Η οχύρωση της αρχαίας Σαυρίας (Παλαιομάνινας), βρίσκεται στα Δ του Αχελώου, 44 χλμ. ΒΔ του Μεσολογγίου, σε απόσταση 16 χλμ. από τους Οινιάδες και 14 χλμ. από την αρχαία Στράτο. Αποτελεί μια από τις σημαντικότερες οχυρωμένες θέσεις της Δ όχθης του Αχελώου, που έλεγχε κατά την αρχαιότητα τα περάσματά του.

Η ταύτιση της πόλης με την αρχαία Σαυρία αμφισβητείται, αφού κάποιοι την ταυτίζουν με την οχύρωση στη Ρίγανη (Δήμου Στράτου). Η ταύτιση που ακολουθούμε εδώ πιθανότατα είναι η σωστή, αφού η αρχαία πόλη της Παλαιομάνινας διέθετε ισχυρή οχύρωση και διπλή ακρόπολη, ενώ η οχύρωση της Ρίγανης διαθέτει μόνον ένα περίβολο και πιθανότατα πρέπει να ταυτιστεί με την αρχαία πόλη Μητρόπολη.

Η πόλη Σαυρία αναφέρεται μόνο μια φορά στην αρχαία βιβλιογραφία, από το Διόδωρο το Σικελιώτη (19. 67. 4), όταν ο Κάσσανδρος, το 314 π.Χ., κάλεσε τους Ακαρνάνες να συγκεντρωθούν σε οχυρωμένες πόλεις. Τότε οι κάτοικοι των Οινιαδών, οι οποίοι είχαν εκδιωχθεί από την πόλη τους από τους Αιτωλούς το 330 π.Χ., «συνήλθον επί Σαυρίαν».

Ο περίβολός της, απλωμένος σε ένα χαμηλό ύψωμα (υψόμ. 120 μ.) στα ΒΑ του σημερινού χωριού Παλαιομάνινα, περιλαμβάνει όχι μόνο την οχύρωση της πόλης, αλλά και την διπλή (χωρισμένη εσωτερικά με διατείχισμα) ακρόπολής της. Έχει συνολικό μήκος γύρω στα 1.700 μ. και μόνο σε ένα μικρό τμήμα (στα Ν) απουσιάζει η τεχνική οχύρωση, αφού αναπληρώνεται από τη φυσική (γκρεμός).

Το τείχος της πόλης και της ακρόπολης περιλαμβάνει συνολικά 11 ορθογωνικής κάτοψης πύργους και 5 πύλες, με πιο σημαντικές τις δυο παραποτάμιες πύλες στα ανατολικά, τις οποίες για να προσπελάσει κάποιος έπρεπε να διασχίσει ένα μικρό τετράγωνο περίβολο (αυλή) τον οποίο αυτές πλαισίωναν.

Η Ν πύλη από αυτές τις δυο πύλες, η οποία καλείται και αυλόπορτα, φέρει τοξωτή κάλυψη, ενώ η Δ φέρει οριζόντιο υπέρθυρο.
Στο εσωτερικό της οχύρωσης διακρίνονται εκτός από κάποια θεμέλια αρχαίων κτιρίων και ίχνη λιθόστρωτου δρόμου που οδηγούσε από την κεντρική παραποτάμια Ν πύλη (αυλόπορτα) στο εσωτερικό της πόλης.

Στην ευρύτερη περιοχή της πόλης έχουν ερευνηθεί τάφοι γεωμετρικών και ύστερων κλασικών χρόνων, αλλά και θολωτός μυκηναϊκός τάφος στη θέση Μίλα (μεταξύ Παλαιομάνινας και Πεντάλοφου).

Οι φωτογραφίες είναι του Φωτογραφίες Βασίλη Γαλατά

Πηγή: wikimapia.org

agrinionews.gr