Της Βάσως Αγγελέτου
Αλλαγή εποχής στη νομισματική πολιτική της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σηματοδοτεί η χθεσινή μείωση των επιτοκίων κατά 25 μονάδες βάσης (0,25%) -η πρώτη μείωση από το 2019-, χωρίς ωστόσο αυτό να σημαίνει ότι φέρνει ουσιαστική ανακούφιση των δανειοληπτών, τουλάχιστον προς ώρας.
Και αυτό διότι, όπως αναφέρουν στο Capital.gr αρμόδιες ευρωπαϊκές πηγές, ο πήχης της νομισματικής χαλάρωσης για το 2024 τοποθετείται τελικώς πολύ χαμηλότερα από τις τελικές εκτιμήσεις. Οι ίδιες πηγές κάνουν λόγο για μείωση των επιτοκίων κατά μισή μονάδα συνολικά εντός του έτους, στο 3,50%, εφόσον επιβεβαιωθούν οι προσδοκίες για αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στο 2% μετά το καλοκαίρι.
Υπό αυτές τις συνθήκες, υψηλόβαθμα τραπεζικά στελέχη με τα οποία μίλησε το Capital.gr εξηγούν ότι η επίδραση από τη μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ κατά μισή μόλις μονάδα φέτος δεν αναμένεται να γίνει ιδιαίτερα αισθητή στους δανειολήπτες.
Αυτό συμβαίνει γιατί κάποιες κατηγορίες δανείων -όπως τα στεγαστικά- έχουν χορηγηθεί κυρίως με σταθερό επιτόκιο όπου παρατηρείται μια ελαφρά χρονική υστέρηση στη μετακύλιση των μειωμένων επιτοκίων στην τελική τιμολόγηση για τον νέο δανειολήπτη. Εξαίρεση αποτελούν τα επιχειρηματικά και τα καταναλωτικά, ωστόσο, στα νέα προϊόντα επίσης η μείωση του τελικού επιτοκίου θα είναι συγκρατημένη στην παρούσα φάση.
Πώς επηρεάζεται αναλυτικά κάθε κατηγορία δανείων:
- Στεγαστικά: Σε ό,τι αφορά στα υφιστάμενα δάνεια, και συγκεκριμένα σε όσα είχαν εκταμιευτεί πριν το 2023, προστατεύονται από την έκτακτη ρύθμιση που εφάρμοσαν οι τράπεζες τον Μάρτιο του 2023 για "πάγωμα" των κυμαινόμενων επιτοκίων στα επίπεδα του 2,70% για όσα συνδέονται με Euribor 1 μήνα, 2,85% για Euribor 3 μηνών και Saron 1,20% για δάνεια σε ελβετικό φράγκο. Στο εν λόγω μέτρο υπολογίζεται ότι έχουν ενταχθεί 422.000 δανειακές συμβάσεις στεγαστικών δανείων, συνολικού ύψους 18 δισ. ευρώ.
Για να δει διαφορά (μείωση) ο δανειολήπτης από τα σημερινά επίπεδα δόσης που καταβάλει, θα πρέπει το Euribor να υποχωρήσει κάτω από αυτά τα επίπεδα (από το 3,75% όπου βρίσκεται σήμερα). Αυτό σημαίνει ότι μέχρι την άνοιξη του 2025 όπου διαρκεί το μέτρο προστασίας, δεν αναμένεται να αλλάξει κάτι για τους δανειολήπτες στεγαστικών δανείων που εκταμιεύτηκαν πριν το τελευταίο ενάμιση έτος.
Για τους νέους δανειολήπτες στεγαστικών δανείων, και συγκεκριμένα κυμαινόμενου επιτοκίου, επίσης η επίδραση είναι περιορισμένη δεδομένου ότι το 90% των δανείων που εκταμιεύονται σήμερα αφορούν σε δάνεια σταθερού επιτοκίου. Όσον αφορά στα επιτόκια που προσφέρουν σήμερα οι τράπεζες στη στεγαστική πίστη, αυτά διαμορφώνονται στα επίπεδα του 4% για σταθερό επιτόκιο 10ετίας, ενώ όλες σχεδόν οι τράπεζες προωθούν προϊόν στεγαστικής πίστης με σταθερό τριετίας και επιτόκιο λίγο πάνω από το 3%.
- Καταναλωτικά: Δεδομένου ότι στην πλειονότητά τους είναι δάνεια κυμαινόμενου επιτοκίου, οι δανειολήπτες θα δουν τη δόση τους να υποχωρεί όσο η ΕΚΤ αποκλιμακώνει τα επιτόκια της. Η ανακούφισή τους, ωστόσο, θα είναι προς το παρόν πολύ περιορισμένη, δεδομένου ότι τα επιτόκια σε αυτή την κατηγορία δανεισμού είναι τα υψηλότερα (άνω του 10%), γεγονός που καθιστά τη μείωση της δόσης ανεπαίσθητη, ουσιαστικά.
- Επιχειρηματικά: Πρόκειται για την κατηγορία δανείων όπου η πρώτη μείωση των επιτοκίων της ΕΚΤ θα γίνει περισσότερο ορατή. Ο λόγος είναι ότι, στη συντριπτική τους πλειονότητα, τα επιχειρηματικά δάνεια συνδέονται με Euribor - με εξαίρεση τις εκταμιεύσεις που συνδέονται με το Ταμείο Ανάκαμψης. Δεδομένων, μάλιστα, των υψηλών ορίων που διατηρούν οι επιχειρήσεις -ιδίως οι πιο μεγάλες- η επίπτωση στην υποχώρηση της δόσης αναμένεται να είναι περισσότερο αισθητή.
