Εκδήλωση-αφιέρωμα στο Αγρίνιο
Η Ιστορική και Αρχαιολογική Εταιρεία Δυτικής Στερεάς Ελλάδας πραγματοποίησε με επιτυχία χθες, Κυριακή 3 Απριλίου 2016 ώρα 7.00 μ.μ. , στο Παπαστράτειο Μέγαρο Αγρινίου την εκδήλωση «ΠΑΝΑΓΙΑ ΕΠΙΣΚΟΠΗΣ 50 ΧΡΟΝΙΑ ΜΕΤΑ».
Η εκδήλωση έγινε με αφορμή δυο γεγονότα:
Το κλείσιμο ενός ιστορικού κύκλου 50 χρόνων από τότε που η περιοχή της Επισκοπής κατακλίσθηκε από τα νερά της Τεχνικής Λίμνης των Κρεμαστών και το τέλος μιας επίπονης, γόνιμης, μελετητικής και συγγραφικής πορείας του Αρχιμανδρίτη Δαμασκηνού Βασιλόπουλου που έκανε Έργο Ζωής την έρευνα και την Ιστορική απεικόνιση του Μνημείου της Παναγίας της Επισκοπής.
Στην εκδήλωση που έγινε υπό την αιγίδα της Ι.Μ. Αιτωλίας και Ακαρνανίας και του Δήμου Αγρινίου παρευρέθησαν εκ μέρους του Μητροπολίτη Αιτωλίας και Ακαρνανίας κ.κ. Κοσμά ο αιδεσιμότατος Δημήτριος Αντωνίου, εκ μέρους του Μητροπολίτη Ναυπάκτου και Αγίου Βλασίου ο αιδεσιμότατος Ευάγγελος Φεγγούλης ο οποίος παρέστη και εκ μέρους του Μητροπολίτη Ευρυτανίας. Η Αντιδήμαρχος Αγρινίου κ. Μαρία Παπαγεωργίου, ο Αντιδήμαρχος Αγράφων κ. Μάκας και πολλοί εκπρόσωποι Συλλόγων και Φορέων της περιοχής μας
Την εκδήλωση συντόνισε ο αρχαιολόγος και αντιπρόεδρος της Εταιρείας κ. Σταμάτης ο οποίος και διάβασε την εισήγηση που έστειλε ο Ακαδημαϊκός Παναγιώτης Βοκοτόπουλος που για λόγους υγείας δεν μπόρεσε να παραστεί στην εκδήλωση. Ομιλητές της εκδήλωσης ήταν ο αιδεσιμότατος Αρχιμανδρίτης Δαμασκηνός Βασιλόπουλος, ο κ. Απόστολος Τσακούμης πρώην Σχολικός Σύμβουλος Θεολόγων και η κ. Κωνσταντίνα Σκανδάλου-Κορδολαίμη, Φιλόλογος. Η εκδήλωση πλαισιώθηκε με έκθεση πλούσιου φωτογραφικού αρχείου που πρόσφερε ο π. Δαμασκηνός.
Εκ μέρους της Ιστορικής και Αρχαιολογικής Εταιρείας Δυτικής Στερεάς Ελλάδας μίλησε ο Πρόεδρος της Εταιρείας κ. Νίκος Σκιαδάς ο οποίος αναφέρθηκε στην υποχρέωση του Κράτους να τηρήσει την υπόσχεση του και τις δεσμεύσεις του για Δημιουργία Μουσειακών και όχι μόνο Υποδομών στο Νομό μας που θα στεγάσουν και αναδείξουν τον Πολιτιστικό Πλούτο της Αιτωλ/νίας και θα βοηθήσουν στην οικονομική και τουριστική αξιοποίηση της πανέμορφης περιοχής των Κρεμαστών. Αναγκαίες για το σκοπό αυτό υποδομές είναι η Δημιουργία Πολυδύναμου Πολιτιστικού Κέντρου(Μουσείο Αρχαιολογικό, Βυζαντινό κ.τ.λ.) στις αποθήκες ΠΑΠΑΠΕΤΡΟΥ και η κατασκευή σύγχρονου αυτοκινητόδρομου Αγρίνιο-Κρεμαστά-Καρπενήσι.
Το χρονικό της βύθισης
Η Παναγία της Επισκοπής, υπήρξε ένα από τα σημαντικότερα βυζαντινά μνημεία της Ελλάδας.
Ο βυζαντινός ναός βρίσκονταν στο παλιό χωριό της Επισκοπής Ευρυτανίας, και ήταν αφιερωμένος στην Κοίμηση της Θεοτόκου. Υπήρξε έδρα της Επισκοπής «Λιτζάς και Αγράφων», από την οποία φέρεται να προήλθε και το ίδιο το όνομα του χωριού. Επίσημα έγγραφα του 20ου αιώνα μαρτυρούν επίσης ότι παλαιότερα λειτούργησε και σαν Καθολικό ιεράς μονής. Το 1965 με την κατασκευή του φράγματος Κρεμαστών, ο ναός βυθίστηκε για πάντα στα νερά της λίμνης που δημιουργήθηκε.
Ο ναός υπολογίζεται ότι πρέπει να χτίστηκε κατά τον 8ο ή 9ο αιώνα, όπως μαρτυρεί το αρχαιότερο στρώμα τοιχογραφιών με ανεικονικό περιεχόμενο, που τοποθετείται στην περίοδο της εικονομαχίας. Συνολικά, ανακαλύφθηκαν το 1965 τρία στρώματα τοιχογραφιών, του 8ου-9ου αιώνα, του 11ου και του 13ου. Επίσης αγιογραφήθηκε και τέταρτη φορά τον 17ο αιώνα, όπου ανάγεται και η εικονογράφηση του κτιστού τέμπλου.
Η Παναγία της Επισκοπής ήταν κτισμένη στη δεξιά όχθη του Μέγδοβα, παραπόταμου του Αχελώου και δέσποζε στη γύρω περιοχή. Στις αρχές του 20ου αιώνα ο ναός κινδύνεψε από τη διάβρωση της όχθης του ποταμού. Χρειάστηκαν αρκετές εκκλήσεις προς το κράτος για να κατασκευαστεί τελικά το 1955-1959 ένα προστατευτικό τοιχίο που θωράκισε το έδαφος γύρω από το ναό.
Δυστυχώς όμως, το 1961 αποφασίστηκε η κατασκευή του φράγματος των Κρεμαστών και η μοίρα του μνημείου ήταν να χαθεί για πάντα κάτω από τα νερά της λίμνης Κρεμαστών. Παρά τις προσπάθειες των κατοίκων για μεταφορά του ναού σε ασφαλές έδαφος, αυτό δεν κατέστη εφικτό. Τον Ιανουάριο του 1965, λίγους μήνες πριν τη βύθιση του ναού, αποκαλύφθηκαν οι τοιχογραφίες μετά την αφαίρεση του σοβά, και μεταφέρθηκαν στο Βυζαντινό και Χριστιανικό Μουσείο των Αθηνών, όπου εκτείθενται σε ξεχωριστή αίθουσα μέχρι σήμερα.[1].
Τον Μάιο του 2008 ομάδα ερασιτεχνών αυτοδυτών εντόπισε τον παλαιό ναό σε βάθος 32 περίπου μέτρων κάτω από την επιφάνεια της λίμνης Κρεμαστών, σε πάρα πολύ καλή κατάσταση.
Το 2008 ομάδα ερασιτεχνών αυτοδυτών εντόπισε τον παλαιό ναό σε βάθος 32 περίπου μέτρων.
Ενώ η εκκλησία «πνίγεται» στα νερά της λίμνης.
Το τέμπλο του ναού στο Βυζαντινό μουσείο
