Μεγάλη είναι η συζήτηση που έχει ξεσπάσει για την ατομική ευθύνη στην τρέχουσα περίοδο της πανδημίας του κορωνοϊού. Το μοναδικό διαθέσιμο όπλο περιορισμού της διασποράς του, που τοποθετεί τον κάθε πολίτη μπροστάρη στον κοινό αγώνα της επιβίωσης και ταυτόχρονα τον καθιστά συνυπεύθυνο για το αποτέλεσμα. Τα ίδια τα επιδημιολογικά χαρακτηριστικά του νοσήματος είναι αυτά που καθορίζουν και τους ρόλους στη κοινότητα αντιστρέφοντάς τους, αναθέτοντας το εκτελεστικό σκέλος της προσπάθειας στα ίδια τα υποκείμενα και το ελεγκτικό στην εκτελεστική εξουσία.

Αυτό ακριβώς είναι και το σημείο τριβής της ελληνικής κοινωνίας με τη σημερινή φιλελεύθερη κυβέρνηση.Η μεν πρώτη, γαλουχημένη για δεκαετίες από την «παιδαγωγική» του κρατικού παρεμβατισμού, αρνείται κάθε συμμετοχή και ευθύνη, ενώ η δεύτερη θέλει τα κοινωνικά προβλήματα να λύνονται με αναγωγή στο άτομο.

Παραδοσιακά η Αριστερά των συλλογικοτήτων, ο μεταπολιτευτικός ηθικός καθοδηγητής της «πολιτικά αγράμματης» ελληνικής κοινωνίας, ασπάζεται μόνο την κοινωνική ευθύνη και με μανιχαϊστικό τρόπο αρνείται την ατομική. Αποφεύγοντας ωστόσο να απαντήσει πώς παράγεται η κοινωνική ευθύνη χωρίς να προϋπάρχει η ατομική ευθύνη, όταν αυτή είναι το άθροισμα των ατομικών συμπεριφορών. Στο στόχαστρό της βέβαια παραμένει η κρατική ευθύνη, αφού με αυτό τον τρόπο αντιπολιτεύεται την εκάστοτε κυβέρνηση. Η άρνηση της ατομικής ευθύνης όμως, έχει κυρίως πρακτική αξία για την Αριστερά. Αφού στη βάση αυτής της θεώρησης, μπορούν να μένουν στο απυρόβλητο επιζήμιες συμπεριφορές στον ευρύτερο δημόσιο τομέα (προνομιακό πεδίο για την ίδια και για τα συνδικάτα που ελέγχει) πιέζοντας ταυτόχρονα τη νομοθετική εξουσία να μην αλλάξει το «χαλαρό» κανονιστικό πλαίσιο (υπαλληλικός κώδικας) που τις επιτρέπει.

Του Άκη Ροδίτη

sinidisi.gr