Του Λίνου Υφαντή,

Η Φιλική Εταιρεία έπαιξε καθοριστικό ρόλο στην προετοιμασία της επανάστασης του 1821. Για να στρατολογήσει μέλη στην απομονωμένη Αιτωλοακαρνανία και Δυτική Στερεά δεν χρησιμοποίησε μόνο τα  Αγγλοκρατούμενα Ιόνια νησιά. Κινήθηκε και στο ανθρώπινο δυναμικό της ενδοχώρας μέσω της Αδελφότητας Ευρυτάνων Κωνσταντινούπολης.

Η Ευρυτανία σε όλη την περίοδο της Τουρκοκρατίας είχε έντονους οικονομικούς δεσμούς και επικοινωνία με την Κωνσταντινούπολη. Υπήρχαν τα λεγόμενα “Πολιτοχώρια”, των οποίων οι κάτοικοι μετανάστευαν στην “Πόλη”. Πολλοί Ευρυτάνες αρχίζουν να πλουτίζουν και να προοδεύουν.  Μερικοί από αυτούς ιδρύουν το 1812 την Αδελφότητα Ευρυτάνων Κωνσταντινούπολης στην οποία υπάρχουν όχι μόνο παντοπώλες, αλλά λόγιοι, επιστήμονες, έμποροι και μεγάπλουτοι.

Η μύηση των “ορεινών”.

Δύο χρόνια μετά ιδρύεται η Φιλική Εταιρεία. Η αδελφότητα των Ευρυτάνων προφανώς και είχε σχέση με την τότε αστική ελληνική τάξη της Ρωσίας. Σιγά σιγά η αδελφότητα μετατρέπεται σε χώρο στρατολόγησης επίλεκτων στελεχών. Πολλοί από αυτούς καταφθάνουν στην περιοχή των Αγράφων και συνεχίζουν εκεί το έργο της Φιλικής.  Πρόσωπα σημαντικά όπως ο Ζαχαρόπουλος, Καρανίκας και ο Παλαιόπουλος, ο οποίος αποτελεί σύνδεσμο με τον τσάρο Νικόλαο στρατολογούνται στην Φιλική Εταιρεία. Πολλοί από αυτούς φθάνουν στις Παραδουνάβιες Ηγεμονίες και κατατάσσονται στο Κίνημα του Υψηλάντη.  Έτσι εμπλέκονται στην επανάσταση ήδη από το Φλεβάρη του 1821.

Το ότι πολλοί οπλαρχηγοί της Ορεινής ενδοχώρας μυήθηκαν στη Φιλική Εταιρεία οφείλεται στην Αδελφότητα των Ευρυτάνων της Κωνσταντινούπολης, η οποία άνοιξε το δρόμο. Πέρα από οπλαρχηγούς όπως ο Βλαχόπουλος, Μακρής και Τρικούπης   και το ρόλο των Ιονίων νήσων ως “ελεύθερου χώρου μύησης”, η προετοιμασία των Αγραφιωτών οπλαρχηγών επιτάχυνε πιο γρήγορα το ξέσπασμα της επανάστασης.  Άλλωστε η Ευρυτανία λογίζονταν ως ενιαίος χώρος με τη σημερινή Αιτωλία με το όνομα “Δυτική Στερεά“. Για να ξεσπάσει λοιπόν η επανάσταση απαραίτητη ήταν η “συνειδητοποιημένη” εμπλοκή των οπλαρχηγών στις ορεινές περιοχές, η οποία θα γινόταν μόνο με τη μύηση στη Φιλική Εταιρεία. Αξίζει λοιπόν περαιτέρω διερεύνηση στο ρόλο της “Αδελφότητας Ευρυτάνων στην Κωνσταντινούπολη” και τη συνεισφορά της στην προετοιμασία της επανάστασης.

Με πληροφορίες από

Μάρκου Γκιόλια, Ο συγγραφέας Σταύρος Βουτυράς και η “Αδελφότης Ευρυτάνων” της Κωνσταντινούπολης.

agrinionews.gr