Γράφει ο Καθηγητής, Χρήστος Γερ. Σιάσος*
«… Την Ορθοδοξία μας ως Έλληνες την οφείλουμε στον Χριστό και τους Αγίους Μάρτυρες και Πατέρες της Εκκλησίας μας…» – Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης
Την Κυριακή του Τυφλού, 13 Μαΐου 2018 και 6η Κυριακή μετά από το Πάσχα, με Συνοδική απόφαση της Ιεράς Συνόδου της Εκκλησίας της Ελλάδος, γίνεται κοινός εορτασμός όλων των Αιτωλοακαρνάνων Αγίων. Η Ιερά Μητρόπολη Αιτωλίας και Ακαρνανίας, όπως κάθε χρόνο, τιμά ιδιαιτέρως τους Αγίους μας σύμφωνα με το πρόγραμμα που θα ανακοινωθεί με Αρχιερατική Θεία Λειτουργία προεξάρχοντος του Σεβασμιωτάτου Μητροπολίτου Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ.κ. ΚΟΣΜΑ. Στο Ναό θα είναι προς προσκύνηση και Αγιασμό των πιστών Ιερά Λείψανα των Αγίων μας.
Όλοι μας είναι καλό να συνεορτάσουμε με λαμπρότητα και ιεροπρέπεια τη μνήμη των Αγίων μας την ημέρα αυτή. Ιδιαιτέρως σε μια εποχή, όπως η σημερινή, που στερείται ουσιαστικών προτύπων ζωής και θα πρέπει να έχουμε τις Αγίες αυτές μορφές ως φωτεινούς οδοδείκτες στη ζωή μας. Επίσης την ημέρα αυτή το απόγευμα, ο Ιερός Ναός του Αγίου Γερασίμου Κεφαλοβρύσου – Αιτωλικού με τη συμμετοχή του Συλλόγου Ιεροψαλτών «ΑΡΧΙΔΙΑΚΟΝΟΣ ΑΝΘΙΜΟΣ» διοργανώνει εορταστική εκδήλωση προς τιμή των Αγίων της Αιτωλοακαρνανίας με κεντρικό ομιλητή τον ιατρό – Θεολόγο κ. Παντελή Λεονάρδο με θέμα: «Η σκληρή πάλη μεταξύ του πρώην τυφλού και των Φαρισαίων»
Στην εποχή που ζούμε χρειάζεται να πλησιάσουμε περισσότερο την Εκκλησία μας. Η Πατρίδα μας περνά δύσκολους καιρούς και όπως την εποχή που έζησαν οι Άγιοί μας υπήρχαν προβλήματα έτσι και σήμερα υπάρχουν πολλά προβλήματα οικονομικά, Εθνικά και άλλα. Ο Άγιος Παΐσιος ο Αγιορείτης μας λέει: «… Την Ορθοδοξία μας ως Έλληνες την οφείλουμε στον Χριστό και τους Αγίους Μάρτυρες και Πατέρες της Εκκλησίας μας…».
Σήμερα, επιβάλλεται να μελετήσουμε τους Μεγάλους Αυτούς παιδαγωγούς και μάρτυρες της Εκκλησίας μας. Τα παιδιά μας θα πρέπει να διδαχθούν σωστά αυτούς που υπηρέτησαν Χριστιανικές αξίες και ιδέες, αγωνίστηκαν, μαρτύρησαν, βασανίστηκαν για του Χριστού την Πίστη την Αγία και της Πατρίδας την Ελευθερία. Οι Άγιοί μας έζησαν, στον τόπο μας και «πότισαν» πνευματικά τον δουλωμένο Χριστιανό από τον σκληρό και βάρβαρο κατακτητή και μέσα από τον δρόμο του πόνου, της συνειδητής αυτοθυσίας και αυτοπροσφοράς οι Νεομάρτυρες, Όσιοι και Άγιοι οδηγούνται στη θέωση.
Οι Άγιοι είναι οι οδοδείκτες και οι τιμητές της ηθικής τάξης. Είναι οι αποδέκτες, οι εκφραστές και οι εκτελεστές των εντολών του Τριαδικού Θεού. Η περίοδος της Τουρκοκρατίας θεωρείται καθοριστική για τον Χριστιανισμό. Μεγάλες προσωπικότητες πρόσφεραν την ευλογία τους στο γιγάντωμα της Πίστης, στο Χριστό και το Ευαγγέλιο. Ο Ευγένιος Γιαννούλης, ο Κοσμάς ο Αιτωλός και όλοι οι άλλοι, ιδρύουν τα πρώτα σχολεία στην περιοχή μας. Όλοι τους δίδαξαν τον λόγο του Θεού και μαρτύρησαν για την πίστη τους στον Τριαδικό Θεό.
Η Αιτωλοακαρνανία πρόσφερε και προσφέρει στη σύγχρονη ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Χριστιανική Πίστη, Παιδεία, Ελευθερία, Πολιτισμό και άλλα πολλά. Αγιοτόκος χαρακτηρίστηκε από πολλούς η Αιτωλοακαρνανία. Εδώ έζησαν, αγιάστηκαν και μαρτύρησαν πολλοί Άγιοι της Εκκλησίας μας, ασκητές, μάρτυρες και νεομάρτυρες. Χρέος μας είναι να τους γνωρίσουμε και η γνωριμία μαζί τους θα μας διδάξει, θα μας αφυπνίσει έτσι, ώστε, να ξεκινήσουμε και εμείς τον πνευματικό μας αγώνα έχοντας ως πρότυπα τους Αγίους μας.
Πλούσια και σπουδαία, η Αγιολογική παράδοση της Αιτωλοακαρνανίας όπου τα χώματά της είναι αγιασμένα και ποτισμένα με το αίμα των Οσίων και Αγίων της. Αυτούς τους ασκητές που οι ηθικές μορφές των δεν χάθηκαν στο πέρασμα των αιώνων καταγράφω στη συνέχεια.
Ο Εθναπόστολος των Σκλάβων, ο μεγάλος Δάσκαλος, Προφήτης, Ισαπόστολος, Διαφωτιστής του Γένους, Άγιος μας και Ιερομάρτυρας Κοσμάς ο Αιτωλός, προστάτης της Ιεράς Μητροπόλεώς μας, γεννήθηκε στο Μέγα Δένδρο – Θέρμου το 1714. Περιοδεύει διδάσκοντας τους Χριστιανούς, Χριστό, ιδρύει Σχολεία και Εκκλησίες σε όλο το «σκλαβωμένο» Έθνος μέχρι την τελευταία στιγμή της ζωής του. Συκοφαντήθηκε από τους Εβραίους στους Τούρκους όπου μετά από φρικτά βασανιστήρια τον κρέμασαν σε ένα δένδρο στις 24 Αυγούστου 1779 στο Κολικόντασι της Βορείου Ηπείρου και στη συνέχεια το Άγιο σώμα του το πέταξαν στο ποτάμι όπου Χριστιανοί το βρήκαν και το ενταφίασαν με κάθε τιμή.
Ο Σύνδεσμος Αιτωλοακαρνάνων «ΟΣΙΟΣ ΕΥΓΕΝΙΟΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ» με πρότασή του ζητά από την Πολιτεία η Νέα Οδός, Ιόνια Οδός, να πάρει μια παράλληλη ονομασία σε, «Διαδρομή Αγίου Κοσμά Αιτωλού». Από τον Άγιό μας και μέσα από όλες τις Διδαχές και τις προφητείες του ας συγκρατήσουμε μία από τις πολλές χριστιανικές του ρήσεις που μας λέει: «Χριστός και ζωή σας χρειάζεται».
Ο Άγιος Ανδρέας ο Ερημίτης, γεννήθηκε στο Μονοδέντρι της Ηπείρου το 1209. Ο Άγιος έζησε σε μια σπηλιά του Βάλτου στις αρχές του 13ου μ. Χ. αιώνα και πέθανε στις 15 Μαΐου 1282. Στο σπήλαιο ο Άγιος βιώνει την πραγματική επικοινωνία με τον Θεό και από αυτό τον χώρο του σπηλαίου ο Παντοδύναμος Θεός αποφασίζει και του παίρνει την οσιακή ψυχή του. Κάθε χρόνο τιμάτε με κάθε λαμπρότητα η μνήμη του Αγίου όπου πλήθος πιστών πηγαίνει στο Σπήλαιο του Αγίου για προσκύνηση της Αγίας του εικόνας.
Ο Άγιος Βάρβαρος ο Μυροβλύτης, καταγόταν από την Πεντάπολη της Αιγύπτου. Ασκήτεψε στον Τρύφο Ξηρομέρου. Γεννήθηκε το 800 περίπου. Πέθανε σκοτώνοντάς τον κάποιοι κυνηγοί της περιοχής, στις 23 Ιουνίου. Από αυτό το χωριό αναχώρησε ο Άγιος, ύστερα από σκληρή άσκηση για τη Βασιλεία των Ουρανών.
Ο Άγιος Ιερομάρτυρας Βλάσιος από τα Σκλάβαινα, έζησε στα τέλη του 10ου και τις αρχές του 11ου αιώνα μ.Χ. Γεννήθηκε στις 18 Δεκεμβρίου 950 και μαρτύρησε στις 24 Ιουνίου 1006, ημέρα Κυριακή σε ηλικία 56 χρόνων.
Πέρασαν χίλια και δέκα, (1010), χρόνια μέχρι σήμερα από το μαρτυρικό θάνατο του Ιερομάρτυρα Βλασίου από τα Σκλάβαινα Αιτωλοακαρνανίας όπου η Αγία μας Ορθόδοξη Εκκλησία δια του Οικουμενικού Πατριάρχη κ.κ. Βαρθολομαίου, Προεδρεύοντος της Ιεράς Συνόδου του Οικουμενικού Πατριαρχείου, στις 29 Αυγούστου 2016, προέβει στην Αγιοκατάταξη του Αγίου Βλασίου και όρισε να εορτάζεται η μνήμη του κάθε χρόνο στις 7 Ιουλίου δηλαδή την ημέρα του μαρτυρίου του.
Ο Όσιος Δαυίδ, ο υποτακτικός του Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Άρτας, Ακακίου, που γεννήθηκε στη Γαρδενίτσα Λοκρίδος το 1485.
Ο Όσιος Δαυίδ εξαιτίας της άριστης μορφώσεώς του και των καλλιεργημένων αρετών του κατόρθωσε να χαράξει μια υπέρλαμπρη και απαστράπτουσα πνευματική πορεία, αντιμετωπίζοντας πολλές δυσκολίες, κατορθώνει να χτίσει Μοναστήρι στην ιδιαίτερη πατρίδα του, την Εύβοια, αφού είχε φύγει από το Μοναστήρι της Βαρνάκοβας. Ύστερα από ασκητικό βίο, προβλέπει το θάνατό του και πεθαίνει ειρηνικά το 1570.
Ο Άγιος Ευγένιος ο Αιτωλός, γεννήθηκε το 1597 στο Μέγα Δένδρο – Θέρμου και πέθανε στις 5 Αυγούστου του 1628.
Από μικρός μόνασε στο μοναστήρι της Παναγίας του Βλοχού, και στη συνέχεια στην Ιερά Μονή Ξηροποτάμου του Αγίου Όρους, εδώ έλαβε την πρώτη μόρφωσή του. Χειροτονήθηκε Διάκονος στο Μοναστήρι της Τατάρνας και Πρεσβύτερος στο Πατριαρχείο της Αλεξανδρείας, σπουδάζει Θεολογία σε μεγάλα Πανεπιστήμια. Σκοπός του είναι να διαφωτίσει το γένος που ήταν υποδουλωμένο στους Τούρκους. Μένει άγρυπνος φρουρός για να απελευθερώσει τους Έλληνες από το σκοτάδι της αμάθειας και περιοδεύει σε όλη την Αιτωλοακαρνανία εκπληρώνοντας όλους τους σκοπούς του. Ιδρύει Σχολή Γραμμάτων στο Αιτωλικό η οποία λειτούργησε για περίπου διακόσια χρόνια. Στην πόλη του Αιτωλικού, ο Σύνδεσμος Αιτωλοακαρνάνων «ΟΣΙΟΣ ΕΥΓΕΝΙΟΣ Ο ΑΙΤΩΛΟΣ» τιμά τη μνήμη του Αγίου κάθε χρόνο το διήμερο, 4 και 5 Αυγούστου, με λατρευτικές εκδηλώσεις.
Οι Άγιοι Νεομάρτυρες Θεόδωρος, Λάμπρος και Ανώνυμας, και οι τρείς ήταν από την Πελοπόννησο. Την εποχή εκείνη βρέθηκαν στα Ιωάννινα και όταν τελείωσαν τις δουλειές τους αποφάσισαν να επιστρέψουν στην Πατρίδα τους. Όταν έφθασαν στην πόλη του Αγρινίου, έπρεπε να πληρώσουν κάποιους φόρους στους Τούρκους και για να αποφύγουν την πληρωμή των φόρων μεταμφιέζονται σε Τούρκους, το σχέδιό τους αυτό πέτυχε και στη συνέχεια διανυκτέρευσαν σε κάποιο σπίτι της πόλης.
Όμως, κάποιος Τούρκος πήγε στο σπίτι που έμειναν οι τρείς Μάρτυρες και τους άκουσε να λένε πως κατόρθωσαν να γλιτώσουν τους φόρους.
Ο Τούρκος ενημέρωσε τους ανωτέρους του ότι, οι τρείς ξένοι που τους εξαπάτησαν είναι Χριστιανοί. Αμέσως οι Τούρκοι έτρεξαν, σαν άγρια θηρία, τους άρπαξαν, τους βασάνισαν και τους πήγαν στον Κατή όπου μαζί με τον Μουσελίμη αποφάσισαν να θανατώσουν τους τρείς Μάρτυρες. Έτσι οι τρείς Νεομάρτυρες μαρτυρικά θανατώθηκαν στην πόλη του Αγρινίου στις 2 Νοεμβρίου 1786.
Ο Άγιος Θεωνάς, ασκητής στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου στην Ανάληψη Τριχωνίδας, Δερβέκιστα, μαθητής του Ιακώβου του Νεομάρτυρα. Γεννήθηκε στις αρχές του 15ου αιώνα μ.Χ. και πέθανε στα τέλη του ιδίου αιώνα.
Ο Όσιος Ιάκωβος ο Νεομάρτυρας, γεννήθηκε στην Καστοριά. Ασκήτεψε στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου στην Ανάληψη Τριχωνίδας, Δερβέκιστα, και πέθανε μετά από φρικτά βασανιστήρια την 1 Νοεμβρίου 1520.
Οι Ιεροδιάκονοι Ιάκωβος και ο Μοναχός Διονύσιος, μαθητές του Οσίου Ιακώβου του Νεομάρτυρα που ασκήτεψαν και αυτοί στην Ιερά Μονή Τιμίου Προδρόμου στην Ανάληψη Τριχωνίδας, Δερβέκιστα. Πέθαναν και αυτοί μετά από φρικτά βασανιστήρια την 1 Νοεμβρίου 1520.
Ο Άγιος Ιωάννης ο Νεομάρτυρας, γεννήθηκε στην Κόνιτσα της Ηπείρου το 1790 και πέθανε στο Αγρίνιο στις 23 Σεπτεμβρίου 1814. Ο Άγιος μαρτύρησε γιατί ομολόγησε ότι ήταν Χριστιανός και η εμμονή του Ιωάννη στη Χριστιανική Θρησκεία έκανε το Μουσελίμη να διατάξει να θανατωθεί, μετά από φρυκτά βασανιστήρια, με ξίφος. Οι δήμιοι έφεραν τον Άγιο μπροστά στην εκκλησία του Αγίου Δημητρίου κοντά στον μεγάλο πλάτανο όπου και τον θανάτωσαν. Στο Αγρίνιο η μνήμη του Αγίου τιμάτε με μεγάλη λαμπρότητα στον αύλειο χώρο της εκκλησίας όπου υπάρχει και το παρεκκλήσι στη μνήμη του Αγίου.
Οι Άγιοι αυτάδελφοι Συμεών και Θεόδωρος, κτήτορες της Ιεράς Μονής του Μεγάλου Σπηλαίου, γεννήθηκαν στη Θεσσαλονίκη και έζησαν τον 4ο αιώνα μ. Χ.
Ο βίος τους ήταν ασκητικός, αγωνίστηκαν ψυχικά και πνευματικά για τη μετάδοση του Ευαγγελίου. Προσπάθησαν να μεταλαμπαδεύσουν την άσβεστη φλόγα της Ορθοδόξου Εκκλησίας μας στην Αιτωλοακαρνανία, απεβίωσαν ειρηνικά.
Ο Οσιολογιώτατος Ιερομόναχος Χρύσανθος, αδελφός του Αγίου Κοσμά του Αιτωλού, γεννήθηκε στο Χωριό Ταξιάρχες του Δήμου Θέρμου το 1712 και πέθανε στη Νάξο το 1785. Ο Χρύσανθος είχε μεγάλη αγάπη τόσο για την ιεροσύνη όσο και για την παιδεία. Πήγε σε διάφορες πόλεις για να πλουτίσει τις γνώσεις του, όπου αργότερα γίνεται Σχολάρχης στην Πατριαρχική Ακαδημία και διδάσκει φιλοσοφία και μαθηματικά. Το 1773 φεύγει από την Κωνσταντινούπολη και πηγαίνει στην Ρωσοκρατούμενη Νάξο όπου το 1775 ιδρύει μεγάλο εκπαιδευτικό κέντρο και ακολούθως ιδρύει τη Σχολή του Αγίου Γεωργίου στην οποία γίνεται Σχολάρχης. Ήταν αγαπητός, με ήθος και σταθερότητα οδηγούσε προς την τελειότητα τους χριστιανούς με τα κηρύγματά του.
Ο Όσιος Αρσένιος ο Βαρνακοβίτης, γεννήθηκε στα πρώτα χρόνια του 11ου αιώνα μ. Χ. στο χωριό Καρνές του Νομού Φωκίδας και πέθανε το Μάιο του 1111. Το έτος 1077 μ. Χ. οικοδόμησε την Ιερά Μονή της Παναγίας της Βαρνάκοβας και όλο το Μοναστηριακό συγκρότημα ολοκληρώθηκε το 1084. Η χάρη του Αγίου φθάνει σε όλη τη Δυτική και Στερεά Ελλάδα. Ήταν μια δυνατή πνευματική προσωπικότητα την εποχή εκείνη. Λείψανα του Αγίου βρίσκονται σε αργυρά λειψανοθήκη μέσα στην Ιερά Μονή.
Το απολυτίκιο των Αγίων
«Την πολυθαύμαστον ανευφημήσωμεν,
των Αιτωλών πιστοί και Ακαρνάνων γην,
την εξανθήσασαν Χριστού τα άνθη τα μυρίπνοα.
Ιάκωβον, Ιάκωβον, Διονύσιον, Βάρβαρον, σοφόν Κοσμάν,
Ανδρέαν τε, Ιωάννην, Ευγένιον.
συν Λάμπρω, Θεοδώρω, και άλλο,
τους αρωγούς ημών»
Βλάσιον, Θεωνάν και Δαυίδ
Ο υπογράφων, το 2009, κυκλοφόρησε ένα καλαίσθητο και πολυσέλιδο βιβλίο με τίτλο «ΟΙ ΑΓΙΟΙ ΤΗΣ ΑΙΤΩΛΟΑΚΑΡΝΑΝΙΑΣ», το οποίο προλογίζουν μεγάλοι Πατέρες της Εκκλησίας μας, σπουδαίοι πνευματικοί άνθρωποι των Γραμμάτων, είναι μοναδικό και πληρέστερο παντός άλλου. Ο αναγνώστης θα γνωρίσει μέσα από τις σελίδες του βιβλίου αυτού τη ζωή, το πνευματικό έργο των Αγίων, καθώς και τα βασανιστήρια που υπέστησαν από τους αλλόθρησκους εχθρούς των, οι Άγιοί μας.
