Οι πελάδες είναι ξύλινα σπιτάκια παραδοσιακής λαϊκής αρχιτεκτονικής της ελληνικής υπαίθρου στην λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου.
Είναι ο πρώτος τύπος κατοικίας που αναπτύχθηκε κατά τον 16ο αιώνα, όταν ναυτικοί και ψαράδες πρωτοκατοίκησαν στην περιοχή.
Oι πελάδες φτιάχνονταν άλλοτε μεμονωμένες και άλλοτε σε ομάδα, σε στρατηγικά σημεία της λιμνοθάλασσας (Τουρλίδα, Πλώστενα, Κλείσοβα κι αλλού), με υλικά από το τοπικό φυσικό περιβάλλον της περιοχής και με μαστορική ευφυΐα.
Όλες οι πελάδες κατασκευάζονταν πάνω σε κάθετους πασσάλους χωμένους βαθιά στη μαλακή οργανική λάσπη, για να μοιράζεται το βάρος. Οι πάσσαλοι ήταν από φτελιές και τα στηρίγματα από αλμυρίκια. Ο σκελετός της τοιχοποιίας κατασκευάζονταν από χοντρό καλάμι και δένονταν με μάτσα από ψαθί. Η επένδυση των τοίχων και της οροφής ήταν από πλεγμένα ψαθιά, ψιλά νεροκάλαμα, φύκια και βούρλα.
Το ψαθί μετά από στέγνωμα στο ήλιο και την κατάλληλη επεξεργασία αποτελούσε το σχοινί γι΄αυτές τις κατασκευές, ενώ πλεχτό το χρησιμοποιούσαν ως χαλί ή στρώμα. Στην αρχή, στην πρώτη τους μορφή, ήταν μονόχωρες ενώ αργότερα, οι πιο σύγχρονες, γίνονταν ξύλινες και με χωριστά δωμάτια.
Επειδή σήμερα ελάχιστες είναι αυτές που φτιάχνονται με την παραδοσιακή τεχνική, ο Δήμος Μεσολογγίου έφτιαξε μια παραδοσιακή πελάδα για τη διατήρηση αυτής της λαϊκής αρχιτεκτονικής. Βρίσκεται στην Κλείσοβα αμέσως μετά το ξενοδοχείο «Theoxenia» και προσφέρει ένα πολύ ωραίο φωτογραφικό θέμα ιδιαίτερα κατά την ώρα που ανατέλλει ο ήλιος πάνω από τον ορεινό όγκο της Βαράσοβας.
sinidisi.gr
