Πραγματοποιήθηκε την Κυριακή 10-4-2016 η προγραμματισμένη επίσκεψη των σπουδαστών της σχολής Τοπικής Ιστορίας "Αθανάσιος Παλιούρας" της Γυμναστικής Εταιρείας Αγρινίου στον αρχαιολογικό χώρο των Οινιαδών.
Αν και ο καιρός απέτρεψε κάποιους να συμμετάσχουν, αυτοί που πήραν μέρος σίγουρα είναι οι τυχεροί της παρέας. Με τον καιρό λοιπόν με το μέρος τους, οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να περιηγηθούν στην περιοχή των Οινιαδών, στα οχυρωματικά έργα, στους Νεόσοικους (Νεώριο), στο θέατρο, στην αγορά, στην ακρόπολη και σε χώρο που εικάζεται οτι χρησιμοποιούνταν για στέγαση στρατιωτών. Ο Αρχαιολόγος-ξεναγός Κος Γεώργιος Σταμάτης ήταν πλήρως κατατοπιστικός και ανέλυσε την ιστορία της περιοχής και των επι μέρους κτισμάτων.
Η αρχαία πόλη Οινιάδες είναι κτισμένη στη βόρεια όχθη του ποταμού Αχελώου 4 χλμ. δυτικά του σημερινού χωρίου Κατοχή. Υπήρξε η δεύτερη σε μέγεθος και σπουδαιότητα πόλη των Ακαρνάνων μετά τον Στράτο. Κατείχε στρατηγική θέση από την οποία ελεγχόταν τόσο η είσοδος προς τον Πατραϊκό κόλπο όσο και η θαλάσσια αρτηρία μεταξύ της Ακαρνανίας και των νησιών Λευκάδας, Ιθάκης και Κεφαλονιάς. Παράλληλα βρισκόταν κοντά στις εκβολές του Αχελώου και ως εκ τούτου σε θέση κατάλληλη για δημιουργία λιμανιού και για εμπορική δραστηριότητα. Για τους λόγους αυτούς σημείωσε μεγάλη οικονομική και πολιτισμική ακμή. Αν και το όνομα της υποδηλώνει τόπο ή περιοχή παραγωγής οίνου, ορισμένοι μελετητές υποστηρίζουν ότι έχει σχέση με τον μυθικό βασιλιά της Καλυδώνας τον Οινέα. Πάντως μυθικός ιδρυτής της θεωρείται ο μητροκτόνος Αργείος Αλκμαίων, ο οποίος μετά από χρησμό του μαντείου των Δελφών ήλθε εδώ προκειμένου να ξεφύγει από τις Ερινύες. Ο Στράβων μας πληροφορεί ότι το παλιότερο όνομα της πόλης ήταν Ερυσίχη. Πολλοί μελετητές υποθέτουν πως πρωτοϊδρύθηκε τον 6° αι. π.Χ. ως αποικία των Κορινθίων.
Η οχύρωση δεσπόζει πάνω σε κατάφυτο από βελανιδιές λόφο, ο οποίος είναι γνωστός με την ονομασία Τρίκαρδος τουλάχιστον από τον 15ο αι. Η διατήρηση της είναι εντυπωσιακή και αποτελεί ένα από τα πλέον χαρακτηριστικά δείγματα της αρχαίας οχυρωματικής τέχνης. Στην κορυφή του λόφου βρίσκεται η Ακρόπολη με ξεχωριστό περίβολο.
Μοναδικό μνημείο του χώρου και ένα από τα επιβλητικότερα της αρχαιότητας λόγω της πολύ καλής διατήρησης τους αποτελούν οι νεώσοικοι ή τα νεώρια 1.
Είχαν προορισμό την ανάσυρση των πλοίων στο εσωτερικό τους, την επισκευή και παραμονή τους για ορισμένο διάστημα του χειμώνα. Οι νεώσοικοι βρίσκονται στο νοτιοδυτικό άκρο της οχύρωσης του λιμανιού, στην οποία δεσπόζουν ο «κοκκινόπυργος», σωζόμενου ύψους 10,90 μ., και η λοξή τοξωτή πύλη, η αποκαλούμενη «αυλόπορτα», καθώς και τα ερείπια ενός δευτέρου επίσης μεγάλου σε μέγεθος και λοξού στην κάτοψη πύργου που την προστατεύει.
Πρόκειται για στεγασμένο οικοδόμημα με κάτοψη σχήματος m, διαστάσεων 41 μ. χ 47 μ. περίπου, του οποίου η ανατολική πλευρά, ύψους 11 μ. περίπου, είναι σχεδόν εξ ολοκλήρου λαξευμένη κατακόρυφα στο φυσικό βράχο. Στο φυσικό βράχο είναι επίσης λαξευμένο το δάπεδο του. Το εσωτερικό του οικοδομήματος διαιρούσαν συμμετρικά πέντε κιονοστοιχίες από δεκαεπτά αρράβδωτους κίονες. Τα ανοίγματα μεταξύ των κιονοστοιχιών κάλυπταν δίρριχτες επιμήκεις στέγες με λακωνική κεράμωση. Μεταξύ των κιονοστοιχιών αναπτύσσονταν έξι ισόχωρα «κλίτη» με λαξευτά σκαφοειδή και ανηφορικά προς το βάθος των νεωσοίκων δάπεδα. Πρόκειται για τις ράμπες μέσα στις οποίες τα πλοία σύρονταν στον υπόστεγο χώρο. Στην ανατολική πλευρά του μνημείου υπήρχαν, λαξευμένες κατακόρυφα στο βράχο, έντεκα συνολικά ορθογώνιες πεσσοειδείς προεξοχές (ύψους 7 μ. περίπου), οι οποίες δημιουργούσαν δώδεκα θαλαμίσκους. Οι πεσσοί χρησίμευαν για τη στήριξη, αγκύρωση και στεγάνωση της στέγης του μνημείου στην πλευρά αυτή. Το μνημείο, που χρονολογείται στον 4° αι. π.Χ., έχει πολλά αρχιτεκτονικά στοιχεία συγγενή προς τους νεώσοικους του λιμανιού της Ζέας στον Πειραιά. Ήταν σε πλήρη λειτουργία έως και τα τέλη του 3ου αι. π.Χ., όταν, για άγνωστο λόγο, η στέγη υποχώρησε, οι κιονοστοιχίες κατέρρευσαν και οι σφόνδυλοι γέμισαν τις ράμπες καθιστώντας αδύνατη πλέον τη χρήση τους.
Το θέατρο των Οινιάδων είναι κτισμένο κοντά στην Αγορά σε θέση που προσφέρει εκπληκτική θέα προς τις γύρω πεδινές εκτάσεις, την παλιά κοίτη του Αχελώου ποταμού και τις παράκτιες περιοχές. Η πρώτη έρευνα πραγματοποιήθηκε το 1900 από τον Αμερικανό αρχαιολόγο B. Powell, οπότε αποκαλύφθηκε η σκηνή, η ορχήστρα και περίπου το ήμισυ του κοίλου. Τον Μάιο του επόμενου έτους αποκαλύφθηκαν οι ενεπίγραφες λιθόπλινθοι με τις απελευθερωτικές επιγραφές στο νοτιοδυτικό τμήμα του κοίλου. Βασική και μάλλον σημαντικότερη συμβολή της πρώτης αρχαιολογικής έρευνας στις αρχές του 20ου αι. αποτελούν οι καταγραφές, περιγραφές και φωτογραφήσεις της τότε κατάστασης του θεάτρου, οι οποίες μας βοηθούν να ταυτίσουμε και να συμπληρώσουμε όσο το δυνατόν καλύτερα όλα εκείνα τα αρχιτεκτονικά στοιχεία που είτε δεν υπάρχουν σήμερα, είτε δε βρίσκονται πλέον στην αρχική τους θέση.
Το θέατρο είχε πολύ καλή ακουστική και χωρητικότητα που άγγιζε τους 4.600 θεατές.
1Η πρώτη ανασκαφή του μνημείου έγινε στις αρχές του 20ου αιώνα από τον B. Powell και η πλήρη αποκάλυψή του έγινε το 1995 από τον Δρ. Κολώνα, διευθυντή της ΣΤ΄ Ε.Π.Κ.Α. κατά το έτος αυτό.
2 Οι εργασίες του έτους 1987 πραγματοποιήθηκαν από τον τότε προϊστάμενο της ΣΤ΄ Ε.Π.Κ.Α. Πατρών, Δρ. Λ. Κολώνα και οι αντίστοιχες των ετών 1991 – 1993 από τον ίδιο σε συνεργασία με τον καθηγητή Σ. Γώγο.
3 Οι εργασίες αυτές ήταν μέρος του έργου ‘Προστασία, έρευνα & ανάδειξη τριών (3) αρχαίων πόλεων του Νομού Αιτωλοακαρνανίας: Πλευρώνα – Οινιάδες – Πάλαιρος’ του Τ.Δ.Π.Ε.Α.Ε. και πραγματοποιήθηκαν υπό την επίβλεψη Επιστημονικής Επιτροπής της οποίας ήταν ο Δρ. Λ. Κολώνας.
Φεστιβάλ Οινιαδών:
Εδώ και 22 χρόνια στο χώρο του Αρχαίου θεάτρου Οινιαδών γίνεται το περίφημο πολιτιστικό φεστιβάλ. Οι κατά κανόνα ποιοτικές εκδηλώσεις, σε συνδυασμό με τον πανέμορφο χώρο, προσφέρουν αξέχαστες στιγμές στους τουρίστες, αλλά και στους μόνιμους κατοίκους της περιοχής.
Πηγές για τα ιστορικά στοιχεία του άρθρου
http://monuments.hpclab.ceid.upatras.gr
Ακολουθεί πλούσιο Φωτογραφικό Υλικό απο την ξενάγηση.
Τμήμα παραγωγής ειδήσεων και ενημέρωσης του AgrinioBestOf.gr
