γράφει η Μέρκου Σταυρούλα
(Άνοιξη 2020)
Μια μυρωδιά αδρεναλίνης πλανάται στην ατμόσφαιρα. Μια αόρατη απειλή γυρίζει εκεί έξω. Μια διαφορετική πραγματικότητα διαδραματίζεται η όποια έχει μόνο μαθητές. Ένα παγκόσμιο παίγνιο λαμβάνει χώρα στις ηλεκτρονικές και νοητικές οθόνες, όπου όλοι είμαστε την ίδια στιγμή παίχτες και πιόνια.
Θα κλείσουν τα σχολεία! Έκλεισαν τα σχολεία! Όχι δεν είναι διακοπές! Θα επιβληθεί καραντίνα! Έκλεισαν τα caffe, οι χώροι εστίασης, οι χώροι πολιτισμού! Επεβλήθη καραντίνα! Αναβάλλονται επ’ αόριστον όλες οι προγραμματισμένες πολιτιστικές εκδηλώσεις!
Η Μαίρη κάθεται και διαβάζει ώρες ατέλειωτες. Διαβάζει όλα αυτά που δεν πρόλαβε να διαβάσει, αυτά που προτίμησε να μην διαβάσει και αυτά που πάντα ήθελε να ξαναδιαβάσει. Έχει τρεις μέρες κενές, τώρα που αναβλήθηκε η έκθεση για δεύτερη φορά. Μια έκθεση η οποία ετοιμάζεται δεκαεννιά χρόνια τώρα. Η Μαίρη τα δυο τελευταία χρόνια έχει δώσει την ψυχή της σ’ αυτή τη διοργάνωση. Παλεύει να συντονίσει τους πάντες και τα πάντα. Καθηγητές πανεπιστημίων, διακεκριμένους εικαστικούς, μουσικούς, χορηγούς, χώρο. Την προηγούμενη φορά έφταιγε η Φύση. Τι να πει κανείς; Εμφανίστηκε, αμείλικτα, ο θάνατος, τότε,για να ματαιώσει τα πάντα. Τώρα ένας ιός. Η Μαίρη αναρωτιέται, ώρες-ώρες, ποιος φταίει τούτη τη φορά; Αν υπάρχει ευθύνη κάπου.
-Να παρουσιάσεις, να αναδείξεις το έργο μου σαν να είμαι εκεί. Στην ουσία θα είμαι. Ποτέ δεν θα φύγω, ποτέ δεν θα διαχωριστώ από τα γλυπτά μου. Κομμάτια της ψυχής μου κατοικούν μέσα σε καθένα απ’ αυτά, της είχε πει η αδερφή της ένα βράδυ. Μετά αποκοιμήθηκαν στο ίδιο κρεβάτι. Άφηνε πολύ χώρο στο κρεβάτι τον τελευταίο καιρό.
Το επόμενο πρωινό δεν έμοιαζε μεκανένα από τα προηγούμενα. Το τελευταίο γλυπτό που το κρατούσε πάντα σκεπασμένο τόσο πεισματικά, ήταν μια επιτύμβια στήλη. Ένα όνομα και μια ανθρώπινη ηλικία. 35. Η Μαίρη δε λυπάται, δεν έχει άλλη λύπη να νιώσει. Όλα τα ανθρώπινα, συμπεριλαμβανομένων και των συναισθημάτων, κάπου κορυφώνουν. Φτάνουν στο ανώτατο σημείο, δεν έχει τίποτα άλλο παραπέρα.
‘’Θα γίνει το Μάιο, θ’ ανοίξει ο καιρός, θα ανεβεί η θερμοκρασία’’ δηλώνει στον εαυτό της και τον πείθει. Σύντομα θα πάει στη δουλειά.
Να φοράτε μάσκα. Να μη φοράτε μάσκα. Ποιοι να φοράτε μάσκα. Πώς να βάζετε τη μάσκα. Πώς να βγάζετε τη μάσκα. Τι είναι μάσκα;
Η Ρίτα έχει πάλι την ανάγκη ηρεμιστικών για να κοιμηθεί. Έχει εφήβους. Γιατί δε προέβλεψε την πιθανότητα μια πανδημίας; Πώς μπόρεσε να τους αφήσει απροετοίμαστους για κάτι τέτοιο; Και τώρα; Πώς ματαιώνεις τα σχέδια ενός παιδιού; Πώς ψαλιδίζεις τα όνειρα ενός παιδιού; Πως κόβεις τα φτερά απ’ το ανεμοπούλι; Είναι ερωτευμένο, πετά από τη μια άκρη της πόλης στην άλλη. Συμμετέχει το σχολείο του στο ERASMUS, πετά στον ευρωπαϊκό ουρανό. Κανόνισε να φύγει το καλοκαίρι για διακοπές και την πρώτη του δουλειά, πέτα σ’ ένα αιγαιοπελαγίτικο νησί, έβγαλε τα πρώτα του λεφτά. Τους μεγάλωσε με νοοτροπία ελευθερίας, αυτοδιάθεσης και ατομικής ευθύνης. Και τώρα; Τώρα πώς να τους πει ότι κάποιοι άλλοι έχουν αποφασίσει γι’ αυτούς; Πώς να τους πει ότι τελικά δεν είναι κύριοι του εαυτού τους; Να πει ότι η αυτοδιάθεσή τους είναι ένα επίπλαστο κατασκεύασμα; Πώς να τους πει ότι δεν είναι ελεύθεροι ούτε μες το ίδιο τους το σπίτι;
Όχι! Τέτοια πράγματα δε θα τα πει. Δεν τα πιστεύει άλλωστε. Το πήρε απόφαση. Δεν θα πει τίποτα για εγκλεισμό,τίποτα για καραντίνα.
-Μαμά το έμαθες; Επεβλήθη καραντίνα. Τώρα που δε θα βγαίνω θα κατεβάσω τα στρώματα γυμναστικής, θα κάνω καταγραφή τροφίμων, θα αγοράσουμε απολυμαντικά, θα έχω μια ιστορία να διηγούμαι όταν μεγαλώσω! δήλωσε το πρώτο παιδί.
-Δε θα ξαναπάω στο internetcafé, έτσι κι αλλιώς αύριο-μεθαύριο θα τα κλείσουν, είναι πολύ μικρός ο χώρος για να τη γλιτώσει. Να συζητήσουμε αν μπορούμε να κάνουμε εμείς το baby-sitting στην ξαδερφούλα αντί για τη γιαγιά και τον παππού! είπε το δεύτερο.
Το τρίτο παιδί-φοιτητής σε άλλη πόλη ‘’Είμαστε τέσσερις φίλοι, έχουμε στη διάθεσή μας τρία σπίτια, έχουμε και το supermarket κάπως μακριά, θα περάσουμε μια καραντίνα ζάχαρη!’’
Η Ρίτα ευχαρίστησε το Θεό της, ευχαρίστησε και τον παρελθόντα εαυτό της που επέλεξε να μεγαλώσει τα παιδιά της με νοοτροπία ελευθερίας, αυτοδιάθεσης και ατομικής ευθύνης και πήγε στη δουλειά.Στο αυτοκίνητο σκεφτόταν ότι ελεύθερος τελικά δεν είναι ο ανυπότακτος ‘’Κλέφτης στο βουνό’’. Πραγματικά ελεύθερος είναι αυτός που, αυτοβούλως, επιλέγει σε ποιους θεσμούς-κανόνες θα υπακούσει. Ελλείψει θεσμών ο ελεύθερος άνθρωπος θα τους κατασκευάσει.
Κλείνουν τα πολυκαταστήματα. Κλείνουν τα γυμναστήρια. Κλείνουν τα κομμωτήρια, τα ινστιτούτα καλλωπισμού, οι οίκοι ανοχής. Κλείνουν τα μικρά εμπορικά. Τα μικρά εμπορικά; Παραμένουν τα supermarkets. Παραμένουν οι τράπεζες. Κλείνουν τα μικρά εμπορικά.
Αυτός δεν θα πηγαίνει στο μαγαζί, θα υποχρεωθεί να μείνει στο σπίτι. Η Ελένη νιώθει μια ριπή παγωμένου αέρα να διατρέχει τη σπονδυλική της στήλη. Τα χέρια και τα πόδια της γεμίζουν νερό. Δεν τη στηρίζουν πια. Αυτός θα είναι συνεχώς στο σπίτι. Η Ελένη δε μπορεί να τον σκεφτεί με κάποια ιδιότητα, με κάποιον προσδιορισμό.Η καθημερινότητα της, χρόνια τώρα, είναι κάπως ανεκτή. Τις περισσότερες ώρες αυτός λείπει στο μαγαζί, εκεί φοράει το προσωπείο του καλού οικογενειάρχη, του αγωνιζόμενου μικροεμπόρου ο οποίος παλεύει με τους χονδρέμπορους, με τους εισαγωγείς, με τους φόρους και τον ανταγωνισμό. Μπαίνοντας στο σπίτι βγάζει τη μάσκα ή καλύτερα την αφήνει στο μαγαζί του. Οι ώρες ανάπαυσης, υποτίθεται,ή κάποιες αργίες που υποχρεωτικά περνάει μαζί τους είναι σαν μια χρόνια πληγή, ανοιχτή και κακοφορμισμένη. Επίτηδες της μιλάει απρόσωπα για να την πληγώνει ακόμη πιο πολύ και όταν σπάνια πρέπει να της απευθυνθεί κάπως…
Θυμάται τότε που η δασκάλα στον παιδικό σταθμό τη ρωτούσε επίμονα το όνομά της και τυχόν υποκοριστικά, μέχρι να της αποκαλύψει ότι ο μικρός της γιός επέμενε:
-‘’Όσι, Μωή, τη λένε τη μαμά μου’’.
Ήθελε το τρίχρονο να γράψει στην καρτούλα για τη γιορτή της μητέρας όπου είχε ζωγραφίσει έναν άγγελο: “Με πολλή αγάπη στη Μωρή, την καλύτερη μαμά του κόσμου!”Ή Ελένη θα θυμάται για πάντα πόσο πικρά ήταν εκείνα τα δάκρυα που την πλημμύρισαν στα λόγια της δασκάλας, που δεν ξεχύθηκαν από τα μάτια της, δεν τα άφησε η περηφάνια της, μα έγιναν κορόμηλα και στάθηκαν στο λαιμό της. Μετά χειρούργησε θυροειδή αδένα και λεμφαδένες για να αφαιρέσει αυτά τα κορόμηλα και όλα τα άλλα. Και τώρα κλείνουν τα μικρά εμπορικά.
Ένα φθινοπωρινό φύλλο κρατιέται επίμονα από το κλαδί του με ένα μόνο νευράκι. Η παραμικρή πνοή ανέμου το κάνει να τρέμει, να φτεροκοπά και να χαροπαλεύει. Φύλλο είναι η ψυχή της και αύριο θα πάει στη δουλειά.
Οι ηλικιωμένοι κινδυνεύουν. Τα παιδιά φέρουν, απλώς, μεγάλο ιϊκό φορτίο. Οι έχοντες υποκείμενα νοσήματα κινδυνεύουν. Δεκαεξάχρονη νεκρή στη Γαλλία, δωδεκάχρονη νεκρή στο Βέλγιο, βρέφος στις ΗΠΑ. Τα παιδιά ασθενούν ελαφρά.
Στην καθημερινότητα της Ιωάννας τίποτα δε έχει αλλάξει.Τα μικρά της είναι κάτω των πέντε ετών. Ο μεγαλύτερος γιος της λίγο φιλάσθενος και με πλήθος αλλεργιών έχει ήδη σταματήσει το νηπιαγωγείο. Η επόμενη μέρα είναι σαν την κάθε προηγούμενη μέρα, μόνο που τα φιλάει πίσω από τη μάσκα. Είναι ένα χάρτινο φιλί που δε διώχνει τον πόνο κι έπειτα τα στέλνει στην αγκαλιά του μπαμπά. Κάποιες νύχτες,όμως, όταν γυρίζει και είναι κοιμισμένα κάνει ένα ντους για μισή ώρα, με πολλά σαπούνια και φοράει μια αποστειρωμένη ποδιά που κρατάει στο ντουλάπι. Είναι καθαρή.Πηγαίνει τότε στα κρεβατάκια τους και τα αγκαλιάζει ένα-ένα για πάρα πολλή ώρα. Τα μυρίζει και γεμίζει το είναι της ευτυχία, ανθίζει το αύριο κι ας είναι πάλι πρωί και νύχτα στη δουλειά.
Το 6 ακόμα κλαίει δεν αντέχει άλλα τρυπήματα. Οι μικρές φλεβίτσες του έχουν εξαφανιστεί και άλλες έχουν γίνει εύθραυστες από τον πυρετό. Η γιαγιά του το παρηγορεί. Σε λίγο ξεσπάει και τη βγάζουν από το εξεταστήριο. Ζητάει βοήθεια από τη μαμά του σε μια άλλη γλώσσα, μα αυτή είναι μακριά, μέρες τώρα. Ανήκει σε ομάδα υψηλού κινδύνου. Ξαφνικά η Ιωάννα γίνεται μαμά του. Σκίζει τη μια από τις προστατευτικές ρόμπες που φοράει, αρπάζει το παιδί και το κολλά στο στήθος της. Το παιδί λουφάζει στη σιγαλιά, τραντάζεται πια μόνο από τα αναφιλητά του. Μια μικρή φλέβα ξεπροβάλει και όλα τελειώνουν. Η Ιωάννα αγκαλιάζει τα δικά της παιδιά που τα έχει στερηθεί τόσον καιρό, που τα στέλνει, δήθεν ψύχραιμη, στο μπαμπά ενώ μέσα της ξεσκίζεται. Σφίγγει στην αγκαλιά της το παιδί, το πανανθρώπινο Παιδί. Το έγκλειστο πρόσωπό της πίσω από διπλή μάσκα, σκούφους, ασπίδα δε φανερώνει τίποτα. Ένα απρόσωπο πλάσμα, μια αγκαλιά-πατρίδα που τραντάζεται από αναφιλητά.
Το μεσημέρι στα αποδυτήρια καθαρίζει τις μουτζούρες από το πρόσωπο της και με πνιγμένη, ακόμη, φωνή αστειεύεται με τις άλλες: ‘’Ευτυχώς που φορούσα όλα αυτά και δεν κατατρόμαξε το παιδί από τη μάσκαρα και το eyeliner. Από τη μια στιγμή στην άλλη έγινα σαν πρωταγωνίστρια ταινίας τρόμου.
Η Μαίρη, η Ρίτα, η Ελένη, η Ιωάννα συναντιούνται καθημερινά, οπλίζονται και μάχονται σε έναν ακήρυχτοπόλεμο.
– Πάλι έριξε κορεσμό το 4. Καρδιογράφημα στο 3.
– Ήρθαν τα χθεσινά τεστ.
– Αρνητικά; Θετικά;Πόσα;Ποια;
– 38,1 προς διημέρου και μυαλγίες. Ντυνόμαστε.
– Απολύμανση στο 2. Δύσπνοια; Να περάσει στο 2.
– Βάλε κι άλλα γάντια. Άσε με να σε δέσω. Πάτα στη χλωρίνη.
– Μην ανησυχείτε, κύριε. Μη φοβάστε, κυρία. Προληπτικός είναι ο έλεγχος. Υποχρεωνόμαστε από το πρωτόκολλο.
-Πρώτα τα ποδονάρια, μετά το έσω γάντι, αντισηψία χεριών. Συνέχισε!
Ίδιες οι συζητήσεις, ίδιες οι ανησυχίες και οι ελπίδες. Καμιά δεν είναι μόνη. Το λεξιλόγιό τους έχει περιοριστεί κατά πολύ καθώς και ο ορίζοντας, δεν προλαβαίνουν ούτε να φοβηθούνε πριν ριχτούν στη μάχη. Όλες μαζί περιμένουν τη σπουδαία εκείνη μέρα, που όλα αυτά θα τελειώσουν, που θα τελειώσει η καραντίνα, τα ύποπτα, τα πιθανά και τα επιβεβαιωμένα. Τότε που όλοι θα είναι πάλι ελεύθεροι να τρέξουν στις δουλειές, στις διασκεδάσεις και στις αγορές. Ελεύθεροι να συναντηθούν και να ανταλλάξουν τα πρωτόγνωρα νέα τους, έστω και από απόσταση, έστω και πίσω απ’ τη μάσκα, για να μπούνε κι αυτές λιγάκι σε καραντίνα. Δικαιούνται λίγη καραντίνα, λίγη ηρεμία, λίγη ξεκούραση, λιγάκι εγκλεισμό, βρε αδερφέ.Σίγουρα το δικαιούνται.
Μέρκου Σταυρούλα
Υγειονομική υπάλληλος- Λογοτέχνις
Φωτογραφία: goethe.de
sinidisi.gr
