Ενα νέο τοπίο διαγράφεται στον τομέα των ασφαλιστικών εισφορών, τόσο των επιχειρήσεων όσο και των ελευθέρων επαγγελματιών, μετά την απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας.
Η προσφάτως δημοσιευθείσα υπ' αριθμ. 1833/2021 απόφαση της Ολομελείας του Συμβουλίου της Επικρατείας μετέβαλε τα δεδομένα αναφορικά με το ζήτημα της παραγραφής των ασφαλιστικών οφειλών. Στα πλαίσια πιλοτικής δίκης το Ανώτατο Δικαστήριο έκρινε αντισυνταγματική τη διάταξη του νόμου Κατρούγκαλου, η οποία θέσπιζε 20ετή παραγραφή των αξιώσεων για καταβολή ασφαλιστικών εισφορών. Αποφάνθηκε, δε, ότι ισχύει 10ετής παραγραφή, τόσο για τις αξιώσεις του τέως ΙΚΑ, όσο και των λοιπών ασφαλιστικών φορέων, οι οποίοι εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ.
Μειώνονται σημαντικά τα χρέη
Η κρίση και η απόφαση αυτή οριοθετεί πλέον στη δεκαετία τις υποχρεώσεις για καταβολή ασφαλιστικών εισφορών που οφείλονται, τόσο για τις επιχειρήσεις που πρέπει να καταβάλλουν εισφορές για τους εργαζομένους τους, όσο και για τους ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους, αγρότες κ.λπ. που καταβάλλουν εισφορές για τη δική τους ασφάλιση.
Ελεύθεροι επαγγελματίες που οφείλουν ασφαλιστικές εισφορές 20ετίας και η οφειλή τους με τα πρόσθετα τέλη είχε φθάσει σε υψηλά ποσά, επικαλούμενοι την πρόσφατη απόφαση θα περιορίσουν σημαντικά τις οφειλές τους. Αυτό σε αρκετές περιπτώσεις θα παράσχει δυνατότητα συνταξιοδότησης, δεδομένου ότι αποποιούμενοι τον παραγεγραμμένο χρόνο ασφάλισης θα έχουν χαμηλότερη οφειλή.
Δεν πρέπει, δε, να λησμονούμε ότι η συνολική οφειλή περιλαμβάνει κεφάλαιο αλλά και πρόσθετα τέλη, τα οποία είναι ιδιαίτερα υψηλά για τις παλαιότερες οφειλές. Επισημαίνω βέβαια ότι ο ασφαλισμένος θα έχει πλέον δυνατότητα αποποίησης λόγω παραγραφής του χρόνου πέραν της δεκαετίας. Η αποποίηση χρόνου όμως συνεπάγεται και περιορισμό του χρόνου ασφάλισης, που σε κάποιες περιπτώσεις είναι απαραίτητος για τη θεμελίωση ενός συνταξιοδοτικού δικαιώματος.
Περιορισμός οφειλής και συνταξιοδότηση
Σε κάθε περίπτωση, κατ' επέκταση ο ασφαλισμένος, εφόσον έχει δυνατότητα αξιοποίησης της δεκαετούς παραγραφής (όταν δηλαδή δεν έχει χωρήσει ενέργεια που διέκοψε την παραγραφή), θα πρέπει να βρίσκει την ιδανική ισορροπία περιορισμού οφειλής και απαραίτητου για συνταξιοδότηση χρόνου, ώστε να καταλήγει στα καλύτερα δυνατά αποτελέσματα.
Είναι βέβαιο ότι για τον ΕΦΚΑ η απόφαση συνεπάγεται περιορισμό των εισφορών και αυτό είναι ιδιαίτερα προβληματικό για την επίτευξη ισορροπίας εσόδων – παροχών, κάτι που είναι απαραίτητο για την ορθή λειτουργία ενός ασφαλιστικού συστήματος. Θεωρώ ότι η δεκαετής παραγραφή θα αποτελέσει έναυσμα ταχύτερων ελέγχων από πλευράς ελεγκτικών οργάνων του ΕΦΚΑ, που μέχρι τώρα, θεωρώντας ότι η οφειλή δεν παραγράφεται προ της παρόδου 20ετίας, εβράδυναν στη διενέργεια ελέγχων.
Ένα ζήτημα που, κατά την άποψή μου, πλέον θα κριθεί είναι το αν η δεκαετής (και όχι εικοσαετής) παραγραφή θα επεκταθεί και στην αναζήτηση παροχών που καταβλήθηκαν αχρεώστητα. Άποψή μου είναι ότι και στην περίπτωση αυτή θα πρέπει να εφαρμόζεται δεκαετής παραγραφή, κάτι που ίσχυε στο παρελθόν.
