Οι υπουργοί Ενέργειας της ΕΕ συμφώνησαν σήμερα επί του περιεχομένου κανονισμού του Συμβουλίου σχετικά με τη θέσπιση προσωρινού πλαισίου για την επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης και της ανάπτυξης έργων ανανεώσιμης ενέργειας.
Με τον κανονισμό θα θεσπιστούν επείγοντα και στοχευμένα μέτρα τα οποία αφορούν συγκεκριμένες τεχνολογίες και τύπους έργων που έχουν τις μεγαλύτερες δυνατότητες ταχείας ανάπτυξης και τον μικρότερο αντίκτυπο στο περιβάλλον.
Με τους νέους προσωρινούς κανόνες θα καθοριστούν μέγιστες προθεσμίες για τη χορήγηση αδειών για εξοπλισμό ηλιακής ενέργειας, την αναβάθμιση υφιστάμενων σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές (ανανέωση) και την ανάπτυξη αντλιών θερμότητας. Επιπλέον, θα εισαχθεί τεκμήριο υπέρτερου δημόσιου συμφέροντος για έργα ανανεώσιμης ενέργειας.
Εξοπλισμός ηλιακής ενέργειας
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν ότι η διαδικασία αδειοδότησης δεν θα υπερβαίνει τους τρεις μήνες. Υπό ορισμένες προϋποθέσεις, τα έργα ηλιακής ενέργειας σε υφιστάμενες τεχνητές δομές θα εξαιρούνται από την υποχρέωση διενέργειας ειδικής εκτίμησης περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Για την εγκατάσταση εξοπλισμού ηλιακής ενέργειας ισχύος έως 50 kW, μεταξύ άλλων και από άτομα που παράγουν ηλιακή ενέργεια για ίδια κατανάλωση, θα ισχύει σιωπηρή συμφωνία μετά την παρέλευση ενός μηνός από την υποβολή της σχετικής αίτησης, υπό την προϋπόθεση ότι δεν εκκρεμούν ζητήματα ασφάλειας, σταθερότητας και αξιοπιστίας του δικτύου.
Ανανέωση σταθμών ηλεκτροπαραγωγής από ανανεώσιμες πηγές
Το Συμβούλιο συμφώνησε για μέγιστη προθεσμία έξι μηνών που θα ισχύει για τη διαδικασία αδειοδότησης της ανανέωσης έργων, συμπεριλαμβανομένων όλων των σχετικών εκτιμήσεων περιβαλλοντικών επιπτώσεων. Στις περιπτώσεις που η ανανέωση έχει ως αποτέλεσμα αύξηση έως και 15 % της ισχύος του σταθμού ηλεκτροπαραγωγής, οι συνδέσεις με το δίκτυο θα αδειοδοτούνται εντός τριών μηνών.
Αντλίες θερμότητας
Τα κράτη μέλη συμφώνησαν για προθεσμία ενός μηνός για την εγκατάσταση αντλιών θερμότητας ισχύος κάτω των 50 MW και τριών μηνών στην περίπτωση των γεωθερμικών αντλιών θερμότητας. Για ορισμένες κατηγορίες αντλιών θερμότητας, οι συνδέσεις δικτύου με το δίκτυο μεταφοράς ή διανομής θα αδειοδοτούνται κατόπιν κοινοποίησης. Τα κράτη μέλη μπορούν να εξαιρούν ορισμένες περιοχές ή δομές για λόγους που σχετίζονται με την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς, τα συμφέροντα εθνικής άμυνας ή την ασφάλεια.
Υπέρτερο δημόσιο συμφέρον
Το Συμβούλιο συμφώνησε ότι ο σχεδιασμός, η κατασκευή και η λειτουργία σταθμών και εγκαταστάσεων παραγωγής ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές τεκμαίρεται ότι εξυπηρετεί το υπέρτερο δημόσιο συμφέρον. Αυτό θα επιτρέψει στα εν λόγω έργα να
επωφελούνται από απλουστευμένη αξιολόγηση σε σχέση με σειρά υποχρεώσεων περιβαλλοντικού χαρακτήρα που περιλαμβάνονται σε ειδικές οδηγίες της ΕΕ. Τα κράτη μέλη προσέθεσαν τη δυνατότητα περιορισμού της εφαρμογής των διατάξεων αυτών σε ορισμένα τμήματα της επικράτειάς τους, τύπους τεχνολογιών ή έργα.
Το Συμβούλιο συμφώνησε ότι ο χρόνος κατασκευής ή ανανέωσης των σταθμών, των συνδέσεών τους με το δίκτυο και των σχετικών αναγκαίων υποδομών δικτύου δεν θα πρέπει να προσμετράται σε αυτές τις προθεσμίες. Διευκρίνισε επίσης ότι τα κράτη μέλη θα έχουν τη δυνατότητα να συντομεύσουν περαιτέρω τις προθεσμίες της διαδικασίας αδειοδότησης.
Το Συμβούλιο συμφώνησε να δοθεί στα κράτη μέλη η δυνατότητα να εφαρμόζουν τους ταχύτερους κανόνες αδειοδότησης για εν εξελίξει αιτήσεις αδειοδότησης.
Ο κανονισμός θα έχει ισχύ 18 μηνών, μετά την παρέλευση των οποίων η Επιτροπή θα επανεξετάσει κατά πόσον είναι σκόπιμη η παράτασή του.
Ιστορικό και επόμενα βήματα
Ο κανονισμός πρόκειται να εκδοθεί επίσημα από το Συμβούλιο, μαζί με συμφωνία επί της πρότασης για μηχανισμό διόρθωσης της αγοράς στο επόμενο έκτακτο Συμβούλιο Ενέργειας.
Η Επιτροπή υπέβαλε την πρότασή της στις 9 Νοεμβρίου δυνάμει του άρθρου 122 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ, το οποίο αφορά καταστάσεις έκτακτης ανάγκης. Η πρόταση αποτελεί συνέχεια των συμπερασμάτων του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου της 20ής και 21ης Οκτωβρίου 2022, στα οποία ζητήθηκε η επιτάχυνση και η απλούστευση των διαδικασιών αδειοδότησης με σκοπό την ταχύτερη ανάπτυξη των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας. Βασίζεται επίσης στην πρωτοβουλία REPowerEU που παρουσιάστηκε από την Επιτροπή στις 18 Μαΐου 2022.
Η πρόταση περιλαμβάνει τις διατάξεις που συμφωνήθηκαν στη γενική προσέγγιση του Συμβουλίου σχετικά με την πρόταση αναθεώρησης της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας που συζητείται επί του παρόντος μεταξύ του Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Αποσκοπεί στην επιτάχυνση της αδειοδότησης για ανανεώσιμες πηγές ενέργειας σε βραχυπρόθεσμο και προσωρινό πλαίσιο έως ότου τεθούν σε ισχύ οι διατάξεις της οδηγίας για τις ανανεώσιμες πηγές ενέργειας.
Η ενέργεια από ανανεώσιμες πηγές μπορεί να περιορίσει τη ζήτηση της ΕΕ για ορυκτά καύσιμα και, χάρη στο χαμηλό λειτουργικό κόστος της, η ένταξη περισσότερης ενέργειας από ανανεώσιμες πηγές στο ενεργειακό σύστημα της ΕΕ μπορεί να μειώσει τις τιμές της ενέργειας. Ωστόσο, οι χρονοβόρες και πολύπλοκες διοικητικές διαδικασίες αποτελούν συχνά εμπόδιο στην ταχύτητα και την κλίμακα των επενδύσεων σε ανανεώσιμες πηγές ενέργειας και συναφείς υποδομές.
