Αντίστροφα μετρά ο χρόνος για ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες προκειμένου να επιλέξουν ασφαλιστική κατηγορία και να καθορίσουν με αυτόν τον τρόπο τις συντάξεις και το ύψος της. Το ποσό των ασφαλιστικών εισφορών που θα καταβάλουν θα είναι «φουσκωμένο» κατά 9,6% αναδρομικά από την 1η Ιανουαρίου. Η αύξηση αυτή όμως ανεβάζει υψηλότερα και τα κόστη για όσους θέλουν να εξαγοράσουν πλασματικά έτη ώστε να βγουν στη σύνταξη.
Γράφει ο Βαγγέλης Δουράκης
«Χρυσό διαβατήριο» για τη συνταξιοδότηση συνιστά η εξαγορά πλασματικών ετών, όπως είναι για παράδειγμα ο χρόνος για τις σπουδές, τα κενά ασφάλισης αλλά και η στρατιωτική θητεία των ανδρών. Με «φόντο» πάντως την αύξηση στα ποσά των ασφαλιστικών εισφορών για τους μη μισθωτούς, το κόστος για την εξαγορά από ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους και αγρότες ανεβαίνει.
Τα ποσά για την εξαγορά πλασματικών ετών
Για κάθε αναγνωριζόμενο μήνα με διαδικασία εξαγοράς, καταβάλλεται εισφορά ίση με το ύψος του συνολικού ασφαλίστρου κύριας σύνταξης (ασφαλισμένου και εργοδότη).
Αυτό το ασφάλιστρο κύριας σύνταξης για μη μισθωτούς (ελεύθερους επαγγελματίες, αυτοαπασχολούμενους) μετά και την αύξηση του ποσού των εισφορών διαμορφώνεται σε 169,95 ευρώ για την πρώτη ασφαλιστική κατηγορία, 203,94 για την δεύτερη, 258,76 για την τρίτη κατηγορία, 325,65 ευρώ για την τέταρτη, 404,59 για την πέμπτη και 548,23 ευρώ για την έκτη ασφαλιστική κατηγορία. Με άλλα λόγια, αυτά είναι και τα ποσά που θα πρέπει να πληρώνουν εφεξής για κάθε μήνα εξαγοράς πλασματικού χρόνου οι επαγγελματίες.
Η εξόφληση των έξτρα ασφάλιστρων, γίνεται με δύο τρόπους:
- Με την καταβολή εφάπαξ ολόκληρου του ποσού, με έκπτωση 2% και εντός τριμήνου, από την κοινοποίηση της απόφασης αναγνώρισης.
- Σε δόσεις, ο μέγιστος αριθμός των οποίων είναι όσοι είναι και οι μήνες που αναγνωρίζονται. Η πρώτη δόση καταβάλλεται έως το τέλος του επόμενου μήνα της κοινοποίησης της απόφασης αναγνώρισης.
Επίσης, στις περιπτώσεις που ο αναγνωριζόμενος χρόνος ασφάλισης αξιοποιείται πριν από την εξόφληση της εισφοράς εξαγοράς, παρακρατείται κάθε μήνα από τη σύνταξη και μέχρι την εξόφληση της οφειλής ποσό ίσο με το 1/4 της σύνταξης.
Πότε μπορεί να υποβληθεί αίτημα για εξαγορά πλασματικού χρόνου
Όπως έχει πλέον διευκρινιστεί από το υπουργείο Εργασίας, για όλους τους ασφαλισμένους του e-ΕΦΚΑ η αίτηση αναγνώρισης πλασματικών ετών ασφάλισης μπορεί να υποβληθεί οποτεδήποτε, προγενέστερα ή μεταγενέστερα του έτους του οποίου τις προϋποθέσεις επιθυμούν να κατοχυρώσουν.
Στην πράξη αυτό σημαίνει πως ο χρόνος που ζητάει να αναγνωρίσει ο ασφαλισμένος με την αίτησή του μπορεί να αφορά σε οποιοδήποτε προηγούμενο έτος, ώστε να θεμελιώσει ή και να κατοχυρώσει τις τότε ισχύουσες προϋποθέσεις συνταξιοδότησης.
Τρεις είναι οι τρόποι -όπως προαναφέρθηκε-που μπορούν οι ενδιαφερόμενοι να εξαγοράσουν και να εξοφλήσουν πλασματικά έτη προκειμένου να θεμελιώσουν τις απαιτούμενες προϋποθέσεις και να βγουν με καλύτερους όρους στη σύνταξη: Εφάπαξ, σε δόσεις ή με παρακράτηση της σύνταξης. Οι ειδικοί επισημαίνουν ότι η εξαγορά μπορεί και πρέπει να γίνεται λίγο πριν από τη συνταξιοδότηση, καθώς μόνο τότε ο ασφαλισμένος μπορεί πραγματικά να γνωρίζει πόσα έτη πρέπει να εξαγοράσει και πόσο.
Στο Δημόσιο επιτρέπεται η εξαγορά 7 πλασματικών ετών από Στρατό, σπουδές κ.ά., και επιπλέον έως 5 έτη λόγω τέκνων (για 3 παιδιά), ενώ στον ιδιωτικό τομέα συνολικά αναγνωρίζονται έως 7 πλασματικά έτη.
Εξαγορά πλασματικών ετών με 13 τρόπους
Παράλληλα, οι ασφαλισμένοι έχουν τη δυνατότητα να εξαγοράσουν πλασματικό χρόνο ασφάλισης, για 13 περιπτώσεις, προκειμένου να βγουν νωρίτερα στη σύνταξη ή να αυξήσουν τις συντάξιμες αποδοχές τους.
Σύμφωνα με το Ινστιτούτο Εργασίας της ΓΣΕΕ (ΙΝΕ/ΓΣΕΕ), οι περιπτώσεις που επιτρέπουν εξαγορά πλασματικού χρόνου ασφάλισης είναι οι ακόλουθες:
- Στρατιωτική θητεία
- Γονική άδεια ανατροφής παιδιών
- Επιδοτούμενη ασθένεια (χωρίς προσαύξηση στην σύνταξη)
- Επιδοτούμενη ανεργία (χωρίς προσαύξηση στην σύνταξη)
- Εκπαιδευτική άδεια άνευ αποδοχών
- Χρόνος σπουδών
- Κενά ασφάλισης
- Χρόνος κύησης και λοχείας (χωρίς προσαύξηση στην σύνταξη)
- Χρόνος απεργίας
- Χρόνος γέννησης παιδιού
- Χρόνος μαθητείας
- Χρόνος προσωρινής κράτησης ή φυλάκισης
- Χρόνος σύνταξης αναπηρίας.
Ποια είναι τα ανώτατα όρια εξαγοράς πλασματικών ετών
Η εξαγορά πλασματικών ετών ασφάλισης δεν είναι απεριόριστη, αλλά, προβλέπονται ανώτατα όρια αναγνώρισης, ανάλογα με την κατηγορία, ως εξής:
- Για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις όπως διαμορφώνονται για το έτος 2011, το ανώτατο όριο είναι μέχρι 4 έτη.
- Για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις όπως διαμορφώνονται για το έτος 2012, το όριο που τίθεται είναι μέχρι 5 έτη.
- Για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις όπως διαμορφώνονται για το έτος 2013, το όριο είναι μέχρι 6 έτη.
- Για όσους θεμελιώνουν συνταξιοδοτικό δικαίωμα με προϋποθέσεις όπως διαμορφώνονται για το έτος 2014 και εφεξής, μέχρι 7 έτη.
