Το iAitoloakarnania.gr σας παρουσιάζει τον απόλυτο ταξιδιωτικό οδηγό για την παραθαλάσσια κωμόπολη της δυτικής Ελλάδος που φημίζεται για τα καταγάλανα νερά της, την ιστορία της, την φιλοξενία και τα υπέροχα αξιοθέατά της…
Η Πάλαιρος, που μέχρι το 1928 ονομάζονταν Ζαβέρδα, ανήκει στο δήμο Ακτίου-Βόνιτσας και βρέχεται από το Ιόνιο πέλαγος. Βρίσκεται ανάμεσα από τον Μύτικα και την Βόνιτσα και απέχει μόλις μισή ώρα από την Λευκάδα.
Η γοητευτική κωμόπολη φημίζεται για τις παραλίες της που γίνονται πόλος έξης κατά τους καλοκαιρινούς μήνες ακόμη και ξένους τουρίστες. Το Βαθυαβάλι, το Βαρκό, το Ποταμάκι και η Πογωνιά είναι μερικές από τις πλαζ που εκτιμούνται από χιλιάδες επισκέπτες.
Αξιοθέατα - Αρχαιολογικοί χώροι-μνημεία
Τα κυριότερα μνημεία που σώζονται σήμερα στη περιοχή είναι:
- Το Κάστρο της Κεχροπούλας. Σώζεται ένας πυλώνας ο διπλός περίβολος της Αρχαίας Ακαρνανικής Πόλης και επίσης έχουν διασωθεί λείψανα αρχαίων οικοδομημάτων.
- Ο Αρχαιολογικός χώρος της Στέρνας, που βρίσκεται κοντά στην Παλιά Πλαγιά.
- Τα Καστέλια της Πλαγιάς, που μάλλον αποτελούσαν τμήμα του οχυρωματικού συγκροτήματος της Στέρνας.
- Το Κάστρο του Γρίβα στη Περατιά.
- Το Ενετικό Κάστρο της Πλαγιάς με την ονομασία Άγιος Γεώργιος που χτίστηκε στα τέλη του 17ου αιώνα και έχει κηρυχθεί διατηρητέο από το 1998. Στο λόφο που είναι κτισμένο το Κάστρο τοποθετεί ο Dorpfeld την κλασσική Νήρικο.
- Το Αρχοντικό του Γρίβα στη Περατιά.
- Το Αρχοντικό του Ράγκου στην Πάλαιρο.
- Το Παλιοχώρι της Πογωνίας και το παλιό χωριό της Πλαγιάς, όπου σώζονται οικοδομήματα των παλιών αυτών οικισμών. Στην περιοχή υπάρχουν κάποιες σπηλιές οι οποίες είναι ανεξερεύνητες.
Η περιοχή έχει να επιδείξει πολλές εκκλησίες και παρεκκλήσια. Ξεχωρίζουν:
- Η Ιερά Μονή Αγίου Δημητρίου βρίσκεται στην Πάλαιρο και χτίστηκε περίπου τον 16ο αιώνα. Το καθολικό της εκκλησίας είναι μονόχωρη λιθόκτιστη και με ημικυκλική αψίδα και δίρριχτη κεραμιδωτή στέγη.
- Το Μοναστήρι της Παναγίας της Ρόμβη βρίσκεται στο Βάτο, είναι ρυθμού βασιλικής μονόκλιτη και πλακοσκέπαστη. Θεωρείται ότι χτίστηκε 100 χρόνια μετά την Άλωση της Πόλης.
Παραλίες
Το σήμα κατατεθέν της Παλαίρου. Οι παραλίες γίνονται πόλος έλξης κατά τους θερινούς μήνες από τουρίστες και αποτελούν την σημαντικότερη πηγή εσόδων για τους ντόπιους. Το Βαθυαβάλι είναι μια από τις καλύτερες παραλίες της Αιτωλοακαρνανίας και ίσως της (δυτικής) Ελλάδος.
Αναλυτικά οι παραλίες:
- Βαθυαβάλι
- Ποταμάκι
- Πογωνιά
- Βαρκό
- Παραλία Παλαίρου
- Άγιος Δημήτριος
- Άγιος Ιωάννης
Δραστηριότητες
Σε μικρή απόσταση βρίσκονται τα νησιά Λευκάδα, Κάλαμος, Μεγανήσι και η γεωγραφική δομή της περιοχής καλύπτει τις απαιτήσεις των επισκεπτών που επιθυμούν απόδραση σε βουνό ή θάλασσα.
Δίπλα από την Πάλαιρο υψώνεται ο ορεινός όγκος του Σέρεκα (1171μ.), ο οποίος αποτελεί έναν από τους τρεις μεγάλους όγκους των Ακαρνανικών όρων, ακόμα υπάρχουν και άλλα μεγάλα και μικρά βουνά. Ενδιαφέρον ακόμη παρουσιάζει η παράκτια ζώνη με τις βραχώδεις ακτές προς την πλευρά του Ιονίου η λιμνοθάλασσα που βρίσκεται ανάμεσα στην Βόνιτσα και στην Λευκάδα, οι αρμυρόβαλτοι και η λίμνη Βουλκαριά.
Η παραδεισένια Πάλαιρος ενδείκνυται για ρομαντικό παραθαλάσιο περίπατο με θέα τα μαγευτικά χρώματα του Ιονίου. Μετά την βόλτα σας μπορείτε να απολαύσετε ένα καφέ σε καφετέριες της περιοχής ή να δοκιμάσετε παραδοσιακά πιάτα από τις όμορφες ταβέρνες της περιοχής.
Πεζοπορία
Το εξωτερικό τμήμα της Παλαίρου θεωρείται ο παράδεισος για τους λάτρεις της πεζοπορίας. Αμέτρητα μονοπάτια που περνούν λόφους, βουνά ,εκκλησίες, μνημεία θα κάνουν τις διακοπές σας ξεχωριστές. Οργανωμένες πεζοπορικές αποδράσεις είναι διαθέσιμες.
Σε μέρη όπου η πεζοπορία είναι κάτι συγκλονιστικό και η τεχνολογία αποτελεί προσβολή για τη μνήμη των Κενταύρων της μυθολογίας μας, προτείνουμε κάποιες διαδρομές μέσα από κακοτράχαλα μονοπάτια, που όμως δε στερούνται φυσικής ομορφιάς, χιλιόμετρα μακριά από τον τουριστικό καταιγισμό και με τον απαραίτητα εξοπλισμό.
Το Paleros Travel μας προτείνει:
– Αγ.Δημήτριος – Αγιος Νικόλαος – Σπηλια Κατασαντώνη – Αρχαία Πάλαιρο.
– Λιμάνι της Παλαίρου – Αρχαια Κεκροπούλα
– Λιμάνι της Παλαίρου – Αγ.Δημήτριος
Η καλύτερη ώρα της μέρας για πεζοπορία είναι νωρίς το πρωί.
Απαραίτητο εξοπλισμό: Αθλητικά παπούτσια, γυαλιά ηλίου, καπέλο, νερό, φωτογραφική μηχανή.
Ποδηλασία
Το ποδήλατο μπορεί να είναι μια αποτελεσματική εναλλακτική λύση για να μπορέσετε να ανακαλύψετε μονοπάτια, διαδρομές και δρόμους στα οποία διαφορετικά δεν θα μπορούσατε να πάτε.
Άλλωστε δεν είναι λίγοι αυτοί οι οποίοι αποφασίζουν να κάνουν διακοπές με ποδήλατο για να επισκευθούν τοποθεσίες λιγότερο αναπτυγμένες τουριστικά και να γνωρίσουν ερημικές παραλίες ακόμα και στην αιχμή της σεζόν.
Με το ποδήλατο μπορείς να πας σε μέρη που μόνο περπατώντας θα ανακάλυπτες, μπορείς να νιώσεις τον τόπο και τους ανθρώπους του, μπορείς να αισθανθείς την ηρεμία και τη γαλήνη, και να ανακαλύψεις ερημικές παραλίες. Στην Πάλαιρο μπορείτε να βρείτε ποδήλατα προς ενοικίαση στο «Paleros Travel» για όλη την οικογένεια σας.
Διαδρομές:
Λιμάνι Παλαίρου προς Πογωνιά
Πάλαιρο προς Μύτικα
Πάλαιρο προς Βόνιτσα
Επίσκεψη στο κτήμα «Γεροκωστόπουλος»
Καταδύσεις
Οι οπαδοί των υποβρύχιων καταδύσεων μπορούν να απευθυνθούν στο diving centre για να θαυμάσουν τον βυθό του Ιονίου. Για όλους όσους επιθυμούν να κάνουν μαθήματα στο κέντρο κατάδυσης θα έχουν στην διάθεση τους όλο τον κατάλληλο εξοπλισμό και εξειδικευμένους εκπαιδευτές!
Καταδυτικά Σημεία:
Κόλπος Αγίας Παρασκευής
Αυτός ο προστατευμένος, κλειστός κόλπος είναι μια ιδανική τοποθεσία για αρχάριους. Η κατάδυση αρχίζει στα ρηχά και στη συνέχεια, μετά από λίγο κολύμπι, βρίσκεστε σε ένα περιβόλι σφουγγαριών που σφύζει από ψάρια, ασπόνδυλα και φύκια.
Αδελφονήσια
Αρέσουν πολύ στους εκπαιδευτές μας οι καταδύσεις σ’ αυτή τη μικρή ομάδα νησιών. Επειδή είναι περιοχή που απαγορεύεται η αλιεία, η μάζα του πληθυσμού των ψαριών είναι εντυπωσιακή.
Άγιος Ιωάννης Πογωνιάς
Με ονομασία που οφείλεται στην παλιά ελληνική εκκλησία που βρίσκεται στον κόλπο, η τοποθεσία αυτή είναι ιδανική για αρχάριους που χρειάζονται προστατευόμενες συνθήκες και ρηχά νερά για την πρακτική τους εξάσκηση.
Άγιος Νικόλαος
Για τον δύτη που έχει κάποια εμπειρία και θέλει να πάει λίγο πιο βαθιά, το νησί του Άγιου Νικολάου προσφέρει την καλύτερη τοιχο-κατάδυση στον κόλπο. Η κατακόρυφη επιφάνεια του βράχου ξεκινά από τα 5 μέτρα περίπου και βυθίζεται στα 20 μέτρα, με αμέτρητες γωνιές και σχισμές σε όλη την επιφάνεια που αποτελούν ιδανικές φωλιές όλων των ειδών θαλάσσιας ζωής.
Πυργίσκος
Αόρατη από την επιφάνεια, μια κορυφή υψώνεται από τα βάθη του Ιονίου και φτάνει μέχρι και 10 μέτρα κάτω από την επιφάνεια. Το υποθαλάσσιο ύψωμα σφύζει από υδρόβια ζωή που συμπεριλαμβάνει μεγάλα κοπάδια από ψάρια διαφόρων ειδών, μπαρμπούνια και σφυρίδες.
Σπηλιά Λευκάδος
Αυτή η συναρπαστική τοποθεσία κατάδυσης ξεκινάει με μια τοίχο-κατάδυση περίπου 30 μέτρα βάθος, όπου θα δείτε μια σπηλιά πριν ξεκινήσετε μια ανοδική πορεία σε έναν μακρύ διάδρομο.Και αυτή η κατάδυση μπορεί να γίνει ως Κατάδυση Περιπέτειας στο πλαίσιο του προγράμματος Advanced Open Water Diver της PADI.
Θαλάσσια σπορ/ιστοπλοΐα
Η Πάλαιρος θεωρείται ένα ιδανικό μέρος για άτομα που θέλουν να «δαμάσουν» τη θάλασσα του Ιονίου, σερφίστες, από αρχάριους έως έμπειρους. Ένας μοναδικός συνδυασμός δυνατού αέρα με χαμηλό κυματισμό θα σας επιτρέψει να ξεδιπλώσετε τις τεχνικές σας.
Εξαιτίας του κλίματος, την ομορφιά του τοπίου, τα κρυστάλλινα και ήρεμα νερά τον άνεμο αποτελεί σίγουρα το ιδανικό μέρος για τους λιγότερο έμπειρους που θέλουν να αφοσιωθούν σε αυτή την δραστηριότητα.
Αγροτουρισμός
Όπως μας ενημερώνει το Paleros Travel, το κλίμα της Παλαίρου είναι ήπιο μεσογειακό, με πολλές βροχές από Νοέμβριο μέχρι Ιανουάριο και μεγάλη ηλιοφάνεια όλο το έτος. Είχε ανέκαθεν πλούσια βλάστηση και είναι τόπος με πλούσια αγροτική παραγωγή, στηριγμένη κυρίως στην καλλιέργεια της.
Έτσι τα προϊόντα που επιβάλλεται να δοκιμάσετε είναι τα εξής:
Κρασί
Το «νησί» της Παλαίρου αποτελείται από μεγάλες εκτάσεις με αμπελώνες, για την παρασκευή πολλών διαφορετικών τύπων κρασιού. Παραδοσιακά, κάθε οικογένεια παράγει το δικό της κρασί, αφού οι Παλαιριότες το περιλαμβάνουν καθημερινά στο τραπέζι τους. Καλλιεργούνται πολλές ποικιλίες κρασιού, που κάθε μία ξεχωρίζει για τη γεύση, το χρώμα και το άρωμα της.
Ελαιόλαδο
Η Πάλαιρος είναι γεμάτη ελαιώνες και ένα από τα κυριότερα προϊόντα παραγωγής, μαζί με τη σταφίδα, είναι το ελαιόλαδο. Υπάρχουν πολλά ελαιοτριβεία, που παράγουν το λάδι, με τον παλιό φυσικό τρόπο, που πιστοποιεί την ποιότητα του λαδιού, χωρίς να την αλλοιώνει. Ένα ακόμη Παλαιριότικο προϊόν, που εξάγεται και είναι γνωστό για την εξαιρετική ποιότητά του.
Μέλι
Στην ορεινή Πάλαιρο, παράγεται το Παλαιριότικο μέλι, με παραδοσιακό και φυσικό τρόπο. Έχει υπέροχη γεύση και ιδανική πυκνότητα. Μπορείτε να ζητήσετε να δοκιμάσετε κηρήθρα, που είναι πολύ εύγευστη και
θρεπτική.
Παραδοσιακό Ραβανί
Φτιάχνετε από γενιά σε γενιά εδώ στη Πάλαιρο με το ίδιο τρόπο. Είναι ελάχιστες οι νοικοκυρές που το φτιάχνουν διότι έχει τα μυστικά του για να το πετύχεις. Φτιάχνετε σε λευκό και σε σκούρο καφέ χρώμα. Το μυστικό της επιτυχίας που με δυσκολία το μάθαμε είναι τo τοπικό μελί, το λάδι όπως και η χειροκίνητη εργασία.
Ο λευκός χαλβάς
Tο τοπικό λάδι και τοπικά καρύδια είναι τα ιδιαίτερα υλικά που κάνουν αυτό το γλυκό να είναι στο τραπέζι σε κάθε γιορτή στις οικογένειες τις Παλαίρου. Εύκολο στα υλικά αλλά δύσκολο στην εκτέλεση λένε οι γιαγιάδες. Ένα άλλο χαρακτηριστικό είναι η αντοχή του. Κρατάει τη γεύση και τo άρωμα έως και 20 ημέρες.
Το γλυκό του κουταλιού
Τα γλυκά του κουταλιού και τα παραδοσιακά γλυκά προέρχονται από πατροπαράδοτες συνταγές και αγνές πρώτες ύλες, ενώ αποτελούν το απαραίτητο επιδόρπιο στα απολαυστικά γεύματα των κατοίκων της Παλαίρου.
Ένα από τα πιο γνωστά παραδοσιακά γλυκά της Παλαίρου είναι το κολοκυθάκι το οποίο φτιάχνετε από τοπικό λευκό κολοκυθάκι. Πρόκειται για ένα ιδιαίτερο γλυκό που περιέχει μικρή ποσότητα από το τοπικό ποτό και η οποία σερβίρετε συνήθως με παγωτό καϊμάκι (φτιαγμένο από πρόβειο γάλα).
Ανάμεσα στα πολυάριθμα γλυκά του κουταλιού – που υπάρχουν σε κάθε σπίτι της Παλαίρου – ξεχωρίζουν το δαμάσκηνο, το μελιτζανάκι, το κυδώνι, το πορτοκάλι, το συκαλάκι, το σταφύλι, το καρυδάκι και το βύσσινο.
Αρχαία Πάλαιρος
Στο δυτικό άκρο της Ακαρνανίας, απέναντι από τη Λευκάδα, πάνω στο βραχώδες ύψωμα με την ονομασία «Κεχροπούλα» (υψόμετρο 272 μ.), πολύ κοντά στο ομώνυμο χωριό (πρώην Ζαβέρδα) και σε απόσταση 15 χλμ. περίπου ΝΔ από τη Βόνιτσα, διατηρούνται τα ερείπια της αρχαίας Παλαίρου.
Ο οχυρωματικός της περίβολος, συνολικού μήκους 2 περίπου χλμ., αποτελεί ένα από τα εκπληκτικότερα δείγματα της Ακαρνανικής οχυρωματικής τέχνης και διατηρείται ακόμα όρθιος σε όλο το μεγαλείο του.
H ταύτιση της πόλης, με βάση τις αναφορές του Στράβωνα, με την αρχαία Πάλαιρο, βρίσκει σήμερα σύμφωνους όλους τους μελετητές, ενώ έχει τεκμηριωθεί και με επιγραφικές μαρτυρίες.
Η τοποθεσία δεσπόζει στη γύρω πεδιάδα, με τη μεγάλη λίμνη της Βουλκαριάς στα ΒΔ της (το αρχαίο Μυρτούντιον σύμφωνα με τον Στράβωνα), γεγονός που υποδηλώνει τη σημασία της ως στρατηγικού σημείου κατά την αρχαιότητα, καθώς βρισκόταν κοντά στις γνωστές Κορινθιακές αποικίες της Λευκάδας, του Σολλίου και του Ανακτορίου.
Η Πάλαιρος αναφέρεται για πρώτη φορά από τον Θουκυδίδη, όταν το 431 π. Χ. οι Αθηναίοι καταλάβανε και παραδώσανε σε αυτήν την κορινθιακή αποικία Σόλλιον, η οποία βρίσκονταν στην Ακαρνανική ακτή απέναντι από την Λευκάδα. Επίσης, από τον Ξενοφώντα, το 389-388 π.Χ. όταν ο Αγησίλαος, μετά από αίτημα των Αχαιών, ήρθε στην Ακαρνανία και εξανάγκασε τους Ακαρνάνες να διαλύσουν τη συμμαχία τους με τους Αθηναίους και τους Βοιωτούς και να συνάψουν ειρήνη με τους Αχαιούς και συμμαχία με τους Σπαρτιάτες.
Στο εσωτερικό της πόλης ιδιαίτερης μνείας αξίζει ο οικιστικός ιστός, οργανωμένος κατά το ιπποδάμειο σύστημα. Όπως φαίνεται από τα ορατά κατάλοιπά της, ακολουθήθηκε ένα ενιαίο σχέδιο και μια πολεοδομική διάταξη ανάλογη με εκείνη πολλών άλλων γνωστών αρχαίων πόλεων.
Σε περίοπτη θέση, στα χαμηλά πρανή και στα ΝΑ της οχύρωσης, διατηρούνται τα θεμέλια της αρχαίας αγοράς. Διακρίνεται επίμηκες οικοδόμημα στην βόρεια πλευρά της, που αποτελούσε πιθανότατα στοά. Μπροστά από αυτή και δυτικά της ΝΑ γωνίας της σώζονται τα θεμέλια ενός ημικυκλικού βάθρου, στο οποίο οδηγεί ένας αναβαθμός, λαξευμένος στο φυσικό βράχο. Η αγορά επικοινωνεί με την πεδιάδα στα ΝΑ της με μια πύλη (Ν πύλη ή πύλη ΣΤ΄).
Στο ψηλότερο σημείο της οχύρωσης, στα ΒΑ, υπάρχει η φυσικά οχυρωμένη ακρόπολη, στην οποία διατηρείται μικρή δεξαμενή. Εκτός των τειχών της πόλης υπάρχει επίσης πληθώρα θεμελίων ιδιωτικών οικιών και άλλων οικοδομημάτων, ενώ στα Δ και στα Ν της εκτείνονται τα νεκροταφεία της.
Το λιμάνι της αρχαίας πόλης βρίσκεται σε απόσταση 4,5 χλμ., στα Β της παραλίας του όρμου Παλαίρου και Β του παραλιακού χωριού της Πογωνιάς. Στη παραλία του χωριού αυτού και μέσα στην θάλασσα, έχει εντοπιστεί αρχαίος μόλος, μήκους 220 μ. περίπου.
Στο λόφο που υψώνεται αμέσως Δ της αρχαίας πόλης, βρίσκεται το ιερό του Προφήτη Ηλία, το οποίο θα πρέπει να της ανήκε, ενώ στην περιοχή ΝΑ της και σε απόσταση 1 χλμ. ΒΑ της νέας Παλαίρου, συναντάμε την οχυρωμένη θέση Καστρί (πάνω από τη Μονή του Αγίου Αθανασίου) και κάτω στην πεδιάδα, 1 χλμ. ΒΔ της προηγούμενης θέσης, τον πύργο της Σκλάβαινας.
