Η Αιτωλοακαρνανία συγκεντρώνει το σύνολο των χαρακτηριστικών που απαιτούνται για να γίνει το πρότυπο σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
Ο αγροτουρισμός είναι μία από τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού, οι οποίες επιδιώκουν την αποφυγή αρνητικών και τη δημιουργία θετικών κοινωνικών, πολιτιστικών και περιβαλλοντικών επιπτώσεων.
Η ελληνική πρακτική και η σχετική με το θέμα βιβλιογραφία, συνοψίζουν μια εννοιολογική οριοθέτηση του όρου «αγροτουρισμός» ως εξής: «Είναι εκείνη η τουριστική δραστηριότητα που αναπτύσσεται σε χώρο μη αστικό από τους απασχολούμενους κύρια στον πρωτογενή και δευτερογενή τομέα και ειδικότερα σε οικογενειακής ή συνεταιριστικής μορφής μικρές τουριστικές μονάδες παροχής αγαθών και υπηρεσιών, με σκοπό την ενίσχυση του αγροτικού εισοδήματος και της τοπικής οικονομίας, τόσο από την εκμετάλλευση των τουριστικών καταλυμάτων (ενοικιαζόμενα δωμάτια, πανσιόν, ξενώνες, camping), όσο και από την τροφοδοσία των τουριστικών μονάδων με προϊόντα τοπικής παραγωγής γεωργικών συνεταιρισμών».
Οι δυνατότητες ανάπτυξης του αγροτουρισμού στην Αιτωλοακαρνανία είναι ανεξάντλητες. Δυστυχώς, όμως, …αναξιόπιστες.
Πλεονεκτήματα και οφέλη
■ Οι γεωργοί διαθέτουν τα προϊόντα τους στους επισκέπτες. Έτσι οι επισκέπτες μπορούν να γευθούν τα ολόδροσα νόστιμα φρούτα, τα ολόφρεσκα λαχανικά και άλλα ντόπια γεωργικά και κτηνοτροφικά προϊόντα, σε μερικές δε περιπτώσεις θα έχουν την ευκαιρία να τα μαζέψουν οι ίδιοι από τα δέντρα ή από το λαχανόκηπο.
■ Οι αγρότισσες φτιάχνουν διάφορα παραδοσιακά τοπικά παρασκευάσματα αξιοποιώντας τα προϊόντα της γεωργικής τους εκμετάλλευσης και της ντόπιας παραγωγής που τα διαθέτουν στους επισκέπτες.
■ Τα παρασκευάσματα αυτά, όπως γλυκά κουταλιού, μαρμελάδες, ζυμαρικά, ελιές, τυριά, κ.α. οι επισκέπτες μπορούν να τα γευτούν στις διακοπές τους, αλλά και να τ' αγοράσουν για το σπίτι τους.
■ Σε μερικές αγροτικές περιοχές κάποιες από τις γεωργικές εργασίες και τις εργασίες του νοικοκυριού γίνονται με παραδοσιακό τρόπο. Ο επισκέπτης θα έχει την ευκαιρία να δει από κοντά τέτοιες εργασίες και να συμμετέχει ακόμα σ' αυτές αν το θελήσει.
■ Η εμπειρία αυτή σε πολλούς από τους επισκέπτες θα είναι ίσως πρωτόγνωρη και ιδιαίτερα στα παιδιά των μεγαλουπόλεων που πολλά πράγματα γύρω από την αγροτική ζωή τα γνωρίζουν μόνο από εικόνες.
■ Με τον αγροτουρισμό επιδιώκεται η διαφύλαξη, η προβολή και η αξιοποίηση της πολιτιστικής μας κληρονομιάς. Ο αγροτικός κόσμος είναι η κοιτίδα της ελληνικής παράδοσης και μαζί με την όμορφη φύση αποτελούν την φυσιογνωμία της Ελληνικής υπαίθρου.
■ Στη διάρκεια του έτους οργανώνονται στην ύπαιθρο διάφορες πολιτιστικές εκδηλώσεις, όπως: Πανηγύρια, ελληνικοί χοροί, αναβίωση παλιών εθίμων κ.α., πού ο επισκέπτης μπορεί να συμμετέχει.
■ Η Ελληνίδα αγρότισσα και σήμερα ακόμα, με την ευαισθησία, τη δεξιοτεχνία, την εργατικότητα και το λεπτό γούστο που την διακρίνουν, συνεχίζει την παράδοση στην υφαντική, στο κέντημα, στο πλέξιμο και φτιάχνει χειροτεχνήματα με χαρακτηριστικά της τοπικής λαϊκής τέχνης.
■ Σε ορισμένες περιοχές οι επισκέπτες θα βρουν να αγοράσουν διάφορα είδη λαϊκής τέχνης όπως υφαντά, κεραμικά, ξυλόγλυπτα, είδη μεταλλοτεχνίας κ.α.
Η Ένωση Αγρινίου εκτιμά ότι η Αιτωλοακαρνανία είναι το ιδανικό πεδίο εφαρμογής δράσεων κάθε μορφής αγροτουρισμού.
Και είναι μάλιστα «κατόρθωμα» σπουδαίο το πώς, σ’ ετούτο το νομό με τους ποταμούς και τις λίμνες, με τα μνημεία της φύσης, τις ιαματικές πηγές, τους παραδοσιακούς οικισμούς και τα γραφικά ορεινά χωριουδάκια με την ιδιαίτερη αρχιτεκτονική, τους υγροβιότοπους και τα Εθνικά Πάρκα στη λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου και τον Αμβρακικό, τους κατασκηνωτικούς ακόμη χώρους, τον εν ζωή ακόμη πρωτογενή τομέα και τους εναπομείναντες υδρόμυλους, με τη λαϊκή τέχνη που εξακολουθεί να υπάρχει και τις προοπτικές που προσδίδει, με τα εκπληκτικά λαογραφικά μουσεία και τα εργαστήρια παραδοσιακών φορεσιών, με τα πανελλήνιας εμβέλειας παραδοσιακά πανηγύρια, τους γυναικείους συνεταιρισμούς και τους ιππικούς ομίλους, την τόσο ανεπτυγμένη κτηνοτροφία, με τις αμέτρητες άλλες πτυχές και τις συνδυαζόμενες έτερες μορφές εναλλακτικού τουρισμού (ορειβασία, κυνήγι, ψάρεμα, ράφτινγκ, αναρρίχηση κ.τ.λ.)… δεν είμαστε πρωταγωνιστές σ’ αυτόν τον τομέα.
Τα τελευταία χρόνια, βέβαια, έχουν υπάρξει κάποιες προσπάθειες, χωρίς, όμως, συνολικό σχεδιασμό και συγκεκριμένη στόχευση. Η ανάδειξη και αξιοποίηση των περιβόητων συγκριτικών πλεονεκτημάτων του νομού μας παραμένει το μεγάλο ζητούμενο και όσες προσπάθειες έχουν γίνει προς αυτή την κατεύθυνση είναι αποσπασματικές και χωρίς ενωτικούς αρμούς μεταξύ τους. Ο αγροτουρισμός μπορεί να αποτελέσει μια εκ των βασικών αναπτυξιακών κατευθύνσεων που ο νομός, αν όχι στο σύνολό του, σίγουρα σε συγκεκριμένες περιοχές, οφείλει ν’ ακολουθήσει.
Γυναικείοι Αγροτουριστικοί Συνεταιρισμοί
Οι Γυναικείοι Αγροτουριστικοί Συνεταιρισμοί αποτελούν ένα σημαντικό οικονομικό, κοινωνικό και πολιτιστικό θεσμό, διότι προάγουν την ανάπτυξη της συλλογικής δράσης των γυναικών, συμβάλλουν ουσιαστικά στην αξιοποίηση των τοπικών πόρων, προσφέρουν συμπληρωματικό εισόδημα στην αγροτική οικογένεια, μεταλαμπαδεύουν τις διαχρονικές ποιοτικές ελληνικές διατροφικές συνήθειες, διατηρούν και προβάλλουν την πολιτιστική κληρονομιά και δημιουργούν συνθήκες συγκράτησης του πληθυσμού στις εστίες του.
Στη χώρα μας, σύμφωνα με τα μητρώα του ΥπΑΑΤ, λειτουργούν περί τους 140 Γυναικείοι Αγροτουριστικοί Συνεταιρισμοί, οι οποίοι δραστηριοποιούνται στη μεταποίηση τοπικών προϊόντων και υπηρεσιών εστίασης, στην παραγωγή ειδών οικοτεχνίας – χειροτεχνίας και στην προσφορά υπηρεσιών αγροτουρισμού.
Οι γυναίκες, αξιοποιώντας τα αγνά και ποιοτικά προϊόντα της ελληνικής γης, ξαναζωντανεύουν τον υπέροχο διατροφικό πολιτισμό που κληρονόμησαν και με παραδοσιακούς τρόπους παράγουν τρόφιμα υψηλής θρεπτικής αξίας, ασφαλή και υγιεινά.
Αναβιώνουν την τοπική πολιτιστική παράδοση και προωθούν στην αγορά χειροτεχνήματα μοναδικά σε χρώματα και αισθητική, προσαρμόζοντας παραδοσιακά σχέδια σε σύγχρονες κατασκευές οικοτεχνίας – χειροτεχνίας και χρησιμοποιώντας υλικά απλά.
Στα αγροτουριστικά καταλύματά τους ο επισκέπτης έχει τη δυνατότητα να απολαύσει μια άλλη μορφή φιλοξενίας, πιο κοντά στην τοπική κοινωνία και στους ρυθμούς του χωριού, καθώς έχει την ευκαιρία να γευτεί αυθεντικές παραδοσιακές γεύσεις και να γνωρίσει τον αγροτικό τρόπο ζωής.
Στην Αιτωλοακαρνανία, υπήρξαν τα προηγούμενα χρόνια αρκετές και σημαντικές προσπάθειες. Ωστόσο, σήμερα οι Γυναικείοι Αγροτουριστικοί Συνεταιρισμοί, στην πλειοψηφία τους υπολειτουργούν. Κάποιοι, δε, έχουν εντελώς εγκαταλείψει την προσπάθεια. Οι λόγοι είναι πολλοί. Δεν στηρίχθηκαν ούτε από την οργανωμένη πολιτεία, στην κεντρική και αποκεντρωμένη της εκδοχή, ούτε από τους πολίτες. Θα ήταν παράληψη, δε, να μην επισημάνουμε τη στρεβλή και εντελώς επιζήμια νοοτροπία, αυτή που μετέτρεψε χώρους που δημιουργήθηκαν για να προβάλουν και να διαδώσουν τα τοπικά προϊόντα, σε… καφετέριες!
