Η λίµνη Οζερός (ή Γαλιτσά) βρίσκεται δυτικά του ποταµού Αχελώου, περίπου στο ίδιο γεωγραφικό πλάτος µε την πόλη του Αγρινίου. Έχει περίµετρο 14km, µέγιστο µήκος 5km, µέγιστο πλάτος 2.6km και βάθος 8-10m. Είναι µία καρστική λίµνη τεκτονικής προέλευσης και βρίσκεται κατά µήκος της τεκτονικής τάφρου του Αγρινίου. Η λίµνη τροφοδοτείται µε νερό από χειµάρρους που απαντούν κυρίως στο ανατολικό και νοτιο-ανατολικό τµήµα της, καθώς επίσης και από τον ποταµό Αχελώο, όταν υπερχειλίζει. Παρουσιάζει έντονες µεταβολές στο επίπεδο του νερού, που οφείλονται κυρίως στην υπόγεια απορροή.
Χαρακτηριστικό της περιοχής είναι η παρουσία απότοµων πλαγιών στα δυτικά και νοτιοδυτικά και καρστικοί σχηµατισµοί όπως δολίνες, λατυποπαγείς ασβεστόλιθοι κλπ. Το ανάγλυφο όλων των άλλων πλευρών της λίµνης είναι σχεδόν επίπεδο. Στις βορειοδυτικές πλευρές της λίµνης υπάρχει µεγάλη έκταση ιλύος, ενώ στις βόρειες και νότιες όχθες της απαντούν έλη, περιοχές µε άµµο, αµµοχάλικες, κροκαλές, άργιλος και αλλουβιακά εδάφη.
Ο Οζερός είναι θερµή µονοµικτική λίµνη και ανήκει στον ανθρακικό τύπο (Overbeck et al. 1982). Η δυτική πλευρά της λίµνης είναι βραχώδης, µε θαµνώδη βλάστηση. Στη βάση της βραχώδους ακτής υπάρχει µια µικρή αµµώδης ζώνη, όπου φύεται το είδος Lippia nodiflora. Στις άλλες πλευρές της λίµνης υπάρχουν εκτεταµµένες αγροτικές εκτάσεις. Στην ανατολική πλευρά της απαντούν έλη µε βλάστηση που κυριαρχείται από τα είδη Scirpus maritimus, Eleocharis palustris, Carex otrubae κτλ., καθώς και µια σχεδόν συνεχής ζώνη, µε τα υπερυδατικά είδη Phragmites australis και Typha domingensis και κατά τόπους το Scirpus litoralis. Στην µεσαία υποπαράλια ζώνη το είδος Potamogeton nodosus εµφανίζει τοπική ανάπτυξη, ενώ στην κατώτερη υποπαράλια ζώνη κυριαρχεί το είδος Najas marina. Στη νότια και ανατολική πλευρά της λίµνης απαντά σποραδικά παραποτάµια βλάστηση µε τα είδη Vitex agnus-castuς, Lythrum salicaria, Lycopus europaeus και Tamarix tetrandra, ενώ το είδος Phragmites australis σχηµατίζει µόνο µία µικρή συστάδα. Το παλαιό παραποτάµιο δάσος έχει ελαττωθεί σηµαντικά και υπάρχουν µόνο µερικές αποµονωµένες συστάδες µε Populus και Salix. Οι υδρόβιοι µικροοργανισµοί, που είναι το κυρίαρχο στοιχείο της πρωτογενούς χλωρίδας και είναι πολύτιµοι δείκτες της βιολογικής κατάστασης της λίµνης, περιλαµβάνουν πολλά είδη από Cyanophyta, Chlorophyta, Euglenophyta, Bacillariophyta (Diatomae) Chrysophyta και Pyrrhophyta. Πολλά είδη από αυτά παρουσιάζουν σηµαντικές φυτογεωγραφικές εξαπλώσεις, ενώ άλλα είναι σπάνια ή µε τοπική εξάπλωση. Επίσης, κάποια από αυτά είναι ενδηµικά της Ελλάδας.
Η λίµνη διατηρεί µία ενδιαφέρουσα χλωρίδα και πανίδα και παρουσιάζει ιδιαίτερη φυσική οµορφιά. Εκτεταµένοι καλαµιώνες, που προσφέρουν καταφύγιο στην άγρια πανίδα, αναπτύσσονται στις όχθες της λίµνης. Ανάµεσα στα φυτικά taxa του τόπου αυτού, υπάρχει το σηµαντικό είδος Lippia nodiflora, που παρουσιάζει ενδιαφέρουσα γεωγραφική εξάπλωση, καθώς επίσης και τa είδη Ranunculus baudotii και Valerianella locusta. Αυτά παρουσιάζουν µεγάλο χωρολογικό ενδιαφέρον, αφού παρουσιάζουν περιορισµένη ή διάσπαρτη κατανοµή στην Ελλάδα. Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζουν οι υδρόβιοι µικροοργανισµοί που είναι σπάνιοι, ή µε σποραδική εξάπλωση, ή ακόµα και ενδηµικοί της Ελλάδας. Δέκα είδη σπονδυλωτών (εκτός από πουλιά) που έχουν καταγραφεί σ” αυτόν τον τόπο περιλαµβάνονται στο Παράρτηµα ΙΙ της Οδηγίας 92/43/EEC. Ένα από αυτά είναι η βίδρα Lutra lutra που είναι απειλούµενο είδος και κατατάσσεται στην κατηγορία «Τρωτά» στο ελληνικό Βιβλίο Ερυθρών Δεδοµένων. Θα πρέπει να υπενθυµιστεί ότι η παρουσία βίδρας σ” ένα βιότοπο θεωρείται ένδειξη των καλών οικολογικών συνθηκών που επικρατούν εκεί, επειδή αυτό το είδος προτιµά «υγειείς» βιοτόπους. Από τα οκτώ είδη ψαριών που περιλαµβάνονται στο Παράρτηµα ΙΙ, τα είδη Cobitis trichonica και Silurus aristotelis είναι ενδηµικά της περιοχής Αιτωλίας [Τριχωνίδα, Λυσιµαχία, Οζερός, Αµβρακία και ποταµός Αχελώος (δυτική Ελλάδα)]. Το είδος Rhodeus sericeus amarus εξαπλώνεται στη Θράκη, Μακεδονία και Θεσσαλία, και εποµένως η παρουσία του στον εξεταζόµενο τόπο κρίνεται σηµαντική από ζωογεωγραφικής πλευράς. Όσον αφορά τα υπόλοιπα πέντε είδη ψαριών, θεωρείται ότι τα Rutilus ylikiensis, Tropidophoxinellus hellenicus, Phoxinellus pleurobipunctatus, Cobitis hellenica και Economidichthys pygmaeus µπορούν να ταξινοµηθούν κάτω από τα ονόµατα ειδών της Οδηγίας Rutilus rubilio, R. alburnoides, Phoxinellus spp., Cobitis taenia και Pomatoschistus canestrini, αντίστοιχα (Οικονοµίδης).
dasosxiromerou
Τέσσερα από τα οκτώ είδη ψαριών (C. trichonica, C. hellenica, P. pleurobipunctatus και E.. pygmaeus) είναι «Τοπικά Τρωτά». Άλλα και Ελληνικά Σηµαντικά Είδη έχουν καταγραφεί σ” αυτόν τον τόπο. Τέσσερα από αυτά, τα ψάρια Economidichthys trichonis και Leuciscus cephalus albus, η νυχτερίδα P. pipistrellus και το τσακάλι Canis aureus αναφέρονται στο ελληνικό Βιβλίο Ερυθρών Δεδοµένων στις κατηγορίες «Τοπικά Τρωτά» (τα δύο ψάρια), «Κινδυνεύοντα» (η νυχτερίδα) και «Τρωτά» (το τσακάλι) (κίνητρο Α). Επιπλέον, τα ψάρια E. trichonis και Scardinius acarnanicus είναι ελληνικά ενδηµικά είδη (κίνητρο Β). Εξαιρώντας αυτά τα δύο, καθώς και το ψάρι L. c. albus και το τσακάλι Canis aureus, τα υπόλοιπα οκτώ περιλαµβάνοναι στη Συνθήκη της Βέρνης λαµβάνοντας το κίνητρο C γι΄αυτόν το λόγο (το ψάρι Salaria fluviatilis αναφέρεται στη Συνθήκη µε το όνοµα Blennius fluviatilis). Επιπλέον, η αγριόγατα Felis silvestris δέχεται το κίνητρο C επειδή προστατεύεται από τη Συνθήκη CITES. Τρία είδη, ο βάτραχος Hyla arborea, το φίδι Natrix natrix και η νυχτερίδα Pipistrellus pipistrellus βρίσκονται στους καταλόγους του Προεδρικού .ιατάγµατος 67/1981 (κίνητρο D). Το ψάρι S. fluviatilis, ο βάτραχος Hyla arborea, η σαύρα Ablepharus kitaibelii και η αγριόγατα Felis silvestris έχουν αξιολογηθεί από το Πρόγραµµα CORINE-Biotopes δικαιολογώντας το κίνητρο D. Το ψάρι E. trichonis λαµβάνει το κίνητρο D επειδή αναφέρεται στους καταλόγους UNEP, ενώ η αγριόγατα δέχεται το ίδιο κίνητρο αφού θεωρείται ότι είναι σπάνια στην Ελλάδα. Όπως οι άλλες λίµνες της Αιτωλοακαρνανίας, η Οζερός είναι σηµαντική για τα µεταναστευτικά πουλιά. Επίσης µερικά υδρόβια και παρυδάτια πουλιά χρησιµοποιούν τη λίµνη ως περιοχή αναπαραγωγής, όπως επίσης και ένας αριθµός αρπακτικών πουλιών έχουν καταγραφεί εδώ. Εκτός αυτών, η λίµνη είναι σηµαντική για άρδευση, ψάρεµα, ψυχαγωγία καθώς και για επιστηµονικούς και εκπαιδευτικούς σκοπούς.
Ο ήπιος ευτροφισµός των πεδινών παραλιακών ζωνών οφείλεται στο γεγονός ότι οι ζώνες αυτές δέχονται την επίδραση λιπασµάτων που προέρχονται από τις αγροτικές δραστηριότητες γύρω από την λίµνη. Η συνεχώς αυξανόµενη άντληση του νερού για αρδευτικούς λόγους και η υπερβολική αλιεία έχουν επίσης αρνητικές επιδράσεις στους πληθυσµούς των ιχθύων.
Η καταστροφή των καλαµιώνων που προσφέρουν καταφύγιο στην πανίδα της περιοχής και λειτουργούν επίσης σαν φυσικό φίλτρο του νερού προκαλεί ανυπέρβλητα οικολογικά προβλήµατα
Δεν είναι ακριβώς γνωστές οι αρνητικές επιδράσεις στη ζωή της λίμνης από την κοντινή Ιόνια οδό που δόθηκε στην κυκλοφορία τα τελευταία χρόνια.
Η πεζοπορία στον παραλίμνιο αγροτικό δρόμο, δυτικά της λίμνης, ανάμεσα σε πυκνό δάσος, έχει μεγάλο ενδιαφέρον γιατί δίνετε η ευκαιρία στους συμμετέχοντες να παρατηρούν τη ζωή της λίμνης και παράλληλα να απολαμβάνουν την πλούσια χλωρίδα του παραλίμνιου δάσους..(Βλέπε δορυφ.χάρτη)
Η συνάντηση με τους ψαράδες της λίμνης μπορεί να προκαθορισθεί σε συγκεκριμένη θέση στην δυτική πλευρά της λίμνης και να έχουν την ευκαιρία οι επισκέπτες να γνωρίσουν τα ψάρια του γλυκού νερού ή και να τα προμηθευτούν επιτόπου.
Το ψάρεμα με το καλάμι ακόμη και τις νυχτερινές ώρες είναι μια παλιά συνήθεια για την οποία οι ντόπιοι δείχνουν ιδιαίτερο ενδιαφέρον
Επίσκεψη στην ευρύτερη περιοχή
Μια επίσκεψη στη λίμνη Οζερού συνδυάζεται άριστα με την επίσκεψη στο δάσος βαλανιδιάς και στο μοναστήρι Λιγοβιτσίου, που είναι κτισμένο στην πλαγιά του λόφου, πάνω από τη λίμνη, με θέα εξαιρετική προς την πεδιάδα του Αγρινίου και με καθαρό ορίζοντα ακόμη μακρύτερα, στην Αχαϊα και στα όρη της Ναυπακτίας.
Ο επισκέπτης πέρα από τα τοπία ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και την πλούσια βιοποικιλότητα έχει την ευκαιρία να γνωρίσει, σε μια ημερήσια επίσκεψή του, και δύο από τα δέκα βαλανιδοχώρια, τη Σκουρτού και τη Γουριώτισσα.
Τα Βαλανιδοχώρια του Ξηρομέρου
Ο βαλανιδόκαρπος
Η Σκουρτού
Το αρχαίο κάστρο της Σκουρτούς
Στην κορυφή κωνικού λόφου, δίπλα ακριβώς απο το χωριό, όπως φαίνεται και στη φωτογραφία, παραμένουν ακόμη όρθια τμήματα απο τα κυκλώπεια τείχη της αρχαίας πόλης Δέριον.
Αν και το κάστρο δεν είναι εύκολα επισκέψιμο, λόγω της πυκνής βλάστησης, μια υποτυπώδης πρόσβαση διευκολύνει τους τολμηρούς να έρθουν σε επαφή με τα κυκλώπεια τείχη και άλλα ενδιαφέροντα σημεία της αρχαίας πόλης (κεντρική πύλη, αρχαίος ναός, δίδυμα πηγάδια ). Η εμπειρία για όσους το αποφασίσουν είναι μοναδική.
Στην κορυφή επίσης του δασομένου λόφου, που ορθωνεται βορειο/ανατολικά του χωριού, σε απόσταση τριών χιλιομέτρων περίπου, σώζονται ακόμη τα ερείπια των τειχών της ακρόπολης των Δεριέων, πάνω στα οποία διακρίνονται και ίχνη τειχών της βυζαντινής εποχής. Στο κέντρο της μικρής τοποθεσίας διατηρείται σε καλή κατάσταση μικρό υπόσκαφο οίκημα, απομεινάρι και αυτό της ίδιας εποχής. (Βλέπε δορυφ.χάρτη)
Τμήμα του κυκλώπειου τείχους ( Δέριον)
Πεζοπορία σε διαδρομές του δάσους βαλανιδιάς
Με εκκίνηση απο το σημείο που διασταυρώνεται ο επαρχιακός δρόμος Αγρινίου -Σκουρτούς- Αστακού με τον αγροτικό δρόμο που οδηγεί στη λίμνη Οζερού, η ομάδα των πεζοπόρων επισκεπτών μπορεί να κατευθύνεται είτε προς τη λίμνη και από κει προς το Λιγοβίτσι και τη Σκουρτού, είτε προς την Γουριώτισσα και απο κει προς τον πυρήνα του δάσους, τη Μάνινα, σε μια από τις ομορφότερες διαδρομές του βαλανιδοδάσους
Επίσκεψη στο Μοναστήρι
Μοιάζει σάν αετοφωλιά πάνω στό βράχο καί δεσπόζει τού κάμπου, τόν oποίο διασχίζει o Αχελώος όπως γράφει, γλαφυρά, η ηγουμένη Μακρίνα στό βιβλίο τού μοναστηριού
Tό μοναστήρι κτίστηκε στό διάστημα 1757 – 1758, καταστράφηκε κατά τήν περίοδο τής Επανάστασης τού 1821, γιά νά ανεγερθεί μετά τό τέλος τού 2ου Παγκοσμίου Πολέμου.
Ο θρύλος, που γεννά η αθάνατη ψυχή του λαού, αναμειγμένος με την παράδοση των αγνών κατοίκων του Ξηρομέρου, λέει πολλά για τούτο το μοναστήρι: Αναφέρει για τους κτήτορες, πως ήταν δύο αδελφοί ο Λιγοβός και η Βενετσιάνα. Ήταν Σλάβοι την καταγωγή, έμειναν στη Σκουρτού και από υπερβολική ευσέβεια και αγάπη προς τον Θεό έκτισαν αυτό το ιερό ίδρυμα για να δοξάζεται ακατάπαυστα το όνομά του από τα επίγεια χερουβείμ, τους μοναχούς.
Είχε χιλιάδες στρέμματα αμπέλια και ελιές, που έφθαναν μέχρι Γουριώτισσα, Σκουρτού και Φυτείες. Ακόμη κοπάδια αιγοπρόβατα και μεταφορικά ζώα για τις ανάγκες της Μονής. Άφθονα γεωργικά προϊόντα, σιτάρι και κρασί, γέμιζαν τις μεγάλες αποθήκες της. Η δόξα όμως δεν κράτησε για πολύ. Το 1833 ο βαυαρός Όθωνας με διάταγμά του έκλεισε πολλά μοναστήρια και εδήμευσε την περιουσία τους. Μεταξύ αυτών ήταν και το ιστορικό Λιγοβίτσι. Διεσκορπίστηκαν οι μοναχοί και η περιουσία διαμοιράστηκε στους ακτήμονες χωρικούςΥπάρχουν και σήμερα τα ερείπια των σταύλων και των αποθηκών. Σήμερα το μοναστήρι, ως κτηματική περιουσία, έχει μόνο δέκα στρέμματα περίπου , που απέμειναν μετά την απαλλοτρίωση του 1953. Πολλά χρυσά και αργυρά τάματα και αναθήματα καθώς χειρόγραφα με την ιστορία της μονής και γεγονότα της επανάστασης καταστράφηκαν από ανθρώπους, που δεν ήξεραν την αξία τους ή κάηκαν από τους εχθρούς. Απέμεινε μια λειψανοθήκη μεγάλης αξίας με λείψανα των Αγίων: Γεωργίου, Τρύφωνα, Παντελεήμονα, και της Αγίας Βαρβάρας. Από τις επιδρομές και τις κλοπές διασώθηκαν μερικές εικόνες που χρονολογούνται από το 1814, χωρίς μεγάλη αξία για την τέχνη και την αρχαιότητά τους.Ένας μεγάλος θησαυρός του μοναστηριού ήταν το ονομαστό ευαγγέλιο του Λιγοβιτσίου. Τυπώθηκε το πρώτο στο τυπογραφείο του Πάνου Θεοδοσίου στη Βενετία το 1811. Το χρυσό του πλαίσιο, άριστο σε τέχνη, κατασκευάστηκε από τον καλλιτέχνη Αθανάσιο Τζιμούρη από τους Καλαρρύτες των Ιωαννίνων. Τα έξοδα της κατασκευής, που έφθασαν πολλά τουρκικά γρόσια, πρόσφερε ο Παναγιώτης Γαλάνης, γόνος της μεγάλης οικογένειας των Γαλανέων, που ζουν ακόμη σήμερα στο Μαχαλά. Το ευαγγέλιο στο ένα εξώφυλλο είχε τη Σταύρωση του Κυρίου με τη Μητέρα και το Μαθητή πλησίον του Σταυρού. Στο κάτω μέρος την Ταφή του Κυρίου. Στις γωνίες τους τέσσερους προφήτες Δαβίδ, Σολομόντα, Δανιήλ και Ιερεμία. Στη δεξιά πλευρά το Μυστικό Δείπνο, τη Γέννηση, τη Βαϊοφόρο και τη Βάπτιση του Κυρίου. Στο αριστερό μέρος απεικόνιζε την Ανάληψη του Σωτήρα. Στο μέσο την Ανάστασή του. Κάτω την Ψηλάφηση του Θωμά.
Στις τέσσερες γωνίες τους Ευαγγελιστές με τα σύμβολά τους. Στις δύο πλευρές του αριστερού μέρους ήταν ο Ιησούς, που διδάσκει στο Ναό και ο Ευαγγελισμός της Θεοτόκου
Το ιερό βιβλίο ασφαλιζόταν με τέσσερους θηλυκωτήρες, που ο καθένας εικόνιζε εξαπτέρυγο. Στο πίσω μέρος του βιβλίου διαβάζαμε «Εκατασκευάσθη εις Καλαρρύτας χωρίον Ιωαννίνων, δια χειρός Αθανασίου Νικολάου Τζημούρη». Το ιερό τούτο κειμήλιο καθώς και άλλα πολλά, εξαφανίστηκαν, χωρίς να γνωρίζει κανείς την τύχη τους.
Πολύ περιποιημένος εσωτερικά o ναός, μέ πλήθος αγιογραφιών, δημιουργεί, μέ τήν παρουσία όλων τών ιερών προσώπων πού εικονίζονται, μιά βαθιά εσωτερική ενατένιση, στόν επισκέπτη – προσκυνητή.
Δορυφορικός χάρτης της περιοχής με τις πεζοπορικές διαδρομές και τα αξιοθέτα
Πληροφορίες για το δάσος εδω: http://dasosxiromerou.blogspot.gr/2012_01_01_archive.html
και περισσότερες φωτογραφίες για τη λίμνη και το δάσος
εδώ: http://www.panoramio.com/user/1027182
και εδώ http://www.panoramio.com/user/1911942?show=all
Για πληροφορίες σχετικά με την επίσκεψή σας επικοινωνήστε στο email του Φυσιολατρικού συλλόγου «Παιώνιᨻ:Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε.