Στις 14 Μαΐου Απριλίου 2019 πραγματοποιήθηκε στις Βρυξέλλες η τακτική σύνοδος του Συμβουλίου Υπουργών Γεωργίας & Αλιείας. Τη xώρα εκπροσώπησε ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Στ. Αραχωβίτης συνοδευόμενος από τον Γενικό Γραμματέα Αγροτικής Πολιτικής και Διαχείρισης Κοινοτικών Πόρων κ. Χαρ. Κασίμη.

Οι συζητήσεις στο Συμβούλιο ξεκίνησαν με θέμα το «νέο μοντέλο υλοποίησης» της ΚΑΠ μετά το 2020. Στην παρέμβασή του ο Υπουργός επεσήμανε κατ’ αρχήν την αναγκαιότητα στήριξης και διατήρησης του προϋπολογισμού της μελλοντικής ΚΑΠ. Αναφερόμενος στη συχνότητα των οροσήμων και της εκκαθάρισης των επιδόσεων, επανέλαβε τις επιφυλάξεις του από μια ενδεχόμενη εφαρμογή ετησίων οροσήμων, κυρίως εξαιτίας του μεγάλου διοικητικού άχθους που θα προκαλούσε στις διοικήσεις ένα ασφυκτικό χρονικά σύστημα, με ακόλουθες δυσμενείς επιπτώσεις και στην ποιότητα της εφαρμογής του Στρατηγικού Σχεδίου.

Ο κ. Αραχωβίτης υπογράμμισε την πεποίθηση ότι η εφαρμογή ενός ενδιάμεσου ορόσημου σε συνδυασμό με την τελική αξιολόγηση μπορεί να βοηθήσει τα κράτη μέλη στην ομαλότερη προσαρμογή τους στο νέο μοντέλο επιδόσεων. Προς αυτή την κατεύθυνση, σημαντική είναι και η ευελιξία που θα προσέφεραν υψηλότερα ποσοστά απόκλισης κατά τα πρώτα έτη εφαρμογής του νέου μοντέλου, όπως επίσης και η θέσπιση μεταβατικής περιόδου τουλάχιστον δύο ετών από την έγκριση των στρατηγικών σχεδίων χωρίς ορισμό οροσήμων, ώστε να προσαρμοστούν ομαλά διοικήσεις και δικαιούχοι στις πολλαπλές τεχνικές απαιτήσεις του. Ο Υπουργός πρότεινε, επίσης, τη διατήρηση της εφαρμογής του κανόνα Ν+3, ως ένα επιπλέον στοιχείο ευελιξίας, παρακάμπτοντας έτσι ασφυκτικούς χρονικούς περιορισμούς.

Ακολούθως, όσον αφορά στον εκ των προτέρων ορισμό ετήσιου ποσού μονάδας για τις παρεμβάσεις που δεν βασίζονται στην έκταση ή τον αριθμό των ζώων, ο κ. Αραχωβίτης τόνισε τις ανησυχίες μας για τη δυσκολία πρόβλεψής τους, καθώς και τον κίνδυνο καταγραφής μεγάλων αποκλίσεων κατά την εφαρμογή των παρεμβάσεων. Πρόσθεσε ότι, στο πλαίσιο του νέου μοντέλου, η βαρύτητα της πρόβλεψης των καθορισμένων ποσών μονάδας έχει και δημοσιονομικές προεκτάσεις και επιπτώσεις, καθώς οι μονάδες αυτές θα αποτελέσουν βασικό τεκμήριο για την αιτιολόγηση των αποκλίσεων από τα επιδιωκόμενα αποτελέσματα. Ως εκ τούτου, η πρόβλεψη σχετικής ευελιξίας στα κράτη μέλη, στο σημείο αυτό του κανονισμού, θεωρείται απολύτως αναγκαία.

Στο πλαίσιο των συζητήσεων του Συμβουλίου σε θέματα αγορών γεωργικών προϊόντων, η ελληνική πλευρά χαρακτήρισε το ζήτημα των αγορών ευαίσθητο με σημαντικές πολιτικές και οικονομικές προεκτάσεις. Επισημάνθηκε ότι η υψηλή παραγωγή σε συνδυασμό με τη μείωση των εξαγωγών, κυρίως την εξαφάνιση της ρωσικής αγοράς, έχουν οδηγήσει σε ασφυκτικές καταστάσεις την αγορά με αποτέλεσμα τις αρνητικές επιπτώσεις στο γεωργικό εισόδημα, παρά τις εντατικές προσπάθειες των τελευταίων ετών. Υπενθύμισε, επίσης, την πρόσθετη επιβάρυνση που εκτιμάται ότι θα έχει το Brexit στις αγορές της Ένωσης. Ο Υπουργός αναφέρθηκε και πάλι στις δυσκολίες που αντιμετωπίζει ο τομέας της ελαιοκαλλιέργειας στην Ελλάδα, εξαιτίας της μειωμένης παραγωγής σε συνδυασμό με την υποβάθμιση της ποιότητας του ελαιολάδου, που είχαν ως αποτέλεσμα τη μείωση του γεωργικού εισοδήματος. Ο Υπουργός ζήτησε την άμεση και αποτελεσματική στήριξη των ελαιοπαραγωγών από την Επιτροπή και την κάλεσε να επιδείξει και στην πράξη τη δέουσα ευαισθησία και αλληλεγγύη.
Το Συμβούλιο απασχόλησε και η πρόσφατη Απόφαση του Δικαστηρίου της ΕΕ σχετικά με το καθεστώς των τροφίμων που προέρχονται από τις λεγόμενες «νέες αναπαραγωγικές τεχνικές», σύμφωνα με την οποία αυτά θεωρούνται μεταλλαγμένα. Ο κ. Αραχωβίτης σημείωσε ότι υπό το πρίσμα του υψηλού επιπέδου προστασίας του καταναλωτή, η Ελλάδα διατηρεί αταλάντευτη τη θέση της όσον αφορά στην απαγόρευση της καλλιέργειας Γενετικά Τροποποιημένων Οργανισμών (ΓΤΟ) στην επικράτειά της και τη μη έγκριση κυκλοφορίας τους στην ενωσιακή αγορά.

Σχετικά με το διεθνές εμπόριο στον γεωργικό τομέα, η ελληνική πλευρά καλωσόρισε τις πρωτοβουλίες της Ευρ. Επιτροπής για τη σύναψη εμπορικών συμφωνιών με τρίτες χώρες, εκφράζοντας ιδιαίτερη ικανοποίηση για τις συμφωνίες με Ιαπωνία, Βιετνάμ και Μεξικό και υποστηρίζοντας ότι θα πρέπει να αποτελέσουν παράδειγμα για μελλοντικές διαπραγματεύσεις, τουλάχιστον ως προς το θέμα της προστασίας των Γεωγραφικών Ενδείξεων, όπως η φέτα. Επαναλάβαμε τις επιφυλάξεις μας σχετικά με τη σύναψη και θέση σε ισχύ της Συμφωνίας Ελεύθερων Συναλλαγών με τη Σιγκαπούρη, προκειμένου να διασφαλιστεί η προστασία των γεωγραφικών ενδείξεων στη χώρα αυτή. Κλείνοντας, επισημάνθηκε η σκοπιμότητα εκπόνησης μελέτης της σωρευτικής επίδρασης των παραχωρήσεων εκ μέρους της Ένωσης στο πλαίσιο των συμφωνιών με τρίτες χώρες, για όλα τα σημαντικά αγροτικά προϊόντα της Ένωσης, συμπεριλαμβανομένων των οπωροκηπευτικών, του ελαιολάδου και του οίνου, έτσι ώστε να αμβλυνθεί ο σωρευτικός χαρακτήρας των επιπτώσεων που προκύπτουν από αυτές.

Όσον αφορά στα θέματα αλιείας, Ισπανία, Γαλλία και Ιταλία παρουσίασαν στο Συμβούλιο Κοινή Δήλωση, με την οποία καλούν όλα τα κράτη μέλη να συμβάλλουν από κοινού στη βελτίωση της αποτελεσματικότητας του Ευρωπαϊκού Ταμείου Θάλασσας και Αλιείας (ΕΤΘΑ) για την περίοδο 2021-2027. Ο κ. Αραχωβίτης υπογράμμισε την ανάγκη να αποφευχθούν καθυστερήσεις στην αξιοποίηση των πόρων, με στόχο την έμπρακτη στήριξη της παράκτιας αλιείας μικρής κλίμακας, ενώ επισήμανε την ανάγκη για στήριξη, με κατάλληλα μέτρα και άμεση χρηματοδότηση, της αγοράς των αλιευτικών προϊόντων, της υδατοκαλλιέργειας, του κλάδου μεταποίησης, αλλά και του εκσυγχρονισμού του στόλου.