύγει την κούνια, μπορεί να είναι επιρρεπές σε ατυχήματα, μπορεί να κλείνει τα αυτιά σε ήχους ή να είναι ιδιαίτερα επιλεκτικό στο φαγητό, μπορεί να αντιλαμβάνεται ελάχιστα τον πόνο, μπορεί να βάζει μη φαγώσιμα πράγματα στο στόμα ή να βαδίζει στις μύτες των ποδιών, μπορεί να έχει φοβίες για αβλαβή πράγματα, διαταραχές στον ύπνο ή μαθησιακές δυσκολίες.

Φυσικά πολλά παιδιά μπορεί να παρουσιάζουν ανάλογες συμπεριφορές για διάφορους άλλους λόγους. Ένα παιδί με προβλήματα αισθητηριακής ολοκλήρωσης παρουσιάζει πολύ εμφανείς προσαρμοστικές δυσκολίες σε καθημερινές δεξιότητες μη κατάλληλες για την ηλικία του.

Έτσι, η διαταραχή της αισθητηριακής επεξεργασίας παρατηρείται συχνότερα σε περιπτώσεις όπως: Προωρότητα,  Αυτισμός, ΔΕΠΥ, Μαθησιακές δυσκολίες, Προβλήματα σίτισης, ύπνου ή συμπεριφοράς.

Η αξιολόγηση του Αισθητηριακού προφίλ ενός παιδιού καθώς και ο σχεδιασμός της θεραπευτικής παρέμβασης μέσω αισθητηριακής ολοκλήρωσης πραγματοποιείται από εξειδικευμένους επαγγελματίες υγείας (Εργοθεραπευτής,  Φυσιοθεραπευτής). Η σύσταση γίνεται αρχικά από ένα ειδικό ιατρό  (Αναπτυξιολόγος, Παιδονευρολόγος, Παιδοψυχίατρος) που έχει συνολικά εκτιμήσει το ατομικό ιστορικό και την κλινική εικόνα του παιδιού.Ο χώρος της θεραπείας είναι οικείος για ένα παιδί μιας και προσομοιάζει με παιδική χαρά, με κούνιες, αιώρες, τραμπολίνο, μπάλες και άλλα κατάλληλα παιχνίδια που προωθούν την αισθητηριακή ωρίμανση των παιδιών. Ένα εξατομικευμένο αισθητηριακό πρόγραμμα μπορεί να είναι ευεργετικό αποτελώντας μέρος των επιμέρους ατομικών προγραμμάτων παρέμβασης που παρακολουθεί ένα παιδί με περιορισμένες αναπτυξιακές δεξιότητες.

Η ΕΛΕΠΑΠ Αγρινίου ως πρότυπο κέντρο αντιμετώπισης παιδιών με νευροαναπτυξιακά προβλήματα διαθέτει εξειδικευμένους θεραπευτές  και πλέον λειτουργεί και πλήρως εξοπλισμένο τμήμα  Αισθητηριακής Ολοκλήρωσης σύμφωνα με τις διεθνείς προδιαγραφές, θέτοντας υψηλούς στόχους θεραπευτικής αποτελεσματικότητας για κάθε παιδί, με εξατομικευμένα αισθητηριακό πρόγραμμα.

Ελένη Βαλαβάνη

Παιδίατρος-Αναπτυξιολόγος

Επιστημονικός Συνεργάτης στη Μονάδα Αναπτυξιακής &Συμπεριφορικής Παιδιατρικής

Α΄ Παιδιατρική Κλινική Πανεπιστημίου Αθηνών Παίδων ¨Η Αγία Σοφία»

Επιστημονικός συνεργάτης ΕΛΕΠΑΠ Αγρινίου

sinidisi.gr