(Φωτο) Η Σπυριδούλα Πανταζή (διακρίνεται με το βέλος) με άλλες συναγωνίστριες στο βουνό.

Στις 27 Σεπτέμβρη 1941, μέσα στο θεοσκότεινο εκείνο ορίζοντα της σκλαβωμένης Ελλάδας ιδρύθηκε το Εθνικό Απελευθερωτικό Μέτωπο, το ΕΑΜ.

Πέρασαν από τότε 74 χρόνια κι η μέρα αυτή μένει πάντα στου λαού το ημερολόγιο κορυφαίο ιστορικό γεγονός, που στέκεται επάξια δίπλα στο Εικοσιένα, λαμπρή σελίδα μέσα στη νεότερη Ιστορία μας. Φωτεινό, λαμπερό το εγερτήριο σάλπισμα του ΕΑΜ που καλούσε κάθε πατριώτη να ενταχθεί στις γραμμές του. Στο κάλεσμα αυτό ανταποκρίθηκαν εκτός από τους άντρες και οι γυναίκες, μικρές και μεγάλες.

Γυναίκες και κοριτσόπουλα της επαρχίας και της πόλης που μέχρι τότε ο μικρόκοσμός τους περιοριζόταν στο σπίτι τους και στην γειτονιά τους, που ήταν μεγαλωμένες με την νοοτροπία της νοικοκυράς και της συζύγου, που οι περισσότερες από αυτές δεν είχαν βγάλει καν το δημοτικό.
Ξαφνικά με την έναρξη του πολέμου, αποτινάσσουν τον μανδύα της υποτέλειας και της σκλαβιάς του σπιτιού, φοράνε την στολή του θάρρους και του πάθους για λευτεριά, γίνονται πρωταγωνίστριες στον εθνικό και λαϊκό ξεσηκωμό και πολεμάνε ισάξια δίπλα στους άντρες. Προαιώνιοι φόβοι και προκαταλήψεις ξεπερνιούνται. Εκεί στην Αντίσταση συναντιούνται οι εργάτριες και οι αγρότισσες, οι επιστημόνισσες και οι νοικοκυρές, οι μαθήτριες και οι σπουδάστριες, όλες σ΄ένα αντιστασιακό ποτάμι.
Άλλες πάνω στα βουνά ζωσμένες με άρματα και φυσεκλίκια, άλλες μέσα στην πόλη και στα χωριά σαν σύνδεσμοι, αψηφούν τους κινδύνους και γίνονται σύμβολα στους αγώνες με τις αυτοθυσίες τους και τον ηρωισμό τους. Οργανώνουν, διοικούν, πολεμούν και καθοδηγούν ολόκληρους τομείς του αγώνα. Οργανώνουν την περίθαλψη των τραυματιών, των αρρώστων, των παιδιών. Οργανώνουν συσσίτια για τα πεινασμένα παιδιά που οι πατεράδες τους σκοτώθηκαν για την πατρίδα. Οι αγρότισσες δίνουν τη μάχη της σοδειάς θερίζοντας με το όπλο στην πλάτη και τροφοδοτώντας χιλιάδες πατριώτες.
Γυναίκες αποτελούν τον βασικό κορμό διακίνησης του παράνομου τύπου. Αποδεικνύονται εξαιρετικά ικανές να ξεγλιστρούν από τα μπλόκα, χωρίς να γίνονται αντιληπτές, να κουβαλούν όπλα και πυρομαχικά, παράνομες εφημερίδες ή σημειώματα και να δίνουν τη ζωή τους γι’ αυτά που πιστεύουν ότι είναι δίκαια.
Στο σύνολο των 3.000.000 μελών της Αντίστασης τα 1.740.000 ήταν γυναίκες και στις 600.000 της ΕΠΟΝ τα μισά ήσαν κορίτσια. Μια πρόχειρη στατιστική ανεβάζει σε 1.352 τις εκτελεσμένες, κρεμασμένες και χαμένες Ελληνίδες στην Κατοχή. Ορισμένες ηρωίδες έγιναν γνωστές στο Πανελλήνιο κι έγιναν θρύλος κι άλλες θα χρειαστεί καιρός για να τις μάθουμε ή δε θα τις μάθουμε ποτέ.

Παραθέτουμε έναν κατάλογο ονομάτων γυναικών από το Αγρίνιο και την γύρω περιοχή, που πρωτοστάτησαν στον αγώνα. Υπάρχουν όμως σίγουρα και άλλες πολλές, επώνυμες και ανώνυμες Γυναίκες που τίμησαν την Εθνική Αντίσταση και στέκονται φωτεινός πάντοτε φάρος για μίμηση και παραδειγματισμό. Τα ονόματα αυτά αναφέρονται στο βιβλίο του Θανάση Κακογιάννη «Μνήμες και Σελίδες της Εθνικής Αντίστασης».

Αλεξά Γιούλα
Αλεξανδρή Μαρία
Αναστασοπούλου Αγγελική (Ναυπακτία)
Αναστασοπούλου Ευρυδίκη (Ναυπακτία)

Ανδρεοπούλου Ελένη (δεξιά)

Ανδρεοπούλου Ελένη (βλέπε για την δράση της ΕΔΩ.)

Αποστολοπούλου Φωτεινή
Αρβανίτη Κωνστάντω
Βασιλοπούλου αδελφές (Ναυπακτία)
Βέλλιου Νίκη
Βλάχου Αρετή
Βλάχου Αρετή
Βουγιουκλίδου Θεοδώρα (με την αδελφή της)
Βουτσινά Ευθυμία (Ναυπακτία)
Γαϊτάνη Νίκη (Θέρμο)
Γεωργίου αδελφές
Γιάγκα Ισμήνη
Γιάγκα-Τσιτσιμελή Τζένη
Γιαννακά Βιβή (Παραβόλα)
Γκέκα Γεωργία
Γκολφινοπούλου Αθηνά
Γουβέλη Ανθούλα
Γουβέλη Τερψιχόρη
Δαβαρούκα Ελένη

Μαρία Δημάδη

Δημάδη Μαρία (βλέπε για την δράση της ΕΔΩ)

Ζαχείλα Βασιλική

Ζαχείλα Βασιλική
Ζολώτα Λούλα
Ζολώτα Μαρία
Ηλιοπούλου Ταρσίτσα
Θωμοπούλου Μαρία
Ιωάννου Φρόσω
Κακογιάννη αδελφές
Καλαμπαλίκη – Καρακίτσου Ευθυμία (Παραβόλα)
Καλφούντζου αδελφές (Καινούριο)
Καμένου Παρασκευή
Κάμπα Φωτεινή
Καμπούρη Βούλα (Ναυπακτία)
Καμπούρη Ειρήνη (Ναυπακτία)
Καπέρδα Δήμητρα (Παραβόλα)
Καπέρδα Πάτρα (Παραβόλα)
Καραμπίνη – Στάικου Μαρία (βλέπε για την δράση της ΕΔΩ )

Καραπαπά Φλώρα
Καράτσαλου Ταβιθά
Καρέλου Τασία
Καρτέρη Κατίνα (Παραβόλα)
Κολοκύθα Κορίνα
Κοσκινιώτη Παρασκευή (Παραβόλα)
Κουκούλη Μαρία
Κουτρουμπούση Ζωή
Κυλάφη αδελφές (Αβόρανη)
Κυλπάση αδελφές
Κωστοπούλου αδελφές (Ξηρόμερο)
Κωτσαρέλη Ναυσικά (Θέρμο)
Λάιου Βιργινία (Παραβόλα)
Λάιου Ρήνα (Παραβόλα)
Λαμπρακοπούλου Βάσω
Λαμπρακοπούλου Κωνσταντούλα
Λαμπροκωστοπούλου αδελφές (Καινούριο)
Λασπίτη Λούλα
Λιανού Βησαρία (Βάλτος)
Λουροπούλου Ακριβή
Λουροπούλου Νίτσα
Λουροπούλου Σοφία
Μακρή Καλυψώ
Μαλαίνου Θέα
Μάλαινου Θεοδώρα
Μανιάκη Δήμητρα
Μάντζου Ισμήνη (Αμφιλοχία)
Μάντζου Μπέμπα (Αμφιλοχία)
Μάντζου Ναυσικά (Αμφιλοχία)
Μάντζου Φαίδρα (Αμφιλοχία)
Μαραβέγια Ευθυμία
Ματαράγκα Μαρίνα
Ματζανά Ευτυχία (Παραβόλα)
Ματζανά Μαρίνα (Παραβόλα)
Μαυραγάνη Ειρήνη (Παραβόλα)
Μαυραγάνη Χρυσούλα (Παραβόλα)
Μαυρογιάννη Χρυσάνθη
Μετσίνη Αλίκη
Μουτάφη – Ελεφάντη Ευτυχία (Παραβόλα)
Μουτάφη Μαρία (Παραβόλα)
Μπαϊρακτάρη Χρυσάνθη
Μποκόρου Κική
Νανοπούλου Κατίνα
Πάγκα Ισμήνη
Παγκαλίδου Σοφία

Παληγιαννοπούλου-Καλλίνου Γεωργία

Παληγιαννοπούλου – Καλλίνου Γεωργία
Παληγιαννοπούλου Άννα
Πανάρα Μαρίνα

Σπυριδούλα Πανταζή

Πανταζή Σπυριδούλα
Παπαγεωργίου Λούλα
Παπαγεωργίου Σοφούλα
Παπαγιαννοπούλου Μάχη
Παπαδογιάννη Ελένη (Θέρμο)
Παπαδογιάννη Ελπίδα (Θέρμο)
Παπαθανασίου Ιωάννα (Θέρμο)
Παπαθεοδώρου Πόπη (Σιταράλωνα)
Παπαϊωάννου αδελφές (Παναιτώλιο)
Παπακωστούλα Γεωργία
Παπασάικα Βάσω
Παπασταματίου Μαρία
Παπαστεργίου-Μουντζούρη Αργυρώ  (βλέπε για την δράση της ΕΔΩ )

Στρατομήτρου θεοδώρα (Ξηρόμερο)
Στρατομήτρου Κωνστάντω (Ξηρόμερο)
Στρατομήτρου Παρθένα (Ξηρόμερο)
Στρατομήτρου Σοφία (Ξηρόμερο)
Τριανταφύλλου-Πανουργιά Δωροθέα
Τριάντη Σοφία
Τσαλή Κατίνα
Τσαντή Αγγελική
Τσαντή Λούλα
Τσαούση Τασώ
Τσέλιου αδελφές (Αστακός)
Τσέλιου Βασιλική (Αστακός)
Τσίτου Γερασιμούλα
Τσιτσέλη Τούλα (Μακρυνεία
Τσίτσικα Μάχη
Τσιτσιμελή
Τσούμα Σοφία (Αμφιλοχία)
Τσούνη αδελφές (Αμφιλοχία)
Τσώνη Γεωργία (Θέρμο)
Φλωροπούλου Θεοδώρα
Φούτζουλα Λαμπρινή (Ναυπακτία)
Φωστήρα
Χαβέλα Μαρία
Χαβέλα Τασία
Χατζάρα Κατίνα  (βλέπε για την δράση της ΕΔΩ )