Η πρώτη επίσημη παρουσίαση του βιβλίου του Ζήση Α. Βαπορίδη, Λυκούργος, ο βασιλιάς του Παγγαίου και άλλοι μύθοι της περιοχής, που κυκλοφορεί από την Κάπα Εκδοτική, πραγματοποιήθηκε το απόγευμα του περασμένου Σαββάτου στην κατάμεστη αίθουσα εκδηλώσεων της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Καβάλας «Βασίλης Βασιλικός», σε μια εκδήλωση που συνδιοργάνωσαν η Δημοτική Βιβλιοθήκη Καβάλας, η Θρακική Εστία Καβάλας και η Κάπα Εκδοτική. Το βιβλίο παρουσίασαν ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας και του Φεστιβάλ Φιλίππων Θοδωρής Γκόνης και ο δικηγόρος και συγγραφέας Κοσμάς Χαρπαντίδης, αποσπάσματα από τον «Λυκούργο» ανέγνωσε ο ηθοποιός Δημήτρης Κοντός, ενώ σύντομο χαιρετισμό απηύθυνε ο δήμαρχος Παγγαίου Φίλιππος Αναστασιάδης και ο πρόεδρος της Θρακικής Εστίας Νομού Καβάλας Νίκος Τσουμπάκης. Ο κ. Αναστασιάδης τόνισε, μεταξύ άλλων, ότι ο συγγραφέας, μέσα από το βιβλίο του «κατάφερε να ταξιδέψει τον κάθε αναγνώστη μέσα από τα μονοπάτια του χρυσοφόρου Παγγαίου», ενώ προέτρεψε τους παρευρισκόμενους να τιμούν τον δήμο Παγγαίου, «ο οποίος συνδυάζει την παραθαλάσσια τουριστική ανάπτυξη με την ανάπτυξη ενός εναλλακτικού τουρισμού που προσφέρει το βουνό του Παγγαίου».
Η Θράκη και η σχέση της με τον Λυκούργο
Ο πρόεδρος της Θρακικής Εστίας Νομού Καβάλας, Νίκος Τσουμπάκης, αναφέρθηκε στη συμβολή της Θράκης, «της χώρας γεμάτης φως και μυστήριο», στο πολιτιστικό «γίγνεσθαι» του ελληνικού χώρου, «με την μουσική, τη φιλοσοφία, τις Τέχνες, τους θρύλους και τις παραδόσεις». Όπως τόνισε ο κ. Τσουμπάκης, «πλούσιες είναι οι παραδόσεις που διέσωσαν οι αρχαίοι πεζογράφοι και ποιητές για τους ήρωες, τους βασιλείς και τους δυνάστες τις πανάρχαιας Θράκης», φτάνοντας μέχρι τον Λυκούργο, τον μυθικό βασιλιά των Ηδωνών και εχθρό του Διονύσου, ο οποίος αναφέρεται στον ομηρικό μύθο (σ.σ. στην Ιλιάδα). «Αυτός ήταν ίσως και η αφορμή για να ξεκινήσει το ταξίδι του ο Ζήσης Βαπορίδης, πολύ πριν από το 1990, όπως αυτοκριτικά υποστηρίζει, καθώς από πολύ πριν έχει εκφράσει την αγάπη του και τις ανησυχίες του για την ιστορία της Θράκης, γι’ αυτό και αποφασίζει να συμμετάσχει στην ίδρυση της Θρακικής Εστίας Καβάλας το 1972, αλλά και στο πρώτο Διοικητικό της Συμβούλιο», δήλωσε ο κ. Τσουμπάκης. «Από το Παγγαίο ξεχύθηκαν προς τον αρχαίο κόσμο μυστικιστικές βραδιές και θρησκευτικές ζυμώσεις, μύθοι και λατρείες με πρωταγωνιστή τον μεγάλο Θεό των Θρακών Διόνυσο, αλλά και τον μεγάλο βασιλιά των Ηδωνών Λυκούργο. Με το βιβλίο του κ. Βαπορίδη, θα περιηγηθούμε σε ένα παραμύθι που καταδεικνύει, όπως έγραψε και ο Όμηρος, ότι η ανθρώπινη αλαζονεία δεν πρέπει να φτάνει μέχρι το σημείο να ανταγωνίζεται και να συγκρούεται με τον Θεό», δήλωσε ο κ. Τσουμπάκης, κλείνοντας τον σύντομο χαιρετισμό του.
Οι αμυγδαλιές του Στρυμόνα και το Δάτο κινούν τα νήματα του βιβλίου
Από την πλευρά του, ο Κοσμάς Χαρπαντίδης ξεκίνησε με τον μύθο της Αμυγδαλιάς, της Φυλλίδας, κόρης τους βασιλιά Σίθωνα και του Δημοφώντα, γιου του Θησέα και της Φαίδρας, ο οποίος ταξιδεύοντας στο Αιγαίο με σκοπό να επιστρέψει στην Αθήνα έφθασε κάποτε στις ακτές της Θράκης, όπου στην ακρογιαλιά έπαιζε μια παρέα κοριτσιών, ανάμεσά τους και η Φυλλίδα. Ο έρωτάς τους, όμως, επισκιάστηκε από τη νοσταλγία της πατρίδας του Δημοφώντα, τον οποίο περίμενε για μήνες η Φυλλίδα, μέχρι που οι Θεοί την μεταμόρφωσαν σε Αμυγδαλιά. Αυτός ο μύθος πρωταγωνιστεί στο βιβλίο του κ. Βαπορίδη, με τον κ. Χαρπαντίδη να παρατηρεί ότι «σήμερα στην περιοχή του Στρυμονικού, η εικόνα της αμυγδαλιάς είναι πάρα πολύ χαρακτηριστική, ένα σημείο όπου ενώνεται με την ιστορία και την αρχαιότητα», ενώ πρόσθεσε ότι πέρα από τον εν λόγω μύθο, είναι πάρα πολλά σημεία που «επικαιροποιούν» το πόνημα του κ. Βαπορίδη, όπως είναι η αρχαία πόλη του Δάτου, μια πόλη πολύ πιο παλιά από την πόλη των Φιλίππων, «κάτι που έμαθα μέσα από το βιβλίο», δήλωσε ο κ. Χαρπαντίδης, πριν αναφερθεί στον μύθο του βασιλιά των Ηδωνών και του Διόνυσου, ο οποίο κινεί και τα νήματα του βιβλίου. «Ένα μύθος ρομαντικός και ρωμαλέος, που δίνει το έναυσμα στον συγγραφέα Ζήση Βαπορίδη να αναπτύξει ένα μεγάλο συνθετικό ποίημα που απλώνεται σε 1.142 στροφές», ανέφερε ο κ. Χαρπαντίδης. «Είναι μια μεγάλη έκπληξη για μένα που ένας άνθρωπος ασχολήθηκε με τον μύθο του Λυκούργου φτάνοντας, χρησιμοποιώντας τον δεκαπεντασύλλαβου, μέχρι τον Σικελιανό και τον Καζαντζάκη, μια διπλή πρόκληση, μιλώντας για το σήμερα με έναν επικό τρόπο, ήτοι τον δεκαπεντασύλλαβο», δήλωσε ο κ. Χαρπαντίδης, αναφερόμενος στο ύφος του βιβλίου, χαρακτηρίζοντας, παράλληλα, ως εκπληκτική την έρευνα του συγγραφέα, «μια έρευνα προσηλωμένη στη γη των πατέρων του», όπως προσθέτει ο ίδιος, παρατηρώντας, παράλληλα, ότι «ανασύρει από τη λήθη τις ονομασίες του Παγγαίου, ενώ μεταδίδει στον αναγνώστη την αίσθηση ότι ζει σε έναν ιστορικό τόπο».
«Τα παραμύθια υπάρχουν επειδή κάποιοι τα ξαναλένε...»
Ως ένα κείμενο που προϋποθέτει τη σύνδεσή του με τον σχολιασμό χαρακτήρισε, μεταξύ άλλων, το βιβλίο ο Θοδωρής Γκόνης. «Οι μύθοι, τα παραμύθια, υπήρχαν ανέκαθεν κι ερήμην. Συνεχίζουν να υπάρχουν επειδή κάποιοι αποφασίζουν να τα ξαναπούν, να τα ανασύρουν, να τα ξαναγράψουν» ανέφερε ο καλλιτεχνικός διευθυντής του Φεστιβάλ Φιλίππων και του ΔΗΠΕΘΕ Καβάλας, προσθέτοντας ότι το πόνημα διέπει η αίσθηση της «απενοχοποιημένης διάθεσης σύνθεσης τόσων διαφορετικών κόσμων, λέξεις και διατυπώσεις αρχαίες και μάλιστα δυσεύρετες, όπου συνδυάζονται με στιγμές που ξεκινούν από το δημοτικό τραγούδι και φτάνουν ως τη νεότερη ελληνική ποίηση, πάντα με άξονα τον δεκαπεντασύλλαβο». Συμπλήρωσε, επίσης, ότι η φόρμα του βιβλίου δεν είναι εύκολη, με τον κ. Βαπορίδη να παίζει «έναν τριπλό ρόλο σ’ αυτό το εγχείρημα, με τον πρώτο να έγκειται στην ποίηση, τον δεύτερο σε έναν άνθρωπο που αφοσιώνεται επιμελώς σε μια επίπονη διαδικασία συγγραφής και τον τρίτο αυτόν του εμπειρικού δασκάλου κι αυτή είναι και η μεγάλη πρωτοτυπία του έργου, δηλαδή αναδεικνύεται ο πλούτος της ιστορίας της περιοχής πρώτα από όλα, όχι αποκλειστικά», ανέφερε ο κ. Γκόνης.
«Προτίμα το σπιτάκι σου και μη ζητάς παλάτι...»
Με την αναφορά σε δύο ανθρώπους που έχουν αφήσει το δικό τους αποτύπωμα στην πόλη «με την πνευματικότητα και το έργο τους» ξεκίνησε τον λόγο του ο συγγραφέας, αναφερόμενος στον ιστορικό Νίκο Ρουδομέτωφ, «τον πρώτο άνθρωπο που με ενθάρρυνε στο τόλμημα να γράψω έμμετρα σε δεκαπεντασύλλαβο», όπως και στην κ. Πέγιου, «την παλιά πρόεδρο της Θρακικής Εστίας». Ευχαρίστησε, δε, όλους όσοι συνέδραμαν τόσο στην συγγραφή του βιβλίου, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά στον Γιάννη Τσίγκα, «που ο σχεδιασμός της έκδοσής του αναγνωρίστηκε στα 5 πρώτα βιβλία της περασμένης χρονιάς», αλλά και σε όσους συνέβαλαν στην πραγματοποίηση της προχθεσινής εκδήλωσης. Ο κ. Βαπορίδης επέλεξε να μην αναφερθεί άμεσα στα ερείσματα της συγγραφής του βιβλίου, αλλά να πάει ακόμα πιο πίσω, στην γιαγιά του από την Θράκη, «η οποία έκλεινε μέσα της όλη την Θράκη, με τους μύθους, τους θρύλους και τα μαγικά της, ενώ στα παραμύθια της, που τα ταίριαζε σε δεκαπεντασύλλαβο, έλεγε πως οι Θεοί, με την βοήθεια των πουλιών και των πνευμάτων, συμβούλευαν τους ανθρώπους να κρατούν τα μάτια χαμηλά, αλλά αυτοί έκαναν τα δικά τους και στο τέλος δυστυχούσαν» ανέφερε ο ίδιος. «Ήξερε να διαβάζει το πέταγμα και το κρώξιμο των πουλιών, το σχήμα των νεφών και τα δάκρυα των κεριών. Για ξόρκια έλεγε κατάλληλες ευχές της Εκκλησιάς και μας σταύρωνε με το λάδι της καντήλας. Πολλά από αυτά έγιναν αφορμή να τα κάνω ζωγραφιές με στίχους. Κάποτε μου είπε: “Στη μέση της παλάμης σου ανθίζει μονοπάτι. Προτίμα το σπιτάκι σου και μη ζητάς παλάτι”. Αργότερα κατάλαβα τι σημαίνει και γέμισα από αισιοδοξία και αυτοπεποίθηση, αλλά έπρεπε να μένω ταπεινός, με ανάλογα ταπεινά όνειρα, παρόλο που καμιά φορά περιαυτολογώ» δήλωσε ο ίδιος συγκινημένος, προστρέχοντας μέχρι την εισβολή των Βουλγάρων και τη βιβλιοθήκη του παππού του. «Μ’ αυτά τα ελληνικά μεγάλωσα και στο ποίημά μου προσπάθησα να μην χρησιμοποιήσω ούτε μια ξένη λέξη» δήλωσε, επικαλούμενος αντί επιλόγου τους φτερωτούς γιους του Βορέα –προσωποποίηση του όρους Βόρα της Μακεδονίας– Ζήτη και Κάλαϊ, έναν μύθο που του έλεγε η γιαγιά του. «Γι’ αυτό και στο mail μου γράφω “Ζήτης Β.” αντί “Ζήσης Β.”, μια οφειλή που είχα στην γιαγιά μου» κατέληξε.
Πλήθος επίσημων καλεσμένων
Μεταξύ άλλων, το «παρών» στην παρουσίαση του βιβλίου του Ζήση Βαπορίδη έδωσαν οι βουλευτές Καβάλας του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Εμμανουηλίδης, Κώστας Μορφίδης και Γιώργος Παπαφιλίππου, η δήμαρχος Καβάλας Δήμητρα Τσανάκα, ο τ. δήμαρχος Καβάλας Κωστής Σιμιτσής, οι Αντιδήμαρχοι Καβάλας Ηλίας Καλανταρίδης και Κορίνα Χιώτη-Πρασά, ο πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Παγγαίου Κώστας Γάκης, η πρόεδρος της ΔΗΜΩΦΕΛΕΙΑ Αναστασία Ιωσηφίδου, ο πολιτευτής του Ποταμιού Γιώργος Γκαϊντατζής και οι Καβαλιώτες συγγραφείς Διαμαντής Αξιώτης, Δημήτρης Αποστολίδης, Νίκος Καραγιαννακίδης και Θόδωρος Θεοδωρίδης. Τον πρ. υπουργό Γιώργο Καλαντζή εκπροσώπησε η σύζυγός του Ντόρα.
Κάπα Εκδοτική - Παπαρηγοπούλου 6, Περιστέρι - Τηλ: 210 6859273
Αυτή η διεύθυνση ηλεκτρονικού ταχυδρομείου προστατεύεται από τους αυτοματισμούς αποστολέων ανεπιθύμητων μηνυμάτων. Χρειάζεται να ενεργοποιήσετε τη JavaScript για να μπορέσετε να τη δείτε. - www.kapaekdotiki.gr - fb/ Κάπα Εκδοτική
t @KapaEkdotiki
