Του Λίνου Υφαντή,
Η εικονομαχία ήταν μια σκοτεινή περίοδος για τη Βυζαντινή Αυτοκρατορία και υπέκρυπτε στην ουσία μια διαμάχη Ανατολής και Δύσης. Το 726 μ.Χ ο αυτοκράτων Λέων Γ’ ο Ίσαυρος κήρυξε τον πόλεμο στις εικόνες. Οι δυτικές επαρχίες και το θέμα “Ελλάδος” που περιλάμβανε τη σημερινή Στερεά Ελλάδα διατήρησε τη λατρεία των εικόνων και εναντιώθηκε στον αυτοκράτορα. Την επόμενη χρονιά, το 727 μ.Χ. ο Έλληνας στρατηγός Τουρμάρχης στο Θέμα Ελλάδος ονόματι Αγαλλιανό ξεκίνησε με στόλο και πολιόρκησε την Κωνσταντινούπολη. Τελικά ηττήθηκε κάτω από τα τείχη της Πόλης από το ναυτικό με τη χρήση υγρού πυρός: ο ίδιος πνίγηκε στη θάλασσα, όταν έπεσε από το πλοίο με την πανοπλία του[1]. «Ἀγαλλιανός ἔνοπλος ἑαυτόν ἐπόντωσεν. Ο Αγαλλιανός ήταν γνωστός με το προσωνύμιο Κοντοσκέλης δηλαδή ότι είχε κοντά πόδια.
(Ἀγαλλιανὸς δέ, τουρμάρχης τῶν Ἑλλαδικῶν, ἡγεῖτο τῆς στρατιᾶς, καὶ Στέφανος·
οἳ καὶ προσπελάσαντες τῇ βασιλίδι πόλει ιηʹ τοῦ Ἀπριλλίου μηνὸς τῆς ιʹ ἰνδικτιῶνος ἡττῶνται
συμβαλόντες τοῖς Βυζαντίοις, ἐμπρησθέντων αὐτῶν τῶν νηῶν τῷ σκευαστῷ πυρί. καὶ οἱ μὲν
βυθίζονται περὶ τὸν λάκκον, ἐν οἷς καὶ Ἀγαλλιανὸς ἔνοπλον ἑαυτὸν ἐπόντωσεν)
Ο Αγαλλιανός ήταν Στερεολαδίτης απροσδιορίστου καταγωγής. Μερικές συγκυρίες όμως παραπέμπουν στην εκδοχή ότι κατάγονταν από την ευρύτερη περιοχή της κοιλάδας του Αχελώου μεταξύ Αιτωλίας και Ακαρνανίας. Η πρώτη είναι ότι σήμερα υπάρχει στην περιοχή η οποία είναι καλυμμένη από τη λίμνη Κρεμαστών το χωριό “Αγαλιανός”. Σε λιγότερο από 5χμ υπήρχε ο Βυζαντινός ναός της Παναγίας της Επισκοπής. Το πρώτο στρώμα διακόσμησης του ήταν ανεικονικό, είχε δηλαδή σύμβολα και όχι εικόνες και χρονολογείται από την εποχή της εικονομαχίας. Ο ναός ήταν από τους πιο σημαντικούς της εποχής σε σημείο κλειδί για την ηπειρωτική Ελλάδα, διότι εκεί συναντιώνταν ο Αχελώος ποταμός με τον Μέγδοβα και Τρικεριώτη και αποτελούσε το χερσαίο διαγώνιο πέρασμα από τη νοτιοδυτική Ελλάδα στη Θεσσαλία και την βόρεια. Επομένως η θέση του ήταν η πιο κομβική στο τότε Βυζαντινό “Θέμα Ελλάδος”. Γιατί λοιπόν ο εικονομάχος νικητής αυτοκράτωρ Λέων ο Ίσαυρος να μην επέλεξε να στήσει ένα τρόπαιο νίκης έναντι του εικονολάτρη Αγαλιανού στην κομβική αυτή περιοχή ευθύνης του και συγκεκριμένα έναν ναό που αποτέλεσε και έδρα Επισκοπής με εικονομαχική διακόσμηση;
Η συνύπαρξη Αγαλιανού με ναό Επισκοπής στην περιοχή ίσως ήταν αυτή που τροφοδότησε και την τοπική προφορική παράδοση, η οποία υποστηρίζει ότι η αγιογραφία του μάρτυρα Ορέστη τον 12ο μΧ στον ίδιο ναό παραπέμπει στο παρουσιαστικό του Αγαλιανού. Ο Ορέστης παρουσιάζεται ως σιδηρόφρακτος βυζαντινός στρατηγός με πορφυρό χιτώνα που ασθενείς προφορικές μαρτυρίες υποστηρίζουν ότι επρόκειτο για μια έμμεση εικονολατρική αποκατάσταση του Αγαλιανού έστω και με 400 χρόνια καθυστέρηση. Έτσι λοιπόν η εκδοχή ότι η πανοπλία του Αγίου είναι όμοια με εκείνη που ο εικονολάτρης στρατηγός βυθίστηκε στα νερά του Βοσπόρου θα παραμένει ένα ερωματικό όπως επίσης και το αν ο Αγαλλιανός κατάγονταν από τη βυθισμένη κοιλάδα της Λίμνης Κρεμαστών που χωρίζει την Αιτωλία και Ευρυτανία και έδωσε το όνομά του στο αντίστοιχο τοπωνύμιο.
Λίμνη Κρεμαστών, Φωτογραφικό Μουσείο. https://www.facebook.com/limnikremaston
agrinionews.gr
