φωτ'ο άρθρου: Ακριβής αναπαράσταση του Σουηδικού τύπου της αεροπειρατείας του γιατρού Βασίλη Τσιρώνη πάνω από το Αγρίνιο το 1969. Πηγή: Το Γαλάζιο Βιβλίο του ιδίου.
Toυ Λίνου Υφαντή,
Ο γιατρός Βασίλης Τσιρώνης είναι μια αινιγματική φυσιογνωμία των μεταπολεμικών χρόνων που δεν έχει αποκρυπτογραφηθεί. Η δράση του ήταν πολυποίκιλη και παράτολμη. Αποτελεί μια κλασσική περίπτωση συνειδητοποιημένου μεσοαστού , ο οποίος αγανάκτησε από τις αυθαιρεσίες του μεταπολεμικού κράτους, τα έβαλε με τη χούντα, ωστόσο ιδιώτευσε ιδεολογικά, ακολουθώντας τον δικό του ουτοπικό δρόμο που δυστυχώς του κόστισε άδικα τη ζωή.
Ο Βασίλης Τσιρώνης δεν είχε ο ίδιος σχέση με το Αγρίνιο αλλά ο πατέρας του Κωνσταντίνος, ο οποίος γεννήθηκε εκεί. Ο Αγρινιώτης πατέρας του ήταν εκείνος που τον ώθησε να γίνει αξιωματικός του στρατού, εκείνος όμως λοξοδρόμησε και έγινε στρατιωτικός ιατρός και υπηρέτησε το 1960 στον Αη Στράτη που ήταν τόπος εξορίας και μαρτυρίου για πολιτικούς αντιφρονούντες. Ο συνειδητοποιημένος και ευαίσθητος ψυχισμός του Τσιρώνη άρχισε δικαιολογημένα να κλονίζεται από τα βασανιστήρια και τις απάνθρωπες συνθήκες κράτησης και τον μηχανισμό της τότε εξουσίας, τις οποίες περιγράφει πολύ παραστατικά στο γαλάζιο βιβλίο του.
Η εμπειρία του Άη Στράτη ήταν η αφορμή ο γιατρός Τσιρώνης να συναντήσει ξανά την γενέτειρα του αρχές του 1960 την Αιτωλοακαρνανία για δεύτερη φορά στο πρόσωπο του τότε Υπουργού Πρόνοιας του Κωνσταντίνου Καραμανλή Ανδρέα Στράτου, γιου του Νικόλαου Στράτου που έδωσε το όνομα του στην πιο παλαιά και κεντρική πλατεία του Αγρινίου. Η συνάντηση τους ήταν η αφορμή να μπει ο Τσιρώνης στο μάτι του κυκλώνα, να μηνυθεί από τον Υπουργό ύστερα από έντονη λογομαχία που είχαν μεταξύ τους, το περιεχόμενο της οποίας δεν έγινε γνωστό. Ίσως η δικαιολογημένη φόρτιση του Τσιρώνη αλλά και η τότε θέση του Ανδρέα Στράτου δεν θα επέτρεπε ποτέ τη μεταξύ του συνεννόηση.
Η τρίτη φορά που συνάντησε το Αγρίνιο ήταν η αεροπειρατεία του 1969 του δρομολογίου Αθήνα-Αγρίνιο-Ιωάννινα, η οποία κατέληξε στην Αλβανία. Όπως ο ίδιος ο Τσιρώνης παραδέχεται στο γαλάζιο βιβλίο του, επιλέχθηκε το Αγρίνιο επειδή ήταν η γενέτειρα του πατέρα του και δεν θα τον υποψιάζονταν για αεροπειρατεία. Ουσιαστικά το Αγρίνιο ήταν το “ξεκάρφωμα”. Πράγματι η αεροπειρατεία ήταν η πιο ηρωϊκή του πράξη επί δικτατορίας, δεν κινδύνεψε κανένας, η χούντα το αποσιώπησε.
(δείτε αναλυτικά εδώ https://www.vice.com/el/article/wx5794/basileios-tsirwnhs-o-giatros-poy-idryse-aytonomo-kratos-se-ena-diamerisma-sto-palaio-falhro).
Ο Τσιρώνης όπως και όλα τα ανήσυχα πνεύματα της εποχής ζούσαν σε εποχή έντονα ιδεολογικά φορτισμένη. Τα αδιέξοδα του, η έλλειψη ενημέρωσης για το σιδηρούν παραπέτασμα του τότε ανατολικού μπλοκ τον έκαναν ίσως να έχει μια λάθος αντίληψη για την στυγνή Αλβανία του Χόντζα και άλλα καθεστώτα. Ο Τσιρώνης επηρεάστηκε από αριστερά, αντιεξουσιαστικό χώρο, τα οποία τα έντυσε υποσυνείδητα με το γαλάζιο χρώμα των προσωπικών βιωμάτων και έδωσε τον δικό του εθνοκεντρικό τόνο. Όλα αυτά τον έκαναν να ιδιωτεύσει ιδεολογικά, να δημιουργήσει ένα δικό του κίνημα και να ζει στην ουτοπία του λόγω των τραυματικών εμπειριών που είχε από το μεταπολεμικό κράτος.
Ωστόσο η μεταπολίτευση δεν φέρθηκε γενναιόδωρα στο γιατρό Τσιρώνη. Το ότι πυροβολούσε από το σπίτι του εκφωνώντας λόγους από το μπαλκόνι του. θα μπορούσε να αντιμετωπιστεί σήμερα με μια πολύ απλή αστυνομική επιχείρηση ρουτίνας. Αντ΄αυτού οι τότε μηχανισμοί αντέδρασαν υπερβολικά, οργανώθηκε γιγαντιαία επιχείρηση, έπεσαν πυροβολισμοί και έγινε εισβολή στο σπίτι του γιατρού. Η αστυνομία μιλούσε για αυτοκτονία, η οικογένειά του για δολοφονία. Θα μιλούσαμε για υπερβάλλοντα ζήλο κάποιων χαμηλόβαθμων αστυνομικών ή για σταγονίδια της δικτατορίας που υπήρχαν στο σώμα τη δεκαετία του ’70, αν το Βήμα και ο τότε τύπος της εποχής, ακόμα και ο μη φιλοκυβερνητικός. δεν άνοιγε “πυρ ομαδών” κατά του γιατρού Τσιρώνη.
Τη στάση αυτή του τύπου στηλίτευσε τότε πριν 44 χρόνια ο σημερινός βουλευτής Κώστας Ζουράρις στο άρθρο του στο περιοδικό “Ο πολίτης” με τίτλο “Ο Τσιρώνης και η δημοκρατική συναυτουργία” μιλώντας για “το περιθωριακό δράμα ενός έντιμου ναυαγού που μετατρέπονταν σε μονομαχία ενός κεφαλαιοκρατικού μεγαθηρίου του τύπου με το θηρίο της κρατικής μηχανής”. (δείτε εδώ όλο το άρθρο: https://askiarchives.eu/infopubl/05.01.4960.0020/files/assets/basic-html/page-1.html).
Ο Τσιρώνης μπορεί να εγκλωβίστηκε προς το τέλος της ζωής του, είχε όμως σύσσωμη τη στήριξη της οικογένειας του. Αυτή ήταν η περιμετρική σχέση του με το Αγρίνιο, η οποία θα μπορούσε να τον αναδείξει ως ήρωα του αντιδικτατορικού αγώνα. Είτε δεν το επεδίωξε, είτε δεν το κατάφερε ο ίδιος, τουλάχιστον όμως ας έβρισκε μια πιο γενναιόδωρη αντιμετώπιση από τον πιο ισχυρό της υπόθεσης, το κράτος, έστω και την πρώιμη αντιπολίτευση της δεκαετίας του ’70.
Με πληροφορίες από:
Βασίλης Τσιρώνης, Το γαλάζιο βιβλίο.
zeidoron.blogspot.com
Δείτε επίσης: https://www.lifo.gr/blogs/almanac/kratos-toy-iatroy-basili-tsironi
