Γράφει ο Νίκος Κωστακόπουλος*

Το ερώτημα που γεννιέται αμέσως σε κάποιον που θα πρωτοαντικρίσει το παλιό πέτρινο γεφύρι του Θέρμου είναι πώς αυτό το πραγματικό λείψανο του άλλοτε θαλλερού εαυτού του αντέχει ακόμη στη φθορά του πανδαμάτορα χρόνου με τόσα που έχει τραβήξει! Και γιατί δεν παραδίνει το πνεύμα του; Μήπως κάτι περιμένει; Η απάντηση επιχειρείται να δοθεί στη συνέχεια. Τις πρώτες σκέψεις τις διαδέχονται άλλες και στη συνέχεια περισσότερες, ώσπου στο τέλος το συμπέρασμα δεν αργεί να βγει.

Ποιο είναι, άραγε, αυτό το γεφύρι; Οι περισσότεροι, ακόμη και οι ντόπιοι, αγνοούν την ύπαρξή του. Και όσοι από αυτούς γνωρίζουν πού βρίσκεται, απλά δεν του δίνουν σημασία. Ένα ταπεινό παλιό πετρογέφυρο είναι, μοναδικό απομεινάρι κάποιου μονοπατόδρομου, ίσως και αρχαίου δρόμου,
του οποίου τα ίχνη έχουν εξαφανιστεί. Μόνο το γεφύρι έχει απομείνει απ’ αυτόν να γεφυρώνει το ρέμα που κατεβαίνει από τον αρχαιολογικό χώρο του Θέρμου λίγο πριν τη συμβολή του με το ρέμα που περνάει μέσα από το Θέρμο. Να γεφυρώνει το τίποτα με το πουθενά!

Σήμερα το γεφύρι στέκει ακόμη εκεί, αγέρωχο, παρότι γερασμένο και ταλαιπωρημένο, να καθρεφτίζεται στα νερά του ίδιου ρέματος, ζωντανός μάρτυρας κι αυτό της μακραίωνης ιστορίας του τόπου. Ένα μέρος μόνο από την καμάρα του είναι εμφανές, καθώς το υπόλοιπο είναι πνιγμένο στα αναρριχώμενα φυτά που το έχουν περιζώσει. Μικρό το άνοιγμα του τόξου του, (δεν φαίνεται να υπερβαίνει τα τρία μέτρα), το ύψος του κάπου ενάμισι μέτρο από την κοίτη του ρέματος και το πλάτος του ούτε που διακρίνεται από τη βλάστηση που το έχει περιζώσει. Η μόνη χρηστική συνεισφορά του – θα μπορούσε να ισχυριστεί κάποιος – είναι να χρησιμεύει ως χώρος για την ανάπτυξη των αναρριχώμενων φυτών, των βάτων και των κισσών, που παλεύουν ποιο να καταλάβει όσο περισσότερο χώρο μπορεί πάνω σε ό,τι έχει απομείνει από το γεφύρι.

Πόσα χρόνια μέρες μετράει η καμπούρα του; Κανείς δεν ξέρει. Έτσι το θυμούνται οι παλιότεροι, έτσι θυμούνται να τους το διηγούνται οι ακόμη πιο παλιοί, αλλά κανείς δεν μπορεί να πει με σιγουριά από πότε είναι εκεί. Το μόνο σίγουρο, πάντως, είναι ότι είναι παλιότερο από τον σύγχρονο οικισμό του Θέρμου, ο οποίος χτίστηκε σχεδόν δύο αιώνες νωρίτερα σε σχέση με το σήμερα, και συγκεκριμένα λίγα χρόνια μετά την απελευθέρωση από τον οθωμανικό ζυγό. Μπορεί και πολύ παλιότερα. Κάποιοι λένε πως προέρχεται απ’ τον καιρό του Ρωμέικου. Άλλοι πάλι πως είναι εκεί από την εποχή του Χριστού. Κανείς όμως δεν μπορεί να αποφανθεί με σιγουριά για την ηλικία του γεφυριού.

Εμφανείς οι πληγές που άφησαν στο κορμί του οι αιώνες που πέρασαν από πάνω του. Το σώμα του γδαρμένο και ξεσκισμένο, αλλά η καρδιά του είναι γερή κι άντεξε. Και, παρά τα τραύματα, καταφέρνει και στέκει ακόμη εκεί. Ίδιο σκέλεθρο, αλλά ζωντανό. Η γερή καμάρα του, που αγόγγυστα σήκωσε αμέτρητο αριθμό ανθρώπων και ζώων που περνούσαν ασφαλείς το μικρό ρέμα χρόνια και χρόνια, μοιάζει πλέον με καμπούρα ανθρώπου που λύγισε από το βάρος των κακουχιών και από την παρέλευση του χρόνου που κάνει και το πιο γερό κορμί να υποχωρήσει.

Πιότερο όμως από τις πληγές στο κορμί του γεφυριού πονάει η ψυχή του.
Αιτία; Η ανθρώπινη απονιά!
Έχει περάσει πολύς πολύς καιρός που δεν είναι χρειαζούμενο πια, καθώς ο παλιός δρόμος, τμήμα του οποίου αποτελούσε και το ίδιο, αντικαταστάθηκε από άλλον παραδίπλα, τον οποίο μπορούσαν να τον χρησιμοποιούν τα κάρα στην αρχή κι αργότερα ως σήμερα τα αυτοκίνητα. Γι’ αυτό, κανείς δε νοιάζεται γι’ αυτό, αφού κανείς απ’ αυτούς που ζουν σήμερα στην περιοχή, αλλά και ούτε και κανείς άλλος από τις πολλές τελευταίες γενιές, το χρειάστηκε ποτέ. Οπότε, ποιος να νοιαστεί; Οι άνθρωποι νοιάζονται για κάτι συνήθως μόνο όταν το έχουν ανάγκη. Μετά το ξεχνούν. Έτσι είναι, δυστυχώς, η ανθρώπινη φύση!

Καταφανείς μάρτυρες της ανθρώπινης απονιάς τα κομμάτια από το σώμα του που λείπουν, οι πελεκητές πέτρες που προφανώς έχουν γίνει οικοδομικά υλικά για άλλες κατασκευές εδώ και πολύ καιρό και πιο πρόσφατα οι κακότεχνες παρεμβάσεις που έγιναν στο ρέμα ακριβώς μπροστά στα πόδια του, ο ακαλαίσθητος πρόχειρος σωληνωτός οχετός και ο επιφανειακός σωλήνας ύδρευσης.

Και είναι και η φύση γύρω του, που απειλεί να το καταπιεί. Από τα πιο μικρά χορταράκια που προσπαθούν να ριζώσουν στα κενά που έχουν δημιουργηθεί στους αρμούς του μέχρι τα βάτα που το έχουν περιζώσει και τα κάθε λογής θάμνα που απειλούν να το καταπιούν.

Και δεν έχουν βρεθεί δυο χέρια συμπονετικά να απλώσουν πάνω του με περιποιητική διάθεση για να το απαλλάξουν έστω από τα κάθε λογής φυτά που σφίγγουν σαν μέγγενη τον λαιμό του και απειλούν να το πνίξουν!
«Γιατί τόση απονιά; Γιατί οι άνθρωποι να σε παρατάνε έτσι όταν δεν σε χρειάζονται;» Αυτά κι άλλα τέτοια, είναι φυσικό να σκέφτεται το γεφυράκι, αλλά δεν έχει μιλιά να το πει στους ανθρώπους. Οι άνθρωποι πρέπει να το καταλάβουν από μόνοι τους. Πρέπει να σκύψουν και ν’ ακούσουν το παράπονό του! Θα γίνει, άραγε, αυτό κάποτε;

Το γεφυράκι έχει υπομονή και περιμένει. Τι άλλο θα μπορούσε να περιμένει, άλλωστε; Μπορεί να είναι ανήμπορο να προσφέρει τίποτα άλλο πια, έτσι ακρωτηριασμένο, γερασμένο και παραγκωνισμένο που παραμένει, αφού κανείς δεν το χρειάζεται πια. Πόσο μάλλον που βρίσκεται τόσο κοντά σε σπουδαία μνημεία της περιοχής, αφού δίπλα είναι ο αρχαιολογικός χώρος του Θέρμου με τη μεγάλη ιστορία, οπότε ποιος να δώσει σημασία σε ένα μισοχαλασμένο γεφύρι. Πώς θα μπορούσε να σταθεί αξιοπρεπώς παραδίπλα από τον ναό του Θερμίου Απόλλωνα και από τόσα άλλα μνημειώδη δημιουργήματα των αρχαίων Αιτωλών;

Κι όμως. Η παρουσία του γεφυριού στον χώρο αυτόν λειτουργεί ως σύνδεσμος των τωρινών και των μελλοντικών γενεών της περιοχής με το παρελθόν και είναι κρίμα που είναι παραγκωνισμένο αυτό το ταπεινό μνημείο. Το γεφυράκι στέκει εκεί σιωπηλό κι αμίλητο και νιώθει ότι κανείς δεν το καταλαβαίνει. Μιλάει μόνο σε όποιον το πλησιάσει με αγάπη και θελήσει να το ακούσει και το μόνο που θα του πει είναι ότι θέλει να μείνει στη γωνιά που γεννήθηκε και πέρασε όλη τη ζωή του.
Να χαίρεται και να καμαρώνει τον κόσμο που αλλάζει κάθε τόσο γύρω του και την κοινωνία που προοδεύει.
Να χαίρεται και να το χαίρονται!
Χρειάζεται, όμως, λίγη αγάπη, λίγη ανθρώπινη φροντισιά!
Θα την έχει, άραγε; Γιατί ποτέ δεν είναι αργά.
Έστω και τώρα!
Το γεφυράκι είναι εκεί και το περιμένει!!
Γι’ αυτό δεν παραδίνεται!!!

*Εκπαιδευτικός – Δημοτικός Σύμβουλος Θέρμου

agrinionews.gr