Ανοιχτή επιστολή διαμαρτυρίας προς τον πρωθυπουργό για το μάθημα της Κοινωνιολογίας από τον εκπαιδευτικό Δημήτριο Μαργαρίτη:
ΠΡΟΣ ΤΟΝ ΠΡΟΕΔΡΟ ΤΗΣ ΚΥΒΕΡΝΗΣΗΣ κ. ΚΥΡΙΑΚΟ ΜΗΤΣΟΤΑΚΗ
Κύριε Πρωθυπουργέ
Αναρωτιέμαι, τι θα σκεπτόταν, άραγε, σήμερα ο αείμνηστος Παναγιώτης Κανελλόπουλος, ένας εκ των εξοχωτέρων Ελλήνων και, κατά τη γνώμη μου, ο πιο μορφωμένος Έλληνας του 20ου αιώνα, συγγραφεύς και του λαμπρού βιβλίου Η Κοινωνία της Εποχής μας (1932), σαν θα έβλεπε τον εξοβελισμό της κοινωνιολογίας όχι μόνον από πανελλαδικώς εξεταζόμενο μάθημα αλλά και από το ωρολόγιο πρόγραμμα του Λυκείου. Σίγουρα θα ένοιωθε θλίψη για το γεγονός ότι σε μια τέτοια ενέργεια προέβη μια φιλελεύθερη κυβέρνηση, αυτός που υπέστη την εκδίωξή του από το Πανεπιστήμιο επί δικτατορίας Ιωάννου Μεταξά, την κατάργηση της έδρας της Κοινωνιολογίας την οποία κατείχε στο Πανεπιστήμιο της Αθήνας και την εξορία που του επέβαλε η αυταρχική εξουσία της εποχής. Τι θα σκεπτόταν, επίσης, ο αείμνηστος Ιωάννης Συκουτρής, ο μέγιστος των προπολεμικών φιλολόγων μας, αυτός ο υπερσυντηρητικός βασιλόφρων, ο οποίος πρώτος παρουσίασε στο ελληνικό κοινό το έργο του Μαξ Βέμπερ, μείζονος Γερμανού στοχαστή, του οποίου το μεταθανατίως εκδοθέν εξάτομο έργο Οικονομία και Κοινωνία θεωρείται, και δικαίως, το θεμελιωδέστερο έργο κοινωνιολογίας του προηγουμένου αιώνα. Τι θα σκεπτόταν, ακόμη, ο αείμνηστος επαναστάτης φιλόσοφος Κορνήλιος Καστοριάδης, ο οποίος στους ζοφερούς καιρούς της Κατοχής μετέφρασε την Εισαγωγή του Βέμπερ στο ανωτέρω έργο για το περιοδικό Αρχείον Κοινωνιολογίας και Ηθικής το οποίο διηύθυνε. Τι θα σκεπτόταν, τέλος, ο αείμνηστος Ευάγγελος Λεμπέσης, ο οποίος ήταν πλήρως πεπεισμένος ότι η κοινωνιολογία είναι «επιστήμη οντολογική διεπομένη υπό φυσικής νομοτελείας».
Κύριε Πρωθυπουργέ, η μεγάλη φιλελεύθερη παράταξη της οποίας ηγείσθε κοσμείται από τα ιστορικά εύσημα της αποκατάστασης της κοινοβουλευτικής δημοκρατίας στην Ελλάδα, το 1974, και της ένταξης της χώρας μας στους κόλπους της οικογένειας των ευρωπαϊκών κρατών, το 1981, που υλοποιήθηκε εξαιτίας της ρεαλιστικά οραματικής πολιτικής του ιδρυτή της Νέας Δημοκρατίας, του αείμνηστου Κωνσταντίνου Καραμανλή. Γινήκαμε έτσι, δικαιωματικά, οργανικό κομμάτι του Δυτικού πολιτισμού. Οι ανθρωπιστικές σπουδές αποτελούν πνευματικό άξονα του πολιτισμού μας και η κοινωνιολογία είναι αναπόσπαστο τμήμα αυτού του άξονα. Γιατί στόχος των ανθρωπιστικών σπουδών είναι η απελευθέρωση του ατόμου και ο παιδαγωγικός ρόλος της κοινωνιολογικής παιδείας είναι ακριβώς η διάπλαση ελεύθερων και λογικών ατόμων, εφόσον η ελευθερία και η λογική είναι τα πολυτιμότερα ιδανικά του Δυτικού πολιτισμού. Γνώμη μου είναι ότι δεν αξίζει σοβαρής συζήτησης η ανεκδιήγητη άποψη που ισχυρίζεται πως «η Αριστερά έβαλε την κοινωνιολογία στα σχολεία για να κάνει ιδεολογική κατήχηση στη μαθητική νεολαία», άποψη που ατυχώς συμμερίζονται και σοβαροί πολιτικοί, όπως ο Αντιπρόεδρος της Κυβέρνησης κ. Α. Γεωργιάδης! Αν μη τι άλλο, τα ονόματα στοχαστών που παρέθεσα ανωτέρω καλύπτουν όλο το φάσμα της πολιτικής ίριδος. Άλλωστε, δεν υπάρχει «αριστερή» και «δεξιά» επιστήμη, υπάρχουν μόνο αριστεροί και δεξιοί πολίτες, αν εξακολουθούμε να σκεπτόμαστε με όρους «δεξιάς» και «αριστεράς» ενώπιον των καινοφανών οικουμενικών προβλημάτων με τα οποία ευρίσκεται ήδη αντιμέτωπο το ανθρώπινο γένος.
Προσπαθώ να εννοήσω το είδος της λογικής, εάν μια οποιαδήποτε λογική διέπει εν προκειμένω την περίπτωση που συζητώ, η οποία υπόκειται της κατάργησης των μαθημάτων της επιστημονικής ειδικότητας των κοινωνιολόγων της Μέσης Εκπαίδευσης. Συγκεκριμένα, καταργούνται από το σχολικό έτος 2021-2022: α) το 7ωρο μάθημα (ως πανελλαδικώς εξεταζόμενο) της Κοινωνιολογίας της Γ’ Λυκείου, β) το 2ωρο μάθημα (Προσανατολισμού Ανθρωπιστικών Σπουδών) Βασικές Αρχές Κοινωνικών Επιστημών, γ) το 2ωρο Γενικής Παιδείας μάθημα Σύγχρονος Κόσμος Πολίτης και Δημοκρατία (το οποίο εισήχθη μόλις προ διετίας με καινούργιο βιβλίο) και δ) μειώνεται από 3ωρο σε 2ωρο το μάθημα της Πολιτικής Παιδείας της Α’ Λυκείου. Όλα τούτα σημαίνουν στην πράξη ότι οι κοινωνιολόγοι των Λυκείων μας από το 2021 και μετά δεν θα έχουν σχεδόν καθόλου διδακτικές ώρες στο Λύκειο. Κατά συνέπεια, θα αναγκαστούν να τριγυρνούν σε κι εγώ δεν ξέρω πόσα σχολεία μήπως και συμπληρώσουν το υποχρεωτικό τους ωράριο. Ουσιαστικά μας καταργείτε ως επιστήμονες και εκπαιδευτικούς. Ποιοι νηπιόφρονες εγκέφαλοι εισηγήθηκαν στο ΥΠΑΙΘ ένα τέτοιο νομοθετικό τερατούργημα εν μέσω της κρίσης του SARS-COV-2;
Κύριε Πρωθυπουργέ, ένα αρχαιότατο αθηναϊκό γνωμικό διδάσκει ότι η δύναμη δείχνει τον άνθρωπο («αρχή άνδρα δείκνυσι»). Οι πολίτες σας εμπιστευθήκαμε – και σας εμπιστευόμαστε ακόμη – μεταξύ άλλων και για τις ελπιδοφόρες επαγγελίες σας για «μια σύγχρονη, αναβαθμισμένη δημόσια παιδεία» κι ένα σχολείο απελευθερωμένο «από τον ασφυκτικό εναγκαλισμό του Υπουργείου για να έχει ο εκπαιδευτικός μεγαλύτερη ελευθερία». Αδυνατώ να πιστέψω ότι οι υποσχέσεις σας ήταν λόγια του αέρα και εννοούσαν τις μελλοντικές απολύσεις των εκπαιδευτικών του Δημοσίου. Έχετε τη δύναμη στα χέρια σας να αλλάξετε, έστω εκ των υστέρων, τέτοιες απαράδεκτες για ορθολογικό κράτος δικαίου νομοθετικές διατάξεις. Πράξτε το τώρα. Κλείνω την παρούσα επιστολή διαμαρτυρίας με τα λόγια του Αμερικανού κοινωνιολόγου C. Wright Mills: Η ποιότητα της πολιτικής εξαρτάται, σε μεγάλο βαθμό, απ’ την πνευματική ποιότητα εκείνων που ασχολούνται μ’ αυτήν. Αν ο ‘φιλόσοφος’ γινόταν βασιλιάς δεν θα ʼβλεπα την ώρα να εγκαταλείψω το βασίλειό του· αλλ’ όταν οι βασιλιάδες είναι ‘αφιλοσόφητοι’, δεν είναι ταυτόχρονα και ανίκανοι για υπεύθυνη διακυβέρνηση;».
Μετά τιμής
Δημήτριος Μαργαρίτης, εκπαιδευτικός
Γυμνάσιο με λ.τ. Φυτειών Αιτ/νίας
