Του Λίνου Υφαντή,

Στο 1ο τεύχος του περιοδικού «e – Δημοσίευση», που πρόσφατα εκδόθηκε από τον Σύνδεσμο Φιλολόγων Αιτωλοακαρνανίας, θελήσαμε ν’ αφιερώσουμε τιμητικά δύο ερευνητικά άρθρα για την πόλη μας, ένα για την παρουσία των πρώτων κατοίκων μέσα από τα οθωμανικά κατάστιχα και ένα για την περίοδο που η φυσιογνωμία της πόλης αλλάζει.

Για πρώτη φορά παρουσιάζεται αρχειακή έρευνα πάνω στα Οθωμανικά φορολογικά κατάστοιχα όπου παρουσιάζονται τα ονόματα των χριστιανών κατοίκων της πόλης το έτος 1645. Ανάμεσα σε άλλα προκύπτει ότι το Βραχώρι δεν ήταν μόνο το κέντρο της πόλης όπως το αντιλαμβανόμαστε σήμερα αλλά ήταν στην ουσία ένα ακτινωτό πλέγμα οικιστικών πυρήνων που κάλυπτε τα όρια του σημερινού αστικού ιστού του Αγρινίου. Οι οικιστικοί αυτοί πυρήνες είχαν ισοδύναμες χριστιανικές πληθυσμιακές στις αρχές του 18ου αιώνα.

Με την πάροδο του χρόνου πράγματι άρχιζε να ενισχύεται το μουσουλμανικό στοιχείο και φτάνουμε στις αρχές του 19ου αιώνα, όταν παρατηρείται συσσώρευση μουσουλμανικών οικογενειών στον λεγόμενο οικισμό “Βραχώρι”, στο κέντρο αυτού του οικιστικού πλέγματος το οποίο εκτείνονταν οριζόντια από τη θέση “Τζαμί” όπως αναγράφονταν σε συμβόλαια που είχε ως αφετηρία αρχές της σημερινής οδού Τσαλδάρη , έφτανε στη σημερινή Πλατεία Ειρήνης και ανέβαινε ψηλά ως τη σημερινή Πλατεία Τσακανίκα όπου πιθανότατα ήταν το ρολόι. Oθωμανικό νεκροταφείο υπήρχε 500 μέτρα περίπου δυτικά της θέσης του σημερινού ναού του Νέου Αγίου Χριστοφόρου ως προέκταση της νοητής αυτής γραμμής προς δυτικά.

Σε αυτή τη λωρίδα της Αιτωλικής γης υπήρχαν 500 οικογένειες, 100 χριστιανικές και 40 εβραϊκές αρχές του19ου αιώνα. Αυτοί οι συσχετισμοί επιβεβαιώνονται και από τον πίνακα πληθυσμών του M. Kiel και από τον περιηγητή Πουκεβίλ ως προς τον απόλυτο αριθμό και των τριών πληθυσμιακών ομάδων. Όμως στον συσχετισμό αυτό ΔΕΝ περιλαμβάνονται οι περιμετρικοί οικισμοί οι οποίοι έχουν ονόματα που παραπέμπουν είτε στη χριστιανική λατρεία είτε σε παλαιότερες γειτονιές του σήμερα.

Όλα αυτά μαζί με τα ονόματα των χριστιανών κατοίκων του 1645 αναφέρονται στο αντίστοιχο άρθρο που έχει έκταση 20 σελίδες και δημοσιεύεται αποκλειστικά στο περιοδικό του Συνδέσμου των Φιλολόγων της Αιτωλοακαρνανίας «e Δημοσίευση» https://edimosiefsi.blogspot.com/2022/03/e.html

Ένα πρώτο συμπέρασμα είναι ότι στον ευρύτερο χώρο της σημερινής πόλης του Αγρινίου (σ.σ. δεν αναφερόμαστε στο Ζαπάντι ή πληθυσμούς εκτός) δεν είχε πλειοψηφία το μουσουλμανικό στοιχείο, τουλάχιστον τον 17ο και ως τα μισά του 18ου αιώνα. Αν αυτό συνέβη, συνέβη προσωρινά τις δεκαετίες πριν την Ελληνική Επανάσταση του 1821 και αυτό γιατί η πόλη λόγω της οικονομικής της κίνησης αποτέλεσε σημείο συσπείρωσης της Οθωμανικής στρατιωτικής διοίκησης και εύπορων Οθωμανών.

agrinionews.gr