Του Λίνου Υφαντή,

Η κατάληψη του Ζαπαντίου  ήταν μια μεγάλη στρατιωτική επιτυχία για την επανάσταση του 1821. Κατά μία έννοια επισκιάστηκε στη δημόσια ιστορία από την αντίστοιχη κατάληψη του Βραχωρίου που έγινε ένα μήνα περίπου νωρίτερα.

Τα στρατιωτικά γεγονότα έχουν πάντα δεύτερες αναγνώσεις και κρύβουν ανθρώπινες ιστορίες. Όπως και να χει, πρέπει να τις αναγνώσουμε  όχι μεμονωμένα αλλά σύμφωνα με τους κανόνες του πολέμου και της εποχής.

Μία από αυτές είναι η αιχμαλωσία ενός Οθωμανού 10 ετών.  Δεν σώθηκε το μουσουλμανικό του όνομα αλλά το μετέπειτα ελληνικό. Ήταν ο Γιάννης, τον οποίο πήρε υπό την προστασία του και βάφτισε ένα πρωτοπαλίκαρο του Ίσκου ονόματι Τσόλκας σύμφωνα με μαρτυρία του Αρτέμιου Μίχου. Ας μην ξεχνάμε άλλωστε ότι πριν κάποιους αιώνες οι κάτοικοι του Ζαπαντίου είχαν πάλι αλλαξοπιστήσει από Χριστιανοί σε Μουσουλμάνοι για να αποφύγουν διώξεις. Ίσως η γενιά του «Γιάννη»  είχε πεπρωμένο να ασπαστεί τον Χριστιανισμό έστω και έτσι.

Ο «Γιάννης» βρέθηκε έγκλειστος στο Μεσολόγγι και πολιορκημένος το 1826. Ήταν τότε 15 ετών. Φέρεται να είναι το πρόσωπο που πέρασε στις γραμμές του εχθρού και κατέδωσε το σχέδιο της Εξόδου στον Ιμπραήμ μαζί με τις θέσεις των πολιορκημένων κ.α.  Το μαρτυρεί ο Αρτέμιος Μίχος. Και άλλες μαρτυρίες μιλούν για νεαρό Οθωμανό που κατέδωσε το σχέδιο χωρίς να αναφέρονται στο όνομα του ή στο πως βρέθηκε εκεί. Ο Σπυρομήλιος μάλιστα πάλι μιλάει για Οθωμανό στο σώμα του Ανδρέα Ίσκου, ο οποίος κατά αυτόν «είχε φέρθηκε καλά μέχρι τότε».

Ποια ήταν τα κίνητρα του «Γιάννη από το Ζαπάντι»; Φόβος η εκδίκηση; Όλα αυτά χάθηκαν στο ρου της ιστορίας. Εκείνο που έχει σημασία είναι  ότι η ζωή κάνει κύκλους και γυρίζει, αν ο «Γιάννης από το Ζαπάντι» πράγματι κατέδωσε το σχέδιο. Όπως και για αυτόν, όταν πριν κάποιους αιώνες πιθανόν να είχαν εξισλαμίσει τους προγόνους του…

Με πληροφορίες από: Ηπειρώτικη Εστία,Μάρτιος-Απρίλιος-Μάιος 1968.

agrinionews.gr