Του Λίνου Υφαντή,

Ο Δημήτριος Υψηλάντης έδρασε κατά τον πρώτο χρόνο της Ελληνικής Επανάστασης ως “Πληρεξούσιος του Γενικού Επιτρόπου” και επιχειρούσε να οργανώσει τους έλληνες επαναστάτες κατά των Οθωμανών περιοδεύοντας στην Πελοπόννησο και στη Δυτική Στερεά Ελλάδα αμέσως μετά την Άλωση της Τριπολιτσάς τον Σεπτέμβρη του 1821. Ιδιαίτερη σημασία είχε μια άγνωστη αποστολή του την οποία οργάνωσε από το απελευθερωμένο πλέον Βραχώρι τον Οκτώβριο του 1821.

Ο Υψηλάντης βρέθηκε στην Αιτωλοακαρνανία σε μια περίοδο όπου οι Οθωμανοί ετοιμάζονταν να αντεπιτεθούν και οργάνωναν κάθοδο στο νότο υπό τις διαταγές του Χουρσίτ Πασά. Οι Αιτωλοακαρνάνες οπλαρχηγοί δεν είχαν λησμονήσει την αποτυχημένη επαναστατική απόπειρα του 1770, τα γνωστά “Ορλωφικά”, όταν οι ελληνικές επαναστατικές δυνάμεις συνετρίβησαν από τους Οθωμανούς έξω από το Αγγελόκαστρο στη θέση “Κόκκαλα των Γριβαίων” και η περιοχή κυριολεκτικά λεηλατήθηκε από τους κατακτητές. Το κακό αυτό προηγούμενο είχε συντελέσει στο να κυριαρχεί κλίμα φόβου στους Αιτωλοακαρνάνες μαχητές με αποτέλεσμα ορισμένοι από αυτούς να σκέφτονται την πιο ασφαλή λύση κατά το κριτήριο τους του Αλή Πασά. Ο Υψηλάντης ως  ηγετικό μέλος της Φιλικής Εταιρείας είχε αυτή την πληροφόρηση και πρόλαβε τα χειρότερα για την επανάσταση: Μετέβη στο Βραχώρι και κατόρθωσε να αποκόψει την προπαγάνδα των τουρκαλβανών του Αλή Πασά οι οποίοι προσπαθούσαν να εγκλωβίσουν τους Αιτωλοακαρνάνες οπλαρχηγούς χρησιμοποιώντας τους Σουλιώτες: Οι Σουλιώτες είχαν έντονη παρουσία στην περιοχή και ήταν άσπονδοι εχθροί του Αλή Πασά. Ήταν πιο εύκολο για τον Υψηλάντη να τους πείσει να συστρατευτούν στην Ελληνική Επανάσταση αλλά όχι να δρουν αυτόνομα αλλά να μπουν υπό της διαταγές της Δυτικής Γερουσίας Χέρσου Ελλάδος που είχε έδρα το Βραχώρι.  . Όπως ο ίδιος ομολογεί σε επιστολή του “το κατόρθωσε εν μέρει” λόγω του ανυπόταχτου χαρακτήρα των Σουλιωτών. Μάλιστα ο Υψηλάντης αναφέρει ότι “τους έδοσα εγγράφως εν σύστημα διοικήσεως, όσον το δυνατόν απλουστέρας, ήτις θέλει να τελειοπηθεί, όταν βαλθή εις πράξιν”.

Όσοι οπλαρχηγοί είχαν δεύτερες σκέψεις περί συστράτευσης με τον Αλή τις εγκατέλειψαν βλέποντας τους Σουλιώτες όχι μόνο να συμμετέχουν ενεργά στην Ελληνική Επανάσταση αλλά και να συμμετέχουν στις οργανωμένες δομές της. Έτσι ο Υψηλάντης απέτρεψε μερίδα Αιτωλοακαρνάνων οπλαρχηγών να εγκλωβιστεί με τον Αλή Πασά, ο οποίος ούτως η άλλως  συνετρίβη υπό τις Οθωμανικές δυνάμεις δύο μήνες αργότερα στα Ιωάννινα, τον Γενάρη του 1822. “Εις αυτά ενησχολούμνην εις Βραχώρι” ανέφερε χαρακτηριστικά ο Υψηλάντης αποτρέποντας μια περιπέτεια για την Ελληνική επανάσταση.

Με πληροφορίες από:

Επιστολή Δημήτριου Υψηλάντημ Πληρεξούσιου του Γενικού Επιτρόπου προς τον Αλέξανδρο Μαυροκορδάτο. Μεσολόγγι 27 Οκτωβρίου 1821. Ιωάννης Φιλίμων, Δοκίμιον ιστορικό περι της Ελληνικής Επανάστασης. Τόμος Δ΄, Αθήνα: Μωραϊτίνης, 1861.

agrinionews.gr