Τα ναρκωτικά δεν είναι αποκλειστικό πρόβλημα των φτωχών, των μειονοτήτων ή εκείνων που ζουν σε υποβαθμισμένες περιοχές.

Οι χρήστες ναρκωτικών προέρχονται από όλα τα κοινωνικοοικονομικά στρώματα και από όλα τα μέρη.

Το πρόβλημα των ναρκωτικών επηρεάζει τον καθένα.

Οδηγός διαχείρισης χρήσης ναρκωτικών

Έτσι λοιπόν, πολλές φορές τυχαίνει οι γονείς να βρεθούν στη δυσάρεστη θέση να ανακαλύψουν ότι το παιδί τους είναι χρήστης ναρκωτικών.

Και εκείνη τη στιγμή, βρίσκονται αντιμέτωποι με τον ίδιο τους τον εαυτό.

Ένα τέτοιο γεγονός είναι τόσο έντονο και τραυματικό για τον γονέα που του δημιουργεί αισθήματα θυμού, ενοχής και συνάμα αποτυχίας του ιδίου σαν γονέα.

Η ψυχολογική αναστάτωση, λοιπόν, δεν τους επιτρέπει να αντιμετωπίσουν ορθά το πρόβλημα.

Όλα τα ερωτήματα τριγυρνάνε στο μυαλό τους.

«Πώς να διαχειριστώ αυτή τη κατάσταση;» «Τι να κάνω;» «Να το διώξω από το σπίτι;» «Να το βάλω σε κλινική αποτοξίνωσης;» «Εξαιτίας μου ξεκίνησε τη χρήση;» «Πώς να τον/την βοηθήσω;»

Έναν οδηγό καθοδήγησης και διαχείρισης μιας τόσο ιδιαίτερης και δύσκολης κατάστασης αποτελεί το παρόν άρθρο.

Σε τέτοιες περιπτώσεις, οι γονείς θα πρέπει να διατηρούν τη ψυχραιμία τους, χωρίς θυμό, επιθετικότητα και απογοήτευση απέναντι στο παιδί αλλά ούτε και να αυτοενοχοποιούνται. Αντίθετα, θα πρέπει να δείξουν στο παιδί ότι το αγαπούν, το κατανοούν, το νοιάζονται και φροντίζουν για αυτό.

Τι να αποφύγετε όταν μάθετε ότι το παιδί σας είναι χρήστης ναρκωτικών

Όταν είστε βέβαιοι ότι το παιδί σας παίρνει ναρκωτικά, αρχικά διατηρείστε την ψυχραιμία σας.

–Μην πανικοβάλλεστε. Δεν ωφελεί κανέναν σας ο πανικός.

Οι αντιδράσεις πανικού πρόκειται να εντείνουν το πρόβλημα.

Τα παιδιά λόγω της έντονης αρνητικής αντίδρασης, θα συνεχίσουν τη χρήση καθώς εγκλωβίζονται σε σύνδρομα ενοχών, επομένως νέων εσωτερικών συγκρούσεων τις οποίες έχουν ανάγκη να αποφορτίσουν με οποιονδήποτε τρόπο.

Πολλές φορές βλέπουμε γονείς να το κρύβουν από τον / την σύζυγό τους, είτε γιατί δε θέλουν να το πιστέψουν οι ίδιοι ότι το παιδί τους είναι χρήστης, είτε επειδή φοβούνται την αντίδραση του συντρόφου τους, ακόμη και επειδή δεν το θεωρούν τόσο κακό.

–Μην το δικαιολογήσετε αφήνοντάς το να περάσει έτσι.

Δεν είναι της «ηλικίας», δεν είναι τόσο άκακο όσο νομίζετε.

Το να το συζητήσετε με τον/την σύντροφό σας είναι το καλύτερο που μπορείτε να κάνετε και έπειτα να ενημερωθείτε κατάλληλα για το πώς θα πρέπει να διαχειριστείτε μία τόσο ιδιάζουσα και λεπτή υπόθεση.

Κρίνονται πολλά από τον τρόπο που θα διαχειριστείτε το όλο θέμα.

–Είναι πολύ σημαντικό να μην κατηγορήσετε το παιδί, να μην τσακωθείτε μαζί του, να σας βρει δίπλα του και όχι απέναντί του.

Φροντίστε να ελέγχετε τις σκέψεις και τα συναισθήματά σας, μην σας κυριεύουν οι ενοχές και μην βγάζετε βιαστικά συμπεράσματα.

Τι να κάνετε όταν διαπιστώσετε ότι το παιδί σας είναι χρήστης ναρκωτικών

Τι πρέπει, λοιπόν, να κάνετε; Πώς μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας;

-Παραμείνετε ψύχραιμοι και σταθείτε δίπλα του.

Προσπαθήστε να εντοπίσετε αν το παιδί σας έχει άλλα προσωπικά και συναισθηματικά προβλήματα ή ανησυχίες.

-Ζητήστε βοήθεια από επαγγελματίες για συμβουλευτική και ψυχοθεραπεία (όχι μόνο για το παιδί αλλά πρωτίστως για εσάς).

Σε όλη αυτή τη προσπάθειά σας είναι σημαντικό να απευθυνθείτε σε ειδικούς ψυχικής υγείας αλλά και στα κατάλληλα κέντρα για την καλύτερη βοήθεια του παιδιού σας.

–Μπορείτε να βοηθήσετε το παιδί σας στην προσπάθειά του να σταματήσει τα ναρκωτικά.

–Μην θεωρείτε βέβαιη την αποτυχία.

Μπορείτε να το βοηθήσετε να πάρει τις σωστές αποφάσεις και να κάνει τις κατάλληλες επιλογές, οι οποίες θα το βοηθήσουν θετικά στη ζωή του.

-Μπορείτε να συμβάλλετε άμεσα και αποτελεσματικά αναλογιζόμενοι την προσωπική σας ευθύνη και μπαίνοντας σε μία διαδικασία πρoσωπικής αλλαγής και εξέλιξης.

Τι να περιμένετε όταν κάνετε συζήτηση στο παιδί σας για τα ναρκωτικά

Όπως είναι αναμενόμενο, το παιδί πρόκειται να θυμώσει αν συζητήσετε για τα ναρκωτικά, να το αρνηθεί κατηγορηματικά, να φωνάξει ή ακόμη και να σας ρίξει ευθύνες ότι είναι αργά τώρα που νοιαστήκατε ή ότι εσείς φταίτε που τα ξεκίνησε.

Μην πτοείστε.

Παραμείνετε προσηλωμένοι στον στόχο σας.

-Ποιος είναι ο στόχος σας την προκειμένη στιγμή; Η βοήθεια στο παιδί σας.

Επίσης, είναι πιθανό να προσπαθεί να αλλάξει θέμα και να στρέφει τα ερωτήματά που του θέτετε σε εσάς, προκαλώντας σας για το πώς ήσασταν εσείς στην ηλικία του.

-Εάν ρωτηθείτε για αυτό, φροντίστε να απαντήσετε με ειλικρίνεια.

Εάν δεν αισθάνεστε έτοιμοι να απαντήσετε, είναι εντάξει.

Μιλήστε του για το παρελθόν σας όταν νιώσετε έτοιμοι.

Όπως και να έχει, ό,τι κι αν συζητήσετε, θα πρέπει να κυλήσει ομαλά, χωρίς εντάσεις, ευθύνες, κατηγορίες.

Είναι πολύ πιθανό και αναμενόμενο το παιδί να μην παραδεχτεί αμέσως ότι κάνει χρήση ναρκωτικών ή και να το παραδεχτεί ισχυριζόμενο μάλιστα πως όλοι κάνουν και δεν πρόκειται για κάτι επιβλαβές.

Θεραπεία

Το «γιατί» καταφεύγουν οι νέοι στα ναρκωτικά, είναι και το κλειδί για τη θεραπεία και πρωτίστως την πρόληψη του φαινομένου.

Είναι σημαντικό λοιπόν να δούμε ποιοι λόγοι οδηγούν συνήθως τα παιδιά στη χρήση ναρκωτικών.

Γιατί οι νέοι κάνουν χρήση ναρκωτικών; 

–Πολλά παιδιά που κάνουν ναρκωτικά προέρχονται από ένα περιβάλλον με καταχρήσεις (Π.χ. Γονείς που κάνουν χρήση αλκοόλ, ναρκωτικών)

–Οικογενειακά προβλήματα όπως καυγάδες μεταξύ γονέων ή μεταξύ γονέων και παιδιών φέρουν ρήξη στη σχέση και την τάση να ξεφύγουν από την δυσμενή πραγματικότητα που βιώνουν.

–Έλλειψη γαλήνης στο σπίτι, λεκτική ή σωματική κακοποίηση (μεταξύ των γονέων ή των γονέων με τα παιδιά), έλλειψη αγάπης και κατανόησης, διαζύγιο, σπρώχνουν το παιδί σε αναζήτηση ενός άλλου κόσμου, πιο ευχάριστου, χωρίς προβλήματα, χωρίς λύπη.

• Οικονομικές δυσκολίες – ανεργία – απόγνωση – μεταβολή κοινωνικού status οικογένειας
• Απώλεια κοντινού προσώπου
• Μοναξιά, φόβος, κατάθλιψη, ανασφάλεια, αδιέξοδο, απόγνωση, απουσία νοήματος
• Εργασιακά, κοινωνικά ή ερωτικά προβλήματα
• Εύκολη πρόσβαση στα ναρκωτικά
• Περιέργεια για το άγνωστο, άγνοια κινδύνου
• Λόγω της παρέας, για να ενταχθούν σε αυτή, για να αρέσουν στους άλλους
• Θέλουν να αισθανθούν ότι είναι μεγάλοι και παίρνουν τις δικές τους πρωτοβουλίες

Πώς να βοηθήσετε το παιδί σας να απεξαρτηθεί από τα ναρκωτικά

Πώς μπορείτε, λοιπόν, να βοηθήσετε το παιδί σας να απεξαρτηθεί από τα ναρκωτικά;

Εάν είστε βέβαιοι ότι κάνει χρήση, κινηθείτε έγκαιρα.

Μπορεί αυτό να είναι το πιο καθοριστικό βήμα που θα πρέπει να κάνετε.

Αρκετοί γονείς κρίνουν ότι θα είναι καλύτερο να απεξαρτηθούν τα παιδιά τους από τα ναρκωτικά με τη βοήθεια ιατρικής επίβλεψης.

Το τι είδους θεραπεία θα επιδιώξουν οι γονείς είναι κάτι που θα πρέπει να το αποφασίσουν οι ίδιοι.

Δεδομένης της ποιότητας της φροντίδας που παρέχουν διάφορα κέντρα αποτοξίνωσης, καλό θα ήταν οι γονείς να ερευνήσουν διεξοδικά τα ζητήματα πριν καταλήξουν στη θεραπεία.

Το κέντρο αποτοξίνωσης βέβαια από μόνο του, δεν αποφέρει 100% την επιτυχή αποτοξίνωση των χρηστών.

Σύμφωνα με τον ψυχίατρο Αρτούρ Γκέρα ντε Αντράντε, μόνο το 30% των ατόμων που νοσηλεύονται σε τέτοια κέντρα καταφέρνουν να απεξαρτηθούν.

Θα πρέπει λοιπόν οι γονείς να ενδιαφέρονται ενεργά για την αποκατάσταση των παιδιών τους.

Τι καλύτερος τρόπος από το να δίνουμε απλόχερα την αγάπη μας σε αυτά;

Πώς να είστε δίπλα στο παιδί σας

-Οι έφηβοι παρά τη σκληρή και απόμακρη στάση τους, πάντα έχουν ανάγκη για φροντίδα, κατανόηση και στοργή.

Σεβαστείτε τα, ακούστε τα χωρίς να τα κρίνετε και βάλτε τους όρια.

Τα παιδιά όσο και να δυσανασχετούν, μέσα στα όρια αισθάνονται πιο ασφαλή. Ασχοληθείτε περισσότερο και ποιοτικότερα με αυτά.

–Ξοδέψτε περισσότερο χρόνο μαζί, προσπαθήστε να είστε στο σπίτι όταν γυρνάνε από το σχολείο ή τη δουλειά, επιδιώκετε να βρίσκεστε όλοι μαζί στο τραπέζι έστω σε ένα από τα γεύματα της ημέρας.

Ρωτήστε τα για την προσωπική τους ζωή (χωρίς βέβαια να γίνεστε αδιάκριτοι) και καθιερώστε μία ημέρα την εβδομάδα λόγου χάρη όπου θα συζητάτε σημαντικά θέματα.

Έχουν ανάγκη να τους ακούτε.

–Πολλές φορές αισθάνονται ότι δεν ακούτε τίποτα από όσα σας λένε.

Αισθάνονται ότι δεν τους αφήνετε περιθώρια να εκφραστούν ή ακόμη και να απολογηθούν.

Εάν θέλετε να σας ακούνε τα παιδιά σας, θα πρέπει πρώτα να μάθετε να τα ακούτε εσείς.

Δείξτε τους έμπρακτα ότι οι απόψεις τους είναι σεβαστές ακόμη κι όταν διαφωνείτε μαζί τους.

–Μην αντιδράτε απότομα και υπερβολικά.

Είναι εντάξει να έχει ο καθένας τη δική του άποψη και είναι πολύ όμορφο και υγιές να μάθουν τα παιδιά να συζητούν και να δέχονται ότι υπάρχουν κι άλλες οπτικές εκτός της δικής τους.

Θέστε όρια στα παιδιά σας.

-Δημιουργήστε κανόνες που η αθέτησή τους θα έχει συνέπεια (εντός λογικών πλαισίων). Ορίστε απαγορεύσεις και φροντίστε για την τήρησή τους.

Καθορίστε τα δικαιώματα και τις υποχρεώσεις των παιδιών σας.

Μη ξεχνάτε να τα ενθαρρύνετε.

Επιβραβεύστε την καλή συμπεριφορά τους άμεσα, χωρίς ανταλλάγματα.

–Μην εστιάζετε μόνο στα αρνητικά τους, δώστε περισσότερη βάση στα θετικά χαρακτηριστικά τους και το ίδιο θα μάθουν να κάνουν κι αυτά.

Εάν ασχολείστε μόνο με τα αρνητικά τους, αυτά θα ενισχύετε και αυτά θα μάθουν μόνο να βλέπουν τα παιδιά στον εαυτό τους.

–Να θυμάστε πάντα ότι αυτά που λέτε, πρέπει να συμφωνούν με αυτά που κάνετε.

Τα παιδιά μαθαίνουν περισσότερο από αυτά που βλέπουν.

Δώστε το σωστό παράδειγμα με τη συμπεριφορά σας και το γενικότερο τρόπο ζωής σας.

Πρέπει να τους δίνετε ξεκάθαρα μηνύματα.

Προβληματιστείτε για τη δική σας σχέση με τα ναρκωτικά, το αλκοόλ, το τσιγάρο, τα ηρεμιστικά και άλλες καταχρήσεις.

Πρόληψη

Συχνά οι γονείς αντιλαμβάνονται τον κίνδυνο όταν είναι πλέον πολύ αργά.

Είναι καλύτερα όμως να προλαβαίνουμε μια κατάσταση παρά να τη θεραπεύουμε.

Λέγεται ότι η πρόληψη είναι η καλύτερη θεραπεία.

Η λύση στο πρόβλημα λοιπόν είναι η πρόληψη.

Στα πλαίσια αυτής συμπεριλαμβάνεται η σωστή ενημέρωση για τα ναρκωτικά.

Πότε, όμως, μπορεί ένα παιδί να διαχειριστεί τέτοιου είδους πληροφορίες;

Καλό είναι η ενημέρωση να ξεκινάει αρκετά νωρίς, πριν προλάβουν οι έφηβοι να έρθουν σε επαφή με αυτά και πριν σαν έφηβοι αποκτήσουν την αντιδραστικότητα που τους διακρίνει συνήθως.

Παιδιά μεταξύ της έκτης τάξης δημοτικού και πρώτης γυμνασίου, είναι αρκετά ώριμα ώστε να δεχθούν τη σωστή ενημέρωση.

Οι γονείς είναι αναμφισβήτητα ο σημαντικότερος παράγοντας για την προστασία των παιδιών από την χρήση των ναρκωτικών.

Οι γονείς δίνουν το παράδειγμα στα παιδιά τους καθώς και τις αναγκαίες πληροφορίες.

Θα έλεγε κανείς ότι οι γονείς είναι η πρώτη γραμμή άμυνας.

Δυστυχώς πολλοί γονείς δεν καταλαβαίνουν τη σημαντικότητα της ύπαρξής τους και του ρόλου τους.

Μη ξεχνάτε! Εσείς μπορείτε να επηρεάσετε τα παιδιά σας περισσότερο από οποιονδήποτε άλλο.

Επικοινωνία και σχέση εμπιστοσύνης

Θα πρέπει, λοιπόν, πριν την εφηβεία των παιδιών σας, να έχετε αναπτύξει επικοινωνιακές δεξιότητες, να έχετε θέσει ήδη από την παιδική ηλικία τα όρια που χρειάζονται.

Αφιερώστε χρόνο για να προειδοποιήσετε τα παιδιά σας σχετικά με τους σωματικούς και πνευματικούς κινδύνους των ναρκωτικών, του καπνίσματος, του αλκοόλ και γενικότερα όλων των καταχρήσεων.

Είναι σημαντικό να διατηρείτε μία σχέση εμπιστοσύνης και ένα οικείο κλίμα με τα παιδιά σας, έτσι ώστε να νιώθουν ασφαλή και να μπορούν να σας εμπιστεύονται όλες τις ανησυχίες τους.

Να είστε πραγματικά εκεί για αυτά.

Τα παιδιά με αυτόν τον ισχυρό δεσμό, το πιθανότερο είναι να δουν τα όρια και τις συνέπειές τους ως ένδειξη της αγάπης σας.

Μην νιώθετε άσχημα να λέτε όχι, σκεφτείτε πως είναι για το καλό τους.

Εσείς είστε φίλοι με τα παιδιά σας; τα ακούτε πραγματικά; νιώθουν άνετα να σας μιλήσουν για τα προβλήματά τους; μήπως έχετε την τάση να τα επικρίνετε περισσότερο παρά να τα επαινείτε;

Να προσέχετε με ποιους συναναστρέφονται τα παιδιά σας. Οι κακές συναναστροφές φθείρουν τις ωφέλιμες συνήθειες λένε.

Η έγκαιρη και έγκυρη πληροφόρηση των παιδιών σας θα συμβάλλει αφενός στη μείωση της παραφιλολογίας που υπάρχει γύρω από τις ουσίες και την «ακινδυνότητα» τους και αφετέρου θα προλάβει το ενδεχόμενο χρήσης εξαρτησιογόνων ουσιών.

Της Θεοδώρας Τσομπάνη – Απόφοιτη του προγράμματος Εφαρμοσμένης Ψυχολογίας (Diploma of higher Education in Psychology).

ygeianews.gr