Ο νέος ευρωπαϊκός νόμος θα καλύπτει γεωργικά και διατροφικά προϊόντα που διακινούνται στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων, απαγορεύοντας για πρώτη φορά έως και 16 αθέμιτες εμπορικές πρακτικές, που επιβάλλονται μονομερώς από έναν εμπορικό εταίρο σε άλλο. Άλλες πρακτικές θα επιτρέπονται μόνον εφόσον υπόκεινται σε σαφή και αδιαμφισβήτητη εκ των προτέρων συμφωνία μεταξύ των ενδιαφερομένων μερών.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή είχε υποβάλει τη νομοθετική της πρόταση τον Απρίλιο του 2018 για να εξασφαλίσει μεγαλύτερη δικαιοσύνη στην τροφική αλυσίδα και να παράσχει μια ελάχιστη προστασία σε ολόκληρη την ΕΕ. Αυτή είναι η πρώτη φορά που θα εφαρμοστεί νομοθεσία σε επίπεδο ΕΕ στον τομέα αυτό. Το νέο πλαίσιο παρέχει στα κράτη μέλη την εξουσία να επιβάλλουν τους νέους κανόνες και να επιβάλλουν κυρώσεις σε περίπτωση διαπίστωσης παραβάσεων.
Ο Επίτροπος αρμόδιος για τη Γεωργία και την Αγροτική Ανάπτυξη , Phil Hogan, δήλωσε: «Η σημερινή συμφωνία ανοίγει το δρόμο για έναν πρωταρχικό νόμο της ΕΕ που παρέχει σημαντική προστασία για όλους τους γεωργούς της ΕΕ, οι οργανώσεις τους καθώς και μικρές και μεσαίες επιχειρήσεις. Τώρα θα προστατεύονται από όλους τους μεγαλύτερους επιχειρηματίες που ενεργούν άδικα και εκτός των κανόνων. Θα ήθελα να εκφράσω την εκτίμησή μου σε όλους τους διαπραγματευτές, των οποίων η εποικοδομητική προσέγγιση και η σκληρή δουλειά εξασφάλισαν τη σημερινή πολιτική συμφωνία. Χαίρομαι ιδιαιτέρως που η συμφωνία επιτεύχθηκε μέσα σε ένα αξιοπρόσεκτο οκτώ μήνες από την παρουσίαση της πρότασης από την Επιτροπή».
Η συμφωνία που επετεύχθη ισχύει για όσους εμπλέκονται στην αλυσίδα εφοδιασμού τροφίμων με κύκλο εργασιών 350 εκατομμυρίων ευρώ με διαφοροποιημένα επίπεδα προστασίας κάτω από το όριο αυτό. Οι νέοι κανόνες θα καλύπτουν τους λιανοπωλητές, τους μεταποιητές τροφίμων, τους χονδρεμπόρους, τους συνεταιρισμούς ή τις οργανώσεις παραγωγών ή έναν μόνο παραγωγό που θα ασκεί οποιαδήποτε από τις αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που προσδιορίζονται.
Οι αθέμιτες εμπορικές πρακτικές που πρέπει να απαγορευτούν περιλαμβάνουν:
- καθυστερημένες πληρωμές για φθαρτά προϊόντα διατροφής
- ακυρώσεις παραγγελιών τελευταίας στιγμής. μονομερείς ή αναδρομικές αλλαγές στις συμβάσεις
- αναγκάζοντας τον προμηθευτή να πληρώσει για τα σπατάλη των προϊόντων και να αρνηθεί γραπτές συμβάσεις.
Άλλες πρακτικές θα επιτρέπονται μόνο εφόσον υπόκεινται σε σαφή και σαφή αρχική συμφωνία μεταξύ των μερών:
- ένας αγοραστής που επιστρέφει προϊόντα που δεν πωλούνται σε προμηθευτή
- ένας αγοραστής που χρεώνει μια πληρωμή από τον προμηθευτή για να εξασφαλίσει ή να διατηρήσει μια συμφωνία προμήθειας για τα προϊόντα διατροφής
- ένας προμηθευτής που πληρώνει για την προώθηση, τη διαφημιστική καμπάνια ή την διαφημιστική εκστρατεία ενός αγοραστή.
Η εφαρμογή αυτών των κανόνων δεν θα οδηγήσει σε υψηλότερες τιμές για τους καταναλωτές.Κατά τη δημόσια διαβούλευση που διεξήγαγε η Επιτροπή πριν από την υποβολή της πρότασης, οι οργανώσεις καταναλωτών ενθάρρυναν τη ρύθμιση αυτών των πρακτικών εξαιτίας της αρνητικής τους επίπτωσης στους καταναλωτές μακροπρόθεσμα.
Σημαντικό στοιχείο της οδηγίας είναι ότι τα κράτη μέλη μπορούν να εισαγάγουν στην εθνική νομοθεσία τους μεγαλύτερο πεδίο εφαρμογής, πέραν των 350 εκατ. ευρώ, ή να λάβουν περαιτέρω μέτρα, εφόσον το επιθυμούν. Η συμφωνία περιλαμβάνει επίσης μια ρήτρα επανεξέτασης, που έχει οριστεί σε 4 χρόνια, πράγμα που σημαίνει ότι οι διατάξεις του νομοθετικού κειμένου θα πρέπει να αξιολογηθούν και ενδεχομένως να αναθεωρηθούν κατά τη διάρκεια της επόμενης κοινοβουλευτικής εντολής.
Τα κράτη μέλη θα ορίσουν τις αρχές, που θα επιφορτιστούν με την επιβολή των νέων κανόνων, συμπεριλαμβανομένης της δυνατότητας επιβολής προστίμων και θα κινήσουν έρευνες βάσει καταγγελιών. Η εμπιστευτικότητα μπορεί να ζητηθεί από τα μέρη που καταθέτουν μια καταγγελία, προκειμένου να αντιμετωπίσουν τις ανησυχίες σχετικά με πιθανές αντίποινα. Η Επιτροπή θα δημιουργήσει μηχανισμό συντονισμού μεταξύ των αρχών επιβολής του νόμου, προκειμένου να καταστεί δυνατή η ανταλλαγή βέλτιστων πρακτικών.
Μετά τη συμφωνία, θα διεξαχθεί ψηφοφορία στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο και στο Συμβούλιο για την επίσημη έγκριση του κειμένου. Μόλις εγκριθούν πλήρως, τα κράτη μέλη θα πρέπει να μεταφέρουν το νέο νομοθετικό κείμενο στο εθνικό τους δίκαιο.
