Του Λίνου Υφαντή,

Μια άγνωστη πτυχή της ιστορίας των Αιτωλών και των Αγραίων είναι οι επιδρομές που αντιμετώπισαν κατά την πρώτη περίοδο της Ρωμαιοκρατίας. Η Αιτωλία αποτέλεσε μέλος της ρωμαϊκής επικράτιας από το 189 π.Χ. μετά την οριστική ήττα του Αντίοχου.

Έκτοτε η Ρώμη εγκατέστησε φρουρές στην Αιτωλική επικράτεια. Στην πορεία η  στρατιωτική ρωμαϊκή παρουσία εξασθένησε διότι οι Ρωμαίοι μετακινούσαν τα στρατεύματα τους σε πιο νευραγλικές περιοχές της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, η οποία μεγάλωνε συνεχώς. Αυτό είχε ως παράπλευρη συνέπεια οι Αιτωλοί να είναι εκτεθειμένοι στην ενδοχώρα σε εισβολές βαρβαρικών λαών και τοπικών φύλων, οι οποίοι λυμαίνονταν την περιοχή. Το πρώτο μισό του 1ου αιώνα π.Χ. ακολούθησαν εισβολές από θάλασσα με συνέπειτα να καταληφθεί η Καλυδώνα και η Ναύπακτος. Οι Αιτωλοί απευθύνθηκαν δύο φορές στους Ρωμαίους.

Την πρώτη φορά οι Ρωμαίοι έστειλαν τον Λεύκιο Καλβισίο Πείσων, ο οποίος ήταν διοικητής της Μακεδονίας το 57 -55 π.Χ. Ο Πείσαν στρατοπέδευσε στην αρχαία πόλη Αμβρακία και εκδίωξε τους εισβολείς. Στη συνέχεια όμως μετά την αναχώρηση του Πείσωνα οι επιδρομείς προέβησαν σε νέες λεηλασίες στην Αιτωλία και στη χώρα των Αγραίων καταστρέφοντας Αιτωλικές πόλεις όπως την Αρσινόη, τη Στράτο και τη Ναύπακτο.

Τη δεύτερη φορά οι Ρωμαίοι έστειλαν τον Γάιο Καλβίσιο Σαβίνο με 5 λόχους και λίγους ιππείς, ο οποίος έγινε κύριος της Αιτωλίας και εξεδίωξε τους εισβολείς από τη Καλυδώνα και Ναύπακτο.

Έως το 31 π.Χ. η Αιτωλία αντιμετώπιζε μεν εισβολές λόγω της αναρχίας που υπήρχε εξαιτίας της απουσίας Ρωμαϊκού Στρατού, ωστόσο ήταν ελεύθεροι να ασκούν περιορισμένη τοπική εξουσία με τη δική τους θρησκεία και νόμους. ¨Ολα τελείωσαν το 31 π.Χ. όταν ο νικητής της ναυμαχίας του Ακτίου Οκταβιανός τιμώρησε τους Αιτωλούς διότι βοήθησαν τον αντίπαλο του Αντώνιο και τη βασίλισσα της Αιγύπτου Κλεοπάτρα και μετοίκησε βίαια όσους διέμεναν στο βορρά στη Νικόπολη. Το νότιο κομμάτι της Αιτωλίας, η Καλυδώνα και η Ναύπακτος το πέρασε διοικητικά στην Πάτρα και μετοίκησε εκεί τους κατοίκους της στέλνοντας πολύτιμα λάφυρα εκεί μεταξύ άλλων το άγαλμα της Λαφριάς Αρτέμιδος της Καλυδώνας.

Όσο για το ποιοι ήταν οι βάρβαροι εισβολείς, εδώ υπάρχει μία ασάφεια. Ομαδικές μετακινήσεις λαών όπως στο μεσαίωνα ή όπως στην περίπτωση των Γαλατών δεν υπήρχαν στον Ελλαδικό χώρο τον 1ο αιώνα π.χ. και κατά πάσα πιθανότητα οι αναφορές αφορούν τοπικά φύλα όπως τους Δόλοπες και τους Αγραίους.

Με πληροφορίες από:

Ιστορία των Αιτωλών από των αρχαιοτάτων χρόνων μέχρι του 1829 / Χαβέλλας, Θεόδωρος Α. [Αθήνα:1883)

agrinionews.gr