Το Παναιτώλιο βρίσκεται μόλις 5 χλμ. νοτιοανατολικά από το Αγρίνιο και είναι σχεδόν ενωμένο με αυτό. Συνορεύει με το Καινούργιο, την εθνική οδό Αντίρριου – Ιωαννίνων, τη Νέα Αβόρανη και τη λίμνη Τριχωνίδα.

Ο εύφορος κάμπος του ξεκινά κοντά στις υπόρειες του Παναιτωλικού όρους και τελειώνει στις καλαμιές της λίμνης. Βασικά προϊόντα είναι οι ελιές, το καλαμπόκι και το τριφύλλι. Με τα καλοχτισμένα πέτρινα σπίτια του δεσπόζει στην περιοχή της Τριχωνίδας, στις παρυφές της οποίας βρίσκονται και τα “Αμπάρια”, γνωστά για την πανίδα, τη χλωρίδα και όπου τα παλιότερα χρόνια είχε αναπτυχθεί εμπόριο χελιών και άλλων ψαριών.

Το παλιό αντλιοστάσιο που υπήρχε ανακαινίστηκε μέσω Ευρωπαϊκού Προγράμματος LIFE – ΦΥΣΗ 1999 και μετατράπηκε σε Κέντρο Περιβάλλοντος Τριχωνίδας. Διαθέτει εκθεσιακό χώρο με θεματικούς πίνακες, μακέτα της Τριχωνίδας, ενυδρείο με ψάρια της λίμνης, αίθουσα προβολών και εργαστήριο ανάλυσης ποιότητας νερού. Στον ίδιο χώρο λειτουργεί εκθετήριο του Γυναικείου Συνεταιρισμού Παναιτωλίου με τοπικά προϊόντα (γλυκά κουταλιού, τραχανά, χυλοπίτες κ.ά.)

Στην ηλεκτρονική εφημερίδα του Αγρινίου “Νέα Εποχή” ο Αθανάσιος Παλιούρας διηγείται:

“Ανατολικά και νότια του Βραχωριού απλώνεται η ακραία συνοικία, που όλοι την ονομάζουν Ντούτσαγα. Ο παππούς μου, ο μπάρμπα-Ζάχος ο Κάππας, που έφτασε τα εκατό και μας αποχαιρέτησε όρθιος μια Μεγάλη Παρασκευή του 1961, έλεγε πως, καθώς θυμόταν από τους παλιότερους που το κουβέντιαζαν, όταν αυτός ήταν παιδί – δηλαδή εκεί γύρω στα 1880 – όλοι ήξεραν για τον Ντουτς – αγά. Αυτός ο Τούρκος αγάς εξουσίαζε την περιοχή μας ως την ώρα που επαναστάτησαν οι Βραχωρίτες – μια άλλη ηρωική ιστορία αυτή – δηλαδή ως τις 11 Ιουνίου 1821.

Ήταν ο Ντουτς αγάς γαμπρός του Μουσταφά – πασά, που είχε στην κατοχή του όλη την παραλίμνια περιοχή και μέχρι τον Αϊ Γιάννη τον Ριγανά. Αυτό το μεγάλο και πλούσιο προάστιο του Αγρινίου, το Παναιτώλιο σήμερα, οι παλιότεροι το ξέρουν το μισό σαν Μουσταφούλι και το άλλο μισό σαν Χαλίκι. Από τα παιδικά μου χρόνια θυμάμαι κι εγώ πως κάθε Σαββατοκύριακο ερχόταν το νερό από το ποτάμι της Ερημίτσας (Ερμίτσα) και ποτιζόταν η Ρουπακιά.

Ήταν, έλεγαν, μέσα στη συμφωνία της προίκας που έδωσε ο Μουσταφά – πασάς στον Ντουτς – αγά. Τουρκικό εθιμικό δίκαιο που έμεινε ως σήμερα ισχυρό και παντοδύναμο, πάνω από οποιαδήποτε νεότερη ρύθμιση”.

Γνωρίστε το Παναιτώλιο από το βίντεο του From Above With Drone:

agrinionews.gr