Η τελική έκθεση του Εργαστηρίου για τη βιώσιμη χρήση φυτοφαρμάκων.

70 συμμετέχοντες παρακολούθησαν το εργαστήριο του Δικτύου ΚΓΠ της ΕΕ με τίτλο « Καινοτόμος προστασία αροτραίων καλλιεργειών - με βιώσιμη χρήση φυτοφαρμάκων».

• Το εργαστήριο επικεντρώθηκε στην ανταλλαγή γνώσεων και την ανταλλαγή καινοτόμων, εμπνευσμένων πρακτικών που υποστηρίζουν αγρότες, συμβούλους και άλλους ενδιαφερόμενους φορείς για να εξασφαλίσουν μεγαλύτερη υιοθέτηση μη χημικών μεθόδων φυτοπροστασίας στις αροτραίες καλλιέργειες χρησιμοποιώντας οικονομικά και οικολογικά βιώσιμες προσεγγίσεις.

Η τελική έκθεση του εργαστηρίου παρουσιάζει ένα πλαίσιο για την υποστήριξη του σχεδιασμού και της υιοθέτησης ολοκληρωμένων στρατηγικών διαχείρισης παρασίτων σε επίπεδο αγροκτημάτων, καθώς και ευκαιριών έρευνας και καινοτομίας στην ΕΕ.

Η έκθεση υπογραμμίζει τα αποτελέσματα των συζητήσεων δικτύωσης μεταξύ Επιχειρησιακών Ομάδων (OGs) και άλλων καινοτόμων έργων και πρωτοβουλιών που ασχολούνται με βιώσιμους τρόπους μείωσης των χημικών φυτοφαρμάκων στις αροτραίες καλλιέργειες.

Η έκθεση παρουσιάζει επίσης οικονομικές, οικολογικές, τεχνολογικές, βασισμένες στη γνώση, κοινωνικές προκλήσεις, λύσεις και ερευνητικές ανάγκες από την πρακτική για βιώσιμη προστασία των καλλιεργειών στις αροτραίες καλλιέργειες. Αυτά εντοπίστηκαν από τους συμμετέχοντες του εργαστηρίου, μαζί με μελλοντικές ιδέες έργων.

Οι αροτραίες καλλιέργειες (όπως δημητριακά, ελαιούχοι σπόροι, όσπρια, πατάτες, ζαχαρότευτλα) καλύπτουν μεγάλο μέρος της ευρωπαϊκής γεωργικής καλλιέργειας και διαδραματίζουν ουσιαστικό ρόλο στην επισιτιστική ασφάλεια - άμεσα από την άποψη της ανθρώπινης διατροφής και ως συστατικό στις ζωοτροφές για τα ζώα.

• Εγγενή και χωροκατακτητικά παράσιτα, ασθένειες και ζιζάνια, μηχανισμοί αντοχής στα φυτοφάρμακα, καθώς και οι αυξανόμενες ακραίες καιρικές συνθήκες, επιβαρύνουν την παραγωγή αροτραίων καλλιεργειών. Η διασφάλιση της βιωσιμότητας και της ανταγωνιστικότητας με μειωμένη εισροή φυτοφαρμάκων αποτελεί μείζονα πρόκληση, αλλά παρέχει επίσης οφέλη για το περιβάλλον, την ανθρώπινη υγεία και τη γεωργική πρακτική.

Η ΕΕ και τα κράτη μέλη της επιδιώκουν να μειώσουν την εξάρτηση από τα χημικά φυτοφάρμακα στη γεωργία, καθώς και τους κινδύνους τους για την ανθρώπινη υγεία και το περιβάλλον σχεδιάζοντας και εφαρμόζοντας πιο ολοκληρωμένες και βιώσιμες προσεγγίσεις, ενώ ταυτόχρονα διασφαλίζουν την ανταγωνιστικότητα της γεωργίας της ΕΕ.

Η μείωση της χρήσης φυτοφαρμάκων κατά 50% έως το 2030 σε επίπεδο Ευρωπαϊκής Ένωσης, με ταυτόχρονη ενίσχυση των διατάξεων για την ολοκληρωμένη διαχείριση παρασίτων (IPM) και προώθηση της μεγαλύτερης χρήσης ασφαλών εναλλακτικών τρόπων προστασίας της συγκομιδής από παράσιτα και ασθένειες αποτελούν μέρος των συγκεκριμένων στόχων της στρατηγικής Farm to Fork.

Αυτή η ευρωπαϊκή στρατηγική χαράσσει μια νέα πορεία για τη βιώσιμη γεωργία. Για να αντιμετωπίσουν τις προκλήσεις της μετάβασης προς νέες πρακτικές και πιο βιώσιμα μέτρα προστασίας των καλλιεργειών, οι αγρότες και οι σύμβουλοι πρέπει να αισθάνονται αυτοπεποίθηση και να λαμβάνουν ολοκληρωμένη υποστήριξη μέσω πληροφοριών, ανταλλαγής γνώσεων και κατάρτισης.

Οι ανταλλαγές γνώσεων μεταξύ έργων και πρωτοβουλιών, συμπεριλαμβανομένων των επιχειρησιακών ομάδων EIP-AGRI και των έργων Horizon 2020/Europe και βασικών παραγόντων που εργάζονται στον τομέα της βιώσιμης φυτοπροστασίας, μπορούν να παρέχουν σημαντικές γνώσεις και καινοτομίες που συμβάλλουν στην εκπλήρωση αυτών των αναγκών στη διαδικασία μείωσης της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων και συμβάλλουν στη δημιουργία καινοτόμων δικτύων.

Συνολικός στόχος

Ο γενικός στόχος του εργαστηρίου ήταν να προωθήσει τη δικτύωση μεταξύ Επιχειρησιακών Ομάδων (OGs) και άλλων καινοτόμων έργων και πρωτοβουλιών που ασχολούνται με βιώσιμους τρόπους μείωσης των χημικών φυτοφαρμάκων στις αροτραίες καλλιέργειες (δημητριακά, ελαιούχοι σπόροι, όσπρια, πατάτες, ζαχαρότευτλα). Το εργαστήριο δημιούργησε συνθήκες για ανταλλαγή γνώσεων, καθώς και για ανταλλαγή καινοτόμων και εμπνευσμένων πρακτικών για τη διασφάλιση μεγαλύτερης αφομοίωσης μη χημικών μεθόδων καταπολέμησης παρασίτων και ασθενειών και για την υποστήριξη αγροτών και συμβούλων στην πορεία τους προς την επιτυχή εφαρμογή μέτρων βιώσιμης φυτοπροστασίας.

Κύρια θέματα

Οικοδόμηση και ανταλλαγή πρακτικών γνώσεων σχετικά με καινοτόμα και εναλλακτικά εργαλεία και στρατηγικές διαχείρισης παρασίτων και ασθενειών σε αροτραίες καλλιέργειες (δημητριακά, ελαιούχοι σπόροι, όσπρια, πατάτες, ζαχαρότευτλα), συμπεριλαμβανομένων:

• καινοτόμες προσεγγίσεις και καλά παραδείγματα για την κλιμάκωση/εκτόνωση της βιώσιμης φυτοπροστασίας
• ολιστικές, οικολογικά και οικονομικά ορθές λύσεις για τα υπάρχοντα φυτοϋγειονομικά προβλήματα και για εκείνα που αναδύονται ή αυξάνονται ως αποτέλεσμα της κοινωνικής επιθυμίας να μειωθεί η εξάρτηση από φυτοφάρμακα, π.χ. διαχείριση του εδάφους, στοχευμένες μεθόδους φυτοπροστασίας και υποστηρικτικές τακτικές.
• προκλήσεις και ευκαιρίες για βιώσιμα μέτρα φυτοπροστασίας
• αλληλεπίδραση και δικτύωση με τους σχετικούς ενδιαφερόμενους φορείς κατά μήκος της αλυσίδας αξίας («από το αγρόκτημα στο πιάτο»)
• έρευνα, συμβουλευτική υποστήριξη και κατάρτιση

Συγκεκριμένοι στόχοι:

• Ανταλλαγή γνώσεων και καλών πρακτικών, πρωτοβουλιών, ευκαιριών και εργαλείων (αλλά και προσεγγίσεων που δεν λειτούργησαν – τεχνικά ή οικονομικά) σχετικά με τη μείωση της χρήσης χημικών φυτοφαρμάκων στις αροτραίες καλλιέργειες:
  • Προληπτικά και θεραπευτικά μέτρα
  • Εναλλακτικά φυτοπροστατευτικά προϊόντα
  • Στρατηγικές IPM
  • Οργανικές στρατηγικές
  • Λειτουργική βιοποικιλότητα και αγροοικολογικές προσεγγίσεις
  • Συστήματα γεωργίας ακριβείας
• Εντοπισμός προκλήσεων και διερεύνηση πιθανών λύσεων
• Προσδιορισμός αναγκών από την πρακτική (αγρότες και σύμβουλοι) και πιθανά κενά γνώσης που μπορεί να καλυφθούν από την έρευνα
• Προώθηση δικτύωσης μεταξύ επιχειρησιακών ομάδων EIP-AGRI και άλλων καινοτόμων έργων που ασχολούνται με μέτρα βιώσιμης φυτοπροστασίας